Trẻ bị yếu cơ chân: Khi nào cần lo lắng?

1. Dấu hiệu cho thấy trẻ bị yếu cơ chân

Trẻ bị yếu cơ chân không chỉ đơn thuần là do “chậm biết đi” mà đôi khi là biểu hiện bất thường trong phát triển vận động hoặc cảnh báo sớm bệnh lý thần kinh – cơ tiềm ẩn như nhược cơ (Myasthenia gravis) – một rối loạn tự miễn ảnh hưởng đến khả năng truyền tín hiệu thần kinh đến cơ bắp. Dưới đây là những dấu hiệu bố mẹ nên đặc biệt lưu ý:

Bé chậm biết lẫy, không chủ động xoay người hoặc đạp chân mạnh như các bé cùng tuổi. Khi nằm ngửa, hai chân thường mềm, ít cử động.
Không chịu chống chân khi được bế đứng: Bé không phản xạ đạp hoặc đè xuống khi đặt bàn chân chạm mặt phẳng.
Chậm bò, chậm đứng, thậm chí khi tập đứng có hỗ trợ, chân run nhẹ hoặc mềm nhũn, không thể giữ thăng bằng.
Khi tập đi, bé đi loạng choạng, dễ té, bàn chân yếu, cong vào trong hoặc bẹt – biểu hiện rõ nhất khi so sánh với bạn cùng độ tuổi.

Bé chậm biết lẫy, không chủ động xoay người hoặc đạp chân mạnh như các bé cùng tuổi

2. Nguyên nhân khiến trẻ yếu cơ chân

Yếu cơ chân ở trẻ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố chăm sóc chưa phù hợp đến những bất thường về thần kinh – cơ. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp cha mẹ lựa chọn cách hỗ trợ và can thiệp hiệu quả hơn:

Thiếu vận động sớm: Trẻ ít được tummy time, hiếm khi nằm sấp chơi hoặc vận động chân tay tự do sẽ chậm phát triển cơ – xương, đặc biệt là cơ chân, khiến bé yếu và không vững khi bắt đầu lẫy, bò, đứng.
Sinh non, nhẹ cân hoặc thiếu oxy lúc sinh: Những trẻ sinh ra trong tình trạng này dễ bị ảnh hưởng đến hệ thần kinh – cơ, gây trương lực cơ thấp, phản xạ yếu, vận động kém.
Thiếu vi chất quan trọng: Như vitamin D, canxi, magie, kẽm có thể khiến cơ bắp hoạt động không hiệu quả, gây mỏi, run hoặc mềm cơ, đặc biệt là ở chân – vùng chịu trọng lượng khi đứng và đi.
Bệnh lý thần kinh – cơ: Một số tình trạng như bại não nhẹ, loạn dưỡng cơ, nhược cơ, suy giáp bẩm sinh có thể khiến bé yếu cơ kéo dài, không cải thiện dù đã thay đổi cách chăm sóc. Những trường hợp này cần được tầm soát sớm bởi bác sĩ chuyên khoa để can thiệp kịp thời.

3. Khi nào cha mẹ nên đưa bé đi khám?

Không phải bé nào chậm vận động cũng mắc bệnh, nhưng nếu tình trạng yếu cơ chân kéo dài, kèm theo các biểu hiện bất thường khác, cha mẹ nên chủ động cho bé đi khám để được đánh giá toàn diện. Dưới đây là những mốc cảnh báo quan trọng:

Bé trên 5 tháng tuổi nhưng chưa biết lẫy, không có phản xạ xoay người hoặc không đạp chân mạnh khi nằm ngửa – cho thấy trương lực cơ kém hoặc thiếu vận động nền.
Trên 9 tháng tuổi nhưng chưa biết bò, hoặc không thể tự đứng dù có hỗ trợ, hai chân yếu, không có phản xạ chống đỡ khi được bế đứng.
Chân run, mềm nhũn hoặc trương lực cơ thấp bất thường: Dễ thấy khi bé được đặt nằm sấp hoặc khi tập đứng, hai chân không giữ được trọng lượng cơ thể.
Xuất hiện các dấu hiệu toàn thân khác như: chậm tăng cân, không tập trung quan sát, ít phản ứng với âm thanh, kém giao tiếp ánh mắt... Những biểu hiện này cho thấy có thể bé đang chậm phát triển vận động kết hợp với chậm phát triển nhận thức hoặc thần kinh.

4. Cách hỗ trợ trẻ phát triển vận động tốt hơn

Để giúp trẻ phát triển vận động vững vàng hơn – đặc biệt khi có dấu hiệu yếu cơ chân – cha mẹ nên bắt đầu từ những thói quen đơn giản, tích cực mỗi ngày. Việc hỗ trợ đúng cách ngay từ sớm sẽ giúp cơ bắp, xương khớp và hệ thần kinh của bé phát triển đồng bộ hơn:

Tăng cường thời gian “tummy time” từ sơ sinh: Nằm sấp giúp bé rèn cơ cổ, lưng, tay và chân, từ đó tạo nền tảng cho lẫy, bò, đứng vững.
Massage và tập vận động nhẹ nhàng mỗi ngày: Xoa bóp và cử động chân theo kiểu đạp xe giúp lưu thông máu, kích thích cơ phát triển khỏe hơn.
Chơi các trò chơi vận động phù hợp: Cho bé đá bóng mềm, đạp xe đạp nằm, đứng vịn vào thành ghế hoặc giường – giúp chân dần chịu lực và phản xạ tốt.
Bổ sung đầy đủ vi chất trong chế độ ăn: Đặc biệt là vitamin D, canxi, DHA và kẽm – những dưỡng chất cần thiết cho phát triển xương và cơ.
Tham khảo bác sĩ: Nếu bé có chỉ định tập vật lý trị liệu sớm. Can thiệp đúng thời điểm có thể cải thiện rõ rệt khả năng vận động của trẻ.

Để giúp trẻ phát triển vận động vững vàng hơn – đặc biệt khi có dấu hiệu yếu cơ chân – cha mẹ nên bắt đầu từ những thói quen đơn giản

Không phải trường hợp yếu cơ chân nào cũng đáng lo, nhưng sự chủ quan có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu trẻ chậm biết lật, ngồi, đứng hoặc đi so với mốc phát triển bình thường, cha mẹ nên đưa bé đến chuyên khoa để kiểm tra. Việc can thiệp sớm luôn mang lại cơ hội hồi phục tốt hơn cho trẻ.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699