1. Virus RSV là gì?
Virus hợp bào hô hấp (Respiratory Syncytial Virus - RSV) là một loại virus phổ biến gây nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt ở trẻ em. Virus này lây lan dễ dàng qua các giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với bề mặt nhiễm virus. RSV thường xuất hiện theo mùa, với các đợt bùng phát mạnh vào mùa thu, đông và đầu xuân ở nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam.
RSV là một loại virus phổ biến gây nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ
2. Trẻ khỏi RSV rồi có thể tái nhiễm lại không
Một trong những mối quan tâm lớn của các bậc phụ huynh là liệu trẻ đã khỏi RSV có miễn dịch lâu dài với virus này hay không. Câu trả lời là: Trẻ khỏi RSV vẫn có thể tái nhiễm lại, và điều này không hiếm gặp. Dưới đây là những lý do giải thích tại sao:
Miễn dịch sau nhiễm RSV không bền vững
Không giống như một số bệnh như sởi, nơi cơ thể phát triển miễn dịch mạnh mẽ sau khi nhiễm, miễn dịch đối với RSV chỉ mang tính tạm thời. Sau khi khỏi bệnh, cơ thể trẻ tạo ra kháng thể chống lại virus, nhưng các kháng thể này thường suy giảm dần theo thời gian. Điều này khiến trẻ dễ bị tái nhiễm, đặc biệt khi tiếp xúc với virus trong mùa dịch tiếp theo.
Sự đa dạng của chủng virus RSV
RSV tồn tại ở hai nhóm chính (RSV-A và RSV-B), với nhiều biến thể khác nhau. Khi trẻ nhiễm một chủng RSV, cơ thể chỉ tạo miễn dịch đặc hiệu với chủng đó. Nếu trẻ tiếp xúc với một chủng khác trong tương lai, khả năng tái nhiễm vẫn có thể xảy ra. Đây là lý do tại sao một số trẻ bị nhiễm RSV nhiều lần trong cùng một mùa dịch.
Tần suất tái nhiễm RSV
Nghiên cứu cho thấy trẻ có thể nhiễm RSV nhiều lần trong suốt thời thơ ấu. Các lần tái nhiễm sau thường nhẹ hơn lần đầu, vì hệ miễn dịch đã có một phần “ký ức” để đối phó với virus. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi, tái nhiễm vẫn có thể gây triệu chứng đáng lo ngại nếu không được chăm sóc kịp thời.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ tái nhiễm
-
Tiếp xúc với nguồn lây: Trẻ đi nhà trẻ, mẫu giáo hoặc sống trong môi trường đông đúc dễ gặp virus hơn.
-
Hệ miễn dịch yếu: Trẻ sinh non, thiếu dinh dưỡng hoặc mắc bệnh mãn tính có nguy cơ tái nhiễm cao hơn.
-
Mùa dịch RSV: Virus này hoạt động mạnh vào mùa đông, làm tăng khả năng trẻ gặp lại virus ngay cả sau khi đã khỏi bệnh.
3. Cách phòng ngừa tái nhiễm virus RSV cho trẻ
Việc giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ đóng vai trò then chốt trong việc ngăn chặn sự lây lan của RSV. Virus này dễ dàng truyền qua các giọt bắn hoặc bề mặt nhiễm bẩn, vì vậy cha mẹ cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi chăm sóc bé, cho bé ăn hoặc chạm vào các vật dụng của bé. Đồ chơi, tay nắm cửa, bàn ghế – những bề mặt bé hay tiếp xúc – nên được lau sạch bằng dung dịch khử trùng định kỳ. Nếu trong gia đình có người đang có dấu hiệu cảm lạnh, ho hoặc sốt, hãy khuyến khích họ đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc gần với bé để tránh lây nhiễm.
Vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ
Hạn chế đưa trẻ đến những nơi đông người trong mùa dịch RSV là một biện pháp cần thiết, đặc biệt với trẻ dưới 6 tháng tuổi. Từ tháng 10 đến tháng 3 – thời điểm RSV hoạt động mạnh ở nhiều khu vực – cha mẹ nên tránh đưa bé đến các địa điểm đông đúc như siêu thị, trung tâm thương mại hoặc nhà trẻ. Nếu phải ra ngoài, hãy giữ bé ở không gian thông thoáng, sử dụng xe đẩy có màn che hoặc mặc quần áo ấm để bảo vệ bé khỏi không khí lạnh và các nguồn lây nhiễm tiềm ẩn. Biện pháp này giúp giảm đáng kể khả năng bé tiếp xúc với virus trong cộng đồng.
Tăng cường sức đề kháng cho trẻ là một cách tự nhiên và hiệu quả để chống lại RSV. Với trẻ sơ sinh, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá, chứa nhiều kháng thể giúp củng cố hệ miễn dịch, đặc biệt trong 6 tháng đầu đời. Cha mẹ nên duy trì việc cho bé bú sữa mẹ càng lâu càng tốt để tối ưu hóa khả năng bảo vệ. Đối với trẻ lớn hơn, một chế độ ăn cân bằng với các thực phẩm giàu vitamin C (như cam, kiwi), kẽm (từ hải sản, hạt), và rau xanh sẽ hỗ trợ cơ thể bé chống lại virus. Ngoài ra, giữ ấm cho bé vào mùa đông là rất quan trọng, vì nhiệt độ thấp có thể làm giảm khả năng miễn dịch tự nhiên của trẻ.
Việc theo dõi sức khỏe chặt chẽ và tham khảo ý kiến bác sĩ là không thể thiếu trong hành trình bảo vệ bé khỏi RSV. Nếu bé xuất hiện các dấu hiệu như ho dai dẳng, thở khò khè, sốt cao hoặc khó thở, cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế ngay lập tức để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Với những bé có nguy cơ cao, chẳng hạn như trẻ sinh non hoặc mắc bệnh tim bẩm sinh, bác sĩ có thể đề xuất các biện pháp phòng ngừa đặc biệt, như tiêm kháng thể đơn dòng (palivizumab) trong mùa dịch. Bên cạnh đó, việc tuân thủ lịch tiêm phòng cúm và các vắc-xin khác sẽ giúp bé giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp tổng thể, tạo lá chắn mạnh mẽ hơn trước RSV.
Virus RSV là một mối đe dọa sức khỏe phổ biến đối với trẻ nhỏ, và đáng tiếc là trẻ đã khỏi RSV vẫn có thể tái nhiễm do miễn dịch không bền vững và sự đa dạng của các chủng virus. Tuy nhiên, cha mẹ hoàn toàn có thể giảm nguy cơ tái nhiễm bằng cách giữ vệ sinh, tăng cường sức đề kháng cho bé, hạn chế tiếp xúc với nguồn lây và theo dõi sức khỏe chặt chẽ. Hành trình bảo vệ bé yêu khỏi RSV đòi hỏi sự kiên nhẫn và cẩn trọng, nhưng với những biện pháp phòng ngừa đúng đắn, bé sẽ có cơ hội phát triển khỏe mạnh và an toàn.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699