Trẻ không tăng cân do biếng ăn: Hiểu đúng

1. Vì sao trẻ biếng ăn dẫn đến không tăng cân?

Tình trạng biếng ăn ở trẻ không chỉ đơn thuần là "ăn ít", mà có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân sâu xa, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tăng cân và phát triển toàn diện. Dưới đây là những lý do phổ biến khiến trẻ biếng ăn và khó tăng cân:

Ăn uống không đủ nhu cầu năng lượng: Khi lượng thức ăn trẻ tiêu thụ ít hơn nhu cầu thực tế, cơ thể không có đủ "nguyên liệu" để phát triển. Trẻ ăn ít, bỏ bữa hoặc ăn không đúng giờ khiến tổng năng lượng nạp vào không đủ, dẫn đến chậm tăng cân.
Rối loạn tiêu hóa hoặc hấp thu kém: Ngay cả khi ăn uống tương đối đầy đủ, nếu hệ tiêu hóa gặp trục trặc, cơ thể vẫn không hấp thu được các dưỡng chất cần thiết. Những nguyên nhân như loạn khuẩn ruột, thiếu enzym tiêu hóa, hoặc nhiễm giun sán đều có thể làm suy giảm khả năng hấp thu, khiến trẻ ăn nhưng vẫn không tăng cân.
Nguyên nhân tâm lý – sinh lý: Bị ép ăn, bị la mắng trong bữa ăn, hoặc môi trường ăn uống căng thẳng khiến trẻ cảm thấy sợ hãi, mất hứng thú với việc ăn. Bên cạnh đó, các giai đoạn sinh lý như mọc răng, phát triển vận động, hoặc bước vào các "tuần khủng hoảng" (leap) cũng ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn và khả năng bú – ăn uống.
Chế độ ăn không cân đối: Nếu bữa ăn của trẻ chủ yếu là tinh bột mà thiếu đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất thì cơ thể không đủ dinh dưỡng để phát triển toàn diện. Các chất dinh dưỡng không chỉ cung cấp năng lượng mà còn tham gia vào quá trình xây dựng tế bào, miễn dịch và chuyển hoá.
Biếng ăn kéo dài làm giảm sức đề kháng: Khi không được cung cấp đủ dưỡng chất, cơ thể trẻ trở nên yếu ớt, dễ mắc bệnh. Mỗi lần ốm, trẻ lại mệt mỏi, ăn ít đi, và tình trạng biếng ăn càng nặng hơn – tạo nên vòng luẩn quẩn: biếng ăn – suy giảm miễn dịch – ốm vặt – lại biếng ăn.

Tình trạng biếng ăn ở trẻ không chỉ đơn thuần là "ăn ít"

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ đang "biếng ăn nguy hiểm"

Không phải trường hợp biếng ăn nào cũng đáng lo, nhưng nếu trẻ xuất hiện những dấu hiệu dưới đây, cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm và can thiệp kịp thời:

Ăn dưới 50% nhu cầu dinh dưỡng trong ít nhất 2–3 tuần liên tiếp: Trẻ thường bỏ bữa, ăn rất ít, phải dụ dỗ nhiều vẫn không chịu ăn.
Tăng cân chậm hoặc thậm chí sụt cân: Cân nặng không nhích lên so với tháng trước, thậm chí có xu hướng giảm.
Biểu hiện suy dinh dưỡng nhẹ: Da xanh xao, tóc mỏng yếu, móng dễ gãy, kém linh hoạt, ít vui chơi.
Hay cáu gắt, rối loạn tiêu hoá: Trẻ thường xuyên quấy khóc, dễ nổi cáu, đi ngoài phân sống, có mùi chua hoặc kèm chất nhầy.

3. Cha mẹ nên làm gì? – Giải pháp cải thiện tình trạng biếng ăn, chậm tăng cân

Khi trẻ biếng ăn kéo dài và có dấu hiệu chậm tăng cân, điều quan trọng là cha mẹ cần kiên trì và có hướng can thiệp đúng cách, tránh tạo áp lực hay khiến con sợ ăn hơn. Dưới đây là những giải pháp thiết thực:

Tái cấu trúc lại bữa ăn hằng ngày: Ưu tiên khẩu phần nhỏ nhưng giàu dinh dưỡng, thay đổi món thường xuyên để kích thích vị giác. Không để trẻ ăn quá lâu – mỗi bữa nên kết thúc trong vòng 20–30 phút.
Bổ sung vi chất thiết yếu: Nếu nghi ngờ thiếu hụt, có thể bổ sung các vi chất quan trọng như kẽm, lysine, vitamin nhóm B, D3, cùng men vi sinh hỗ trợ tiêu hoá – hấp thu.
Tẩy giun định kỳ: Với trẻ trên 1 tuổi, nên tẩy giun theo hướng dẫn của bác sĩ để loại trừ nguyên nhân hấp thu kém.
Tạo thói quen ăn uống tích cực: Không ép ăn, không quát mắng; thay vào đó, khuyến khích trẻ được chọn món, tự xúc nếu đủ tuổi để tăng sự chủ động.
Thăm khám chuyên khoa: Nếu tình trạng không cải thiện sau 1–2 tháng, nên đưa trẻ đến bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn kỹ càng hơn

Khi trẻ biếng ăn kéo dài và có dấu hiệu chậm tăng cân, điều quan trọng là cha mẹ cần kiên trì

Biếng ăn khiến trẻ không tăng cân không phải là vấn đề không thể giải quyết nếu cha mẹ hiểu đúng bản chất và kiên trì áp dụng các phương pháp phù hợp. Việc tạo thói quen ăn uống tích cực, duy trì lịch sinh hoạt đều đặn và theo dõi dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp trẻ lấy lại cảm giác ngon miệng, tăng cân ổn định và phát triển toàn diện. Trong trường hợp cần thiết, cha mẹ đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia dinh dưỡng để được hỗ trợ chuyên sâu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699