Trẻ bị ho đờm xanh: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

1. Ho đờm xanh ở trẻ là gì?

Ho đờm xanh là tình trạng trẻ ho kèm theo đờm (chất nhầy) có màu xanh hoặc vàng xanh, thường xuất hiện khi đường hô hấp bị kích ứng hoặc nhiễm trùng. Đờm xanh thường là dấu hiệu của sự hiện diện của vi khuẩn hoặc phản ứng miễn dịch mạnh mẽ của cơ thể. Mặc dù không phải lúc nào cũng nghiêm trọng, ho đờm xanh kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác cần được đánh giá bởi bác sĩ để tránh biến chứng.

Ho đờm xanh là tình trạng trẻ ho kèm theo đờm có màu xanh hoặc vàng xanh

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị ho đờm xanh, chủ yếu liên quan đến nhiễm trùng hoặc các vấn đề hô hấp. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

Nhiễm trùng đường hô hấp do vi khuẩn: Các vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae hoặc Pseudomonas aeruginosa có thể gây viêm phế quản, viêm phổi hoặc viêm xoang, dẫn đến đờm xanh. Nhiễm trùng do vi khuẩn thường đi kèm với sốt, mệt mỏi và đờm có màu sắc đậm.
Viêm xoang: Viêm xoang do vi khuẩn có thể khiến chất nhầy từ mũi chảy xuống họng, gây ho và đờm xanh. Trẻ có thể kèm theo triệu chứng nghẹt mũi, đau mặt hoặc đau đầu.
Viêm phế quản hoặc viêm phổi: Các bệnh lý này thường gây ho có đờm xanh, đặc biệt khi vi khuẩn là nguyên nhân chính. Trẻ có thể thở khò khè, khó thở hoặc đau ngực.
Nhiễm virus kéo dài: Mặc dù virus thường gây đờm trong hoặc trắng, một số trường hợp nhiễm virus kéo dài có thể dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn, làm đờm chuyển màu xanh.
Dị vật đường thở: Trong một số trường hợp hiếm, dị vật mắc kẹt trong đường thở có thể gây kích ứng và nhiễm trùng, dẫn đến ho đờm xanh.
Các bệnh lý mãn tính: Trẻ mắc các bệnh như xơ nang phổi (cystic fibrosis) hoặc giãn phế quản có thể thường xuyên ho đờm xanh do tích tụ chất nhầy và nhiễm trùng tái phát.

2. Triệu chứng kèm theo ho đờm xanh

Ngoài ho và đờm xanh, trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng khác, giúp cha mẹ nhận biết mức độ nghiêm trọng của tình trạng:

Sốt: Sốt cao hoặc kéo dài thường là dấu hiệu của nhiễm trùng vi khuẩn.
Khó thở hoặc thở khò khè: Điều này có thể chỉ ra viêm phế quản hoặc viêm phổi.
Mệt mỏi, biếng ăn: Trẻ có thể lờ đờ, bỏ bú hoặc ăn kém do khó chịu.
Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi: Thường gặp trong trường hợp viêm xoang hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Đau ngực hoặc đau họng: Có thể xảy ra khi ho nhiều hoặc nhiễm trùng lan rộng.

3. Cách điều trị ho đờm xanh ở trẻ

Khi ho đờm xanh là do nhiễm khuẩn, chẳng hạn như viêm phế quản hoặc viêm phổi do vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae hoặc Haemophilus influenzae, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh như amoxicillin, azithromycin hoặc ceftriaxone. Cha mẹ cần tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và thời gian điều trị, thường kéo dài từ 7 đến 14 ngày, để đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn. Việc tự ý ngừng thuốc sớm có thể dẫn đến kháng thuốc hoặc tái phát nhiễm trùng.

Để giúp trẻ dễ dàng ho ra đờm, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc long đờm như acetylcysteine hoặc guaifenesin. Những thuốc này làm loãng chất nhầy, giúp đường thở thông thoáng hơn. Tuy nhiên, cha mẹ không nên tự ý sử dụng mà cần có đơn thuốc từ bác sĩ, đặc biệt với trẻ dưới 2 tuổi. Ngoài ra, việc cho trẻ uống nhiều nước, chẳng hạn như nước lọc, nước ép trái cây hoặc sữa, cũng giúp làm loãng đờm tự nhiên, hỗ trợ trẻ ho ra dễ dàng hơn.

Trong trường hợp trẻ khó thở hoặc thở khò khè, máy phun sương (nebulizer) có thể được sử dụng để đưa dung dịch muối sinh lý hoặc thuốc giãn phế quản vào đường thở. Phương pháp này giúp làm dịu niêm mạc hô hấp, giảm kích ứng và cải thiện tình trạng khó thở. Cha mẹ cần làm theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhân viên y tế khi sử dụng máy phun sương tại nhà, đảm bảo vệ sinh thiết bị để tránh nhiễm khuẩn.

Các biện pháp chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ trẻ hồi phục. Cha mẹ có thể sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc đặt một bát nước trong phòng để giữ không khí ẩm, giúp giảm kích ứng đường thở. Chế độ ăn uống cần dễ tiêu hóa, giàu vitamin C và kẽm (từ trái cây, rau xanh) để tăng cường miễn dịch. Đảm bảo trẻ uống đủ nước và nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh, sạch sẽ.

Cha mẹ cần đảm bảo chế độ ăn của trẻ giàu vitamin để tăng cường miễn dịch

Trong quá trình điều trị, cha mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng của trẻ, bao gồm tần suất ho, màu sắc đờm, nhịp thở và các dấu hiệu toàn thân như sốt hoặc mệt mỏi. Nếu trẻ không cải thiện sau 48-72 giờ dùng kháng sinh, hoặc xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở nặng, đờm có máu, hoặc lờ đờ, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay. Tái khám định kỳ giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ nếu cần, đặc biệt trong trường hợp nghi ngờ viêm phổi hoặc các biến chứng khác.

Ho đờm xanh ở trẻ là một triệu chứng cần được chú ý, đặc biệt khi kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao hoặc khó thở. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp, từ chăm sóc tại nhà đến can thiệp y tế, sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục. Cha mẹ cần phối hợp chặt chẽ với bác sĩ, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe hô hấp của trẻ. Nếu có bất kỳ lo lắng nào, đừng ngần ngại đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699