1. Dị tật tai nhỏ bẩm sinh là gì?

Dị tật tai nhỏ bẩm sinh là tình trạng tai ngoài của trẻ nhỏ hơn bình thường hoặc phát triển không hoàn thiện. Mức độ nghiêm trọng của microtia được phân loại từ nhẹ (tai nhỏ nhưng vẫn có cấu trúc cơ bản) đến nặng (tai gần như không phát triển, chỉ còn một mẩu da nhỏ). Tình trạng này thường đi kèm với các vấn đề về ống tai hoặc thính lực, vì cấu trúc tai trong và tai giữa cũng có thể bị ảnh hưởng. Microtia xảy ra ở khoảng 1/6.000 đến 1/12.000 trẻ sơ sinh, phổ biến hơn ở nam giới và có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai tai.

Dị tật tai nhỏ bẩm sinh là tình trạng tai ngoài của trẻ nhỏ hơn bình thường hoặc phát triển không hoàn thiện

2. Nguyên nhân của dị tật tai nhỏ bẩm sinh

• Yếu tố di truyền

Dị tật tai nhỏ bẩm sinh có thể liên quan đến các yếu tố di truyền, đặc biệt khi gia đình có tiền sử mắc các dị tật bẩm sinh hoặc các hội chứng di truyền. Các hội chứng như Treacher Collins hoặc Goldenhar thường đi kèm với microtia, do đột biến gen ảnh hưởng đến sự phát triển của cấu trúc mặt và tai trong thai kỳ. Nếu cha mẹ hoặc người thân trong gia đình từng mắc các dị tật tương tự, nguy cơ trẻ bị dị tật tai nhỏ sẽ cao hơn. Trong một số trường hợp, các xét nghiệm di truyền có thể được thực hiện để đánh giá nguy cơ trước khi sinh, giúp chuẩn bị kế hoạch chăm sóc sớm cho trẻ.

• Ảnh hưởng trong thai kỳ

Một số yếu tố trong thai kỳ có thể góp phần gây ra dị tật tai nhỏ bẩm sinh. Đặc biệt, các vấn đề sức khỏe của mẹ, như bệnh tiểu đường không được kiểm soát trước hoặc trong thai kỳ, có thể làm tăng nguy cơ dị tật ở thai nhi. Ngoài ra, việc mẹ tiếp xúc với các tác nhân gây hại trong ba tháng đầu thai kỳ, chẳng hạn như nhiễm virus rubella, sử dụng thuốc không kê đơn, hoặc thiếu hụt dinh dưỡng, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của tai ngoài. Thiếu máu hoặc thiếu oxy trong thai kỳ cũng có thể cản trở sự hình thành các cấu trúc tai, dẫn đến microtia.

• Yếu tố môi trường

Môi trường sống của mẹ trong thai kỳ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thai nhi. Tiếp xúc với các chất độc hại như hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu, hoặc bức xạ có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, bao gồm dị tật tai nhỏ. Ô nhiễm môi trường hoặc điều kiện sống không lành mạnh cũng có thể góp phần gây ra những bất thường trong quá trình hình thành các cơ quan của thai nhi. Vì vậy, việc duy trì một môi trường sống an toàn và lành mạnh trong thai kỳ là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ dị tật.

• Nguyên nhân không rõ ràng

Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân chính xác của dị tật tai nhỏ bẩm sinh không thể xác định được. Microtia đôi khi xảy ra ngẫu nhiên mà không có mối liên hệ rõ ràng với yếu tố di truyền, sức khỏe của mẹ, hay môi trường. Những trường hợp này thường được gọi là “dị tật tự phát” và có thể xảy ra do những thay đổi nhỏ trong quá trình phát triển phôi thai mà y học hiện tại chưa giải thích đầy đủ. Dù không xác định được nguyên nhân, việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời vẫn giúp trẻ có chất lượng cuộc sống tốt hơn.

3. Dấu hiệu nhận biết dị tật tai nhỏ bẩm sinh

Dị tật tai nhỏ thường được phát hiện ngay sau khi trẻ sinh ra thông qua quan sát trực tiếp. Các dấu hiệu bao gồm:

• Tai ngoài nhỏ bất thường hoặc chỉ là một mẩu da nhỏ.

• Ống tai hẹp hoặc không có.

• Một hoặc cả hai tai bị ảnh hưởng.

• Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc nghe, đặc biệt nếu cấu trúc tai trong hoặc tai giữa cũng bất thường.

4. Cha mẹ cần lưu ý gì khi trẻ bị dị tật tai nhỏ bẩm sinh?

4.1. Kiểm tra thính lực sớm

Vì dị tật tai nhỏ thường liên quan đến mất thính lực dẫn truyền hoặc hỗn hợp, cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra thính lực ngay trong những tháng đầu đời. Các xét nghiệm như đo thính lực não (ABR) hoặc kiểm tra thính lực hành vi có thể giúp xác định mức độ nghe của trẻ. Nếu trẻ bị mất thính lực, bác sĩ có thể đề xuất các thiết bị hỗ trợ như máy trợ thính hoặc cấy ốc tai điện tử để cải thiện khả năng nghe.

Khi trẻ bị dị tật tai nhỏ bẩm sinh cha mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra thính lực ngay trong những tháng đầu đời

4.2. Tham khảo ý kiến chuyên gia

Cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng hoặc bác sĩ phẫu thuật tạo hình để đánh giá tình trạng. Các chuyên gia sẽ tư vấn về các lựa chọn điều trị, bao gồm phẫu thuật tái tạo tai hoặc các biện pháp hỗ trợ thính lực. Một đội ngũ đa ngành, bao gồm bác sĩ tai mũi họng, chuyên gia thính học, và bác sĩ tâm lý, có thể cần thiết để hỗ trợ trẻ toàn diện.

4.3. Theo dõi sự phát triển ngôn ngữ và giao tiếp

Mất thính lực do dị tật tai nhỏ có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ. Cha mẹ nên theo dõi các cột mốc phát triển ngôn ngữ và giao tiếp của trẻ, chẳng hạn như khả năng phản ứng với âm thanh hoặc bắt đầu nói. Nếu trẻ có dấu hiệu chậm nói, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia về can thiệp ngôn ngữ hoặc trị liệu để hỗ trợ trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp.

4.4. Cân nhắc phẫu thuật tái tạo tai

Phẫu thuật tái tạo tai ngoài là một lựa chọn để cải thiện thẩm mỹ và chức năng của tai. Tuy nhiên, phẫu thuật này thường được thực hiện khi trẻ lớn hơn (thường từ 6-10 tuổi), vì tai cần phát triển đủ lớn để đảm bảo kết quả tốt. Cha mẹ nên thảo luận kỹ với bác sĩ phẫu thuật tạo hình về lợi ích, rủi ro và thời điểm phù hợp cho phẫu thuật. Ngoài ra, các lựa chọn không xâm lấn như sử dụng tai giả (prosthesis) cũng có thể được xem xét.

4.5. Hỗ trợ tâm lý cho trẻ và gia đình

Dị tật tai nhỏ có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, đặc biệt khi trẻ lớn lên và nhận thức được sự khác biệt về ngoại hình. Cha mẹ nên tạo môi trường yêu thương, khuyến khích trẻ tự tin và hòa nhập. Nếu cần, hãy tìm đến các chuyên gia tâm lý để hỗ trợ trẻ vượt qua các vấn đề về lòng tự trọng hoặc bị bắt nạt. Cha mẹ cũng cần được hỗ trợ để giảm bớt căng thẳng và lo lắng trong quá trình chăm sóc trẻ.

4.6. Tìm hiểu về các thiết bị hỗ trợ

Nếu trẻ bị mất thính lực, các thiết bị như máy trợ thính đeo xương (BAHA) hoặc cấy ốc tai điện tử có thể giúp cải thiện khả năng nghe. Cha mẹ nên tìm hiểu kỹ về các thiết bị này, cách sử dụng và bảo quản, cũng như tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn giải pháp phù hợp nhất cho trẻ.

Dị tật tai nhỏ bẩm sinh là một tình trạng cần được theo dõi và chăm sóc cẩn thận, nhưng không phải là trở ngại lớn nếu cha mẹ có sự chuẩn bị và hỗ trợ phù hợp. Bằng cách kiểm tra thính lực sớm, tham khảo ý kiến chuyên gia, và hỗ trợ trẻ về cả thể chất lẫn tâm lý, cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và tự tin. Quan trọng nhất, tình yêu và sự quan tâm của gia đình sẽ là nền tảng vững chắc để trẻ vượt qua những thách thức liên quan đến dị tật tai nhỏ. Nếu có bất kỳ lo lắng nào, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ hoặc các chuyên gia để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699