Trẻ đi ngoài xì xoẹt: Nguyên nhân thường gặp và cách xử lý tại nhà

1. Nguyên nhân trẻ đi ngoài xì xoẹt

Trẻ đi ngoài xì xoẹt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố sinh lý tự nhiên đến các vấn đề sức khỏe cần lưu ý. Dưới đây là những lý do phổ biến nhất:

Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong 6 tháng đầu đời, hệ tiêu hóa vẫn đang phát triển. Điều này khiến phân của trẻ thường lỏng, có thể kèm theo tiếng xì xoẹt khi đi ngoài do khí trong ruột thoát ra cùng phân. Đây là hiện tượng bình thường, đặc biệt ở trẻ bú sữa mẹ, vì sữa mẹ dễ tiêu hóa và chứa nhiều nước

Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện có thể khiến trẻ đi ngoài xì xoẹt

Chế độ ăn uống của mẹ hoặc bé: Với trẻ bú mẹ, nếu mẹ ăn thực phẩm khó tiêu như đồ cay, đồ nhiều dầu mỡ hoặc các chất kích thích (cà phê, trà), chất dinh dưỡng trong sữa mẹ có thể ảnh hưởng đến phân của bé. Với trẻ lớn hơn đã ăn dặm, việc tiêu thụ thực phẩm lạ, nhiều đường hoặc thiếu chất xơ cũng dễ gây ra tình trạng đi ngoài xì xoẹt.
Nhiễm trùng đường ruột: Virus, vi khuẩn (như E.coli, Salmonella) hoặc ký sinh trùng có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ qua thực phẩm, nước uống không đảm bảo vệ sinh hoặc do tiếp xúc với môi trường bẩn. Nhiễm trùng thường khiến phân lỏng, có mùi tanh và đôi khi kèm theo bọt.
Rối loạn tiêu hóa: Trẻ có thể bị rối loạn tiêu hóa do thay đổi môi trường, lịch sinh hoạt hoặc dùng kháng sinh kéo dài. Kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi trong ruột, làm mất cân bằng hệ vi sinh, dẫn đến phân xì xoẹt, không ổn định.

2. Triệu chứng thường gặp ở trẻ đi ngoài xì xoẹt

Ngoài việc phân lỏng và có tiếng xì xoẹt khi đi ngoài, trẻ có thể xuất hiện một số triệu chứng đi kèm, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Cha mẹ cần chú ý quan sát để nhận biết mức độ nghiêm trọng:

Phân lỏng, màu sắc bất thường
Số lần đi ngoài tăng
Bụng chướng, đầy hơi
Sốt hoặc nôn mửa
Mất nước
Bé quấy khóc, biếng ăn

3. Hướng dẫn cha mẹ cách xử lý tình trạng đi ngoài xì xoẹt của bé tại nhà

Bù nước và điện giải cho trẻ

Khi trẻ đi ngoài xì xoẹt, đặc biệt nếu số lần đi ngoài tăng lên đáng kể, nguy cơ mất nước là điều cha mẹ cần quan tâm hàng đầu. Mất nước có thể khiến trẻ mệt mỏi, khô môi, khóc không ra nước mắt, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Với trẻ sơ sinh bú mẹ, hãy tăng cường cho bé bú thường xuyên hơn, vì sữa mẹ không chỉ cung cấp nước mà còn chứa các dưỡng chất giúp hệ tiêu hóa ổn định. Đối với trẻ lớn hơn, dung dịch oresol (pha theo đúng hướng dẫn trên bao bì) là lựa chọn lý tưởng để bù nước và điện giải. Cha mẹ nên cho bé uống từ từ, từng ngụm nhỏ, tránh ép bé uống quá nhiều cùng lúc gây nôn trớ. Việc bù nước đúng cách sẽ giúp bé nhanh chóng lấy lại sức và giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.

Bù nước và điện giải giúp bé mau chóng lấy lại sức

Điều chỉnh chế độ ăn phù hợp

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tình trạng đi ngoài xì xoẹt của trẻ. Với trẻ bú mẹ, mẹ cần xem lại thực đơn của mình, tránh các loại thực phẩm dễ gây kích ứng như đồ cay, chua, nhiều dầu mỡ hoặc các chất kích thích như cà phê, rượu. Những thực phẩm này có thể đi qua sữa mẹ, làm thay đổi chất lượng phân của bé và khiến tình trạng trầm trọng hơn. Với trẻ đã ăn dặm, cha mẹ nên tạm dừng các món khó tiêu như đồ chiên rán, sữa béo, thay vào đó là thực phẩm dễ hấp thụ như cháo gạo loãng, khoai lang luộc hoặc chuối chín nghiền nhuyễn. Những món này không chỉ cung cấp năng lượng mà còn giúp làm dịu đường ruột, hỗ trợ phân trở lại trạng thái bình thường. Điều chỉnh chế độ ăn đúng cách là bước quan trọng để bé sớm hồi phục.

Giữ vệ sinh sạch sẽ cho bé

Vệ sinh đóng vai trò thiết yếu trong việc ngăn ngừa nhiễm khuẩn và giúp bé thoải mái hơn khi bị đi ngoài xì xoẹt. Sau mỗi lần trẻ đi ngoài, cha mẹ cần vệ sinh vùng kín bằng nước ấm, lau nhẹ nhàng và thấm khô để tránh ẩm ướt gây hăm tã. Việc rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc bé cũng rất quan trọng, đặc biệt nếu nguyên nhân đi ngoài liên quan đến vi khuẩn hoặc virus. Ngoài ra, hãy thay tã thường xuyên và chọn loại tã thoáng khí, mềm mại để không gây kích ứng da. Nếu bé mặc quần áo bẩn do phân, hãy giặt sạch và phơi khô dưới nắng để tiêu diệt vi khuẩn. Một môi trường sạch sẽ không chỉ giúp bé dễ chịu mà còn giảm nguy cơ tình trạng kéo dài do nhiễm trùng thứ phát.

Theo dõi sát sao và tìm sự hỗ trợ y tế khi cần

Việc quan sát kỹ lưỡng tình trạng của trẻ là điều cha mẹ không thể bỏ qua. Hãy ghi lại số lần đi ngoài, màu sắc, mùi của phân cũng như các triệu chứng đi kèm như sốt, nôn mửa hay biếng ăn. Nếu trẻ chỉ đi ngoài xì xoẹt vài lần, vẫn chơi ngoan và ăn uống bình thường, bạn có thể yên tâm theo dõi thêm tại nhà. Tuy nhiên, khi tình trạng kéo dài hơn 2-3 ngày, trẻ có dấu hiệu mất nước nặng (môi khô, tiểu ít, da nhăn), sốt cao hoặc bỏ bú hoàn toàn, hãy đưa bé đến bác sĩ ngay lập tức. Không tự ý sử dụng thuốc cầm tiêu chảy hoặc kháng sinh mà không có chỉ định y tế, vì điều này có thể làm rối loạn tiêu hóa thêm nghiêm trọng. Sự theo dõi cẩn thận kết hợp với hành động kịp thời sẽ đảm bảo sức khỏe lâu dài cho bé.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699