Trẻ ho dai dẳng không khỏi: Nguyên nhân và cách xử lý cha mẹ cần biết

1. Ho dai dẳng ở trẻ là gì?

Ho dai dẳng được định nghĩa là tình trạng ho kéo dài trên 3 tuần mà không có dấu hiệu thuyên giảm rõ rệt. Ho có thể là ho khan, ho có đờm hoặc ho từng cơn, tùy thuộc vào nguyên nhân. Ở trẻ em, hệ miễn dịch và đường hô hấp còn non yếu, do đó trẻ dễ bị ho hơn người lớn và thời gian hồi phục có thể lâu hơn.

Ho dai dẳng là khi trẻ ho kéo dài trên 3 tuần mà không có dấu hiệu thuyên giảm

Ho không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, khả năng ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Nếu không được xử lý đúng cách, ho dai dẳng có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phổi, tổn thương niêm mạc đường thở hoặc làm suy yếu sức khỏe tổng thể của trẻ.

2. Nguyên nhân gây ho dai dẳng ở trẻ

Ho dai dẳng ở trẻ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng đến các yếu tố môi trường hoặc bệnh lý mãn tính. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến được trình bày chi tiết:

Nhiễm trùng đường hô hấp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ho dai dẳng ở trẻ. Các bệnh như cảm lạnh, viêm họng hoặc viêm mũi xoang do virus hoặc vi khuẩn thường dẫn đến ho kéo dài nếu không được điều trị triệt để. Viêm phổi và viêm phế quản là những bệnh lý nghiêm trọng hơn, thường kèm theo ho có đờm, sốt cao và khó thở. Đặc biệt, nhiễm trùng do vi khuẩn như Mycoplasma hoặc Bordetella pertussis (gây ho gà) có thể gây ho từng cơn kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.

Dị ứng và hen suyễn cũng là nguyên nhân phổ biến gây ho dai dẳng. Trẻ tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông động vật hoặc khói thuốc lá có thể bị kích ứng đường thở, dẫn đến ho khan hoặc ho kéo dài. Trong trường hợp hen suyễn, trẻ thường ho nhiều vào ban đêm hoặc khi thời tiết thay đổi, kèm theo triệu chứng thở khò khè. Hen suyễn cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh các cơn ho tái phát.

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một nguyên nhân khác cần được chú ý. Tình trạng này xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng cổ họng và dẫn đến ho khan kéo dài, đặc biệt sau khi ăn hoặc khi trẻ nằm. Trẻ mắc GERD có thể kèm theo các triệu chứng như ợ chua, nôn trớ hoặc khó chịu khi nuốt, khiến việc chẩn đoán cần sự thăm khám kỹ lưỡng.

Dị vật đường thở là một trường hợp nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Trẻ có thói quen cho đồ vật vào miệng, dẫn đến nguy cơ hít phải dị vật vào phổi hoặc khí quản. Dị vật có thể gây ho dai dẳng, kèm theo khó thở hoặc tiếng thở bất thường. Đây là tình trạng cấp cứu cần được xử lý ngay lập tức để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

3. Khi nào cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Không phải mọi trường hợp ho dai dẳng đều nghiêm trọng, nhưng cha mẹ cần đưa trẻ đi khám nếu có các dấu hiệu sau:

Ho kéo dài hơn 3 tuần không cải thiện.
Trẻ có triệu chứng sốt cao, khó thở, thở khò khè hoặc mệt mỏi bất thường.
Ho kèm theo nôn mửa, giảm cân hoặc chán ăn.
Có máu trong đờm hoặc trẻ ho ra máu.
Trẻ có tiền sử dị ứng, hen suyễn hoặc các bệnh lý mãn tính khác.

4. Cách xử lý ho dai dẳng ở trẻ

Chăm sóc tại nhà là bước đầu tiên và quan trọng để giảm triệu chứng ho cho trẻ. Cha mẹ nên sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc cho trẻ hít hơi nước ấm để làm dịu cổ họng và giảm kích ứng đường thở. Có thể cho trẻ tắm nước ấm hoặc đặt một bát nước nóng (đảm bảo an toàn) trong phòng ngủ để giữ độ ẩm. Khuyến khích trẻ uống đủ nước, nước ép trái cây hoặc súp ấm giúp làm loãng đờm và giảm ho. Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng giàu vitamin C và kẽm sẽ hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch. Cha mẹ cũng cần giữ môi trường sống của trẻ sạch sẽ, thông thoáng, tránh các tác nhân gây dị ứng như bụi, lông thú cưng hoặc khói thuốc.

Sử dụng thuốc cần được thực hiện thận trọng và chỉ khi có chỉ định của bác sĩ. Nếu trẻ ho do dị ứng, bác sĩ có thể kê thuốc kháng histamine để giảm kích ứng. Trong trường hợp ho do nhiễm khuẩn, thuốc kháng sinh có thể được sử dụng, nhưng phải theo đơn của bác sĩ. Đối với trẻ mắc hen suyễn, thuốc xịt hoặc thuốc kiểm soát hen có thể giúp giảm ho và thở khò khè. Thuốc ho, bao gồm thuốc giảm ho hoặc long đờm, chỉ nên dùng khi cần thiết và phù hợp với loại ho của trẻ. Cha mẹ tuyệt đối không tự ý cho trẻ dùng thuốc không kê đơn, vì có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm.

Cha mẹ cho con sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ nếu cần

Các phương pháp dân gian an toàn cũng là một lựa chọn hỗ trợ giảm ho. Mật ong là một biện pháp hiệu quả cho trẻ trên 1 tuổi, có thể pha 1-2 thìa mật ong với nước ấm hoặc chanh để uống trước khi đi ngủ, giúp làm dịu cổ họng và giảm ho khan. Nước gừng ấm pha với mật ong cũng có tác dụng giảm ho và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý không sử dụng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi do nguy cơ ngộ độc botulism.

Việc theo dõi và phòng ngừa tái phát đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát ho dai dẳng. Cha mẹ nên ghi lại tần suất, thời điểm và đặc điểm của cơn ho để cung cấp thông tin chi tiết cho bác sĩ. Đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ, đặc biệt là vaccine phòng ho gà và cúm, để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân kích ứng như khói bụi, hóa chất hoặc thay đổi thời tiết đột ngột cũng là điều cần thiết. Ngoài ra, tập thói quen vệ sinh như rửa tay thường xuyên và che miệng khi ho sẽ giúp ngăn ngừa lây lan vi khuẩn hoặc virus.

Ho dai dẳng ở trẻ không chỉ là triệu chứng thông thường mà có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Việc nhận biết nguyên nhân và áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và tránh các biến chứng nguy hiểm. Cha mẹ cần kiên nhẫn, chăm sóc trẻ đúng cách và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp cha mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc con yêu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699