1. Khụt khịt mũi ở trẻ là gì?

Khụt khịt mũi là âm thanh phát ra khi trẻ thở, thường do không khí di chuyển qua đường mũi bị cản trở bởi chất nhầy, bụi bẩn, hoặc sự kích ứng của niêm mạc mũi. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đường thở còn nhỏ và hẹp, nên bất kỳ sự cản trở nào cũng có thể tạo ra âm thanh khụt khịt. Khi trẻ khụt khịt mũi nhưng không có nước mũi chảy ra, điều này thường được gọi là “nghẹt mũi khô” hoặc “khô mũi”. Dù tình trạng này thường không nghiêm trọng, nhưng việc xác định nguyên nhân là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho trẻ.

2. Nguyên nhân khiến trẻ khụt khịt mũi nhưng không có nước

2.1. Niêm mạc mũi bị khô do môi trường

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ khụt khịt mũi mà không có nước là do niêm mạc mũi bị khô. Không khí khô, đặc biệt trong mùa đông hoặc khi sử dụng máy lạnh, quạt, hoặc máy sưởi, có thể làm mất độ ẩm tự nhiên của niêm mạc mũi. Khi niêm mạc khô, trẻ có thể phát ra âm thanh khụt khịt khi thở, nhưng không có nước mũi vì không có dịch tiết ra. Ngoài ra, trẻ sống trong môi trường nhiều bụi bẩn hoặc khói thuốc lá cũng dễ bị kích ứng niêm mạc mũi, dẫn đến tình trạng tương tự.

Không khí khô có thể làm mất độ ẩm tự nhiên của niêm mạc mũi khiến trẻ khụt khịt mũi mà không có nước

2.2. Chất nhầy khô hoặc gỉ mũi tích tụ

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường có chất nhầy trong mũi, nhưng khi chất nhầy này khô lại, nó có thể tạo thành các mảng gỉ mũi bám vào niêm mạc. Những mảng gỉ này làm cản trở luồng không khí, gây ra tiếng khụt khịt khi trẻ thở. Vì chất nhầy đã khô, trẻ sẽ không có nước mũi chảy ra. Tình trạng này thường xảy ra khi trẻ không được vệ sinh mũi thường xuyên hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột.

2.3. Dị ứng hoặc kích ứng

Dị ứng với các tác nhân như phấn hoa, lông thú, bụi nhà, hoặc hóa chất trong môi trường (nước hoa, chất tẩy rửa) có thể khiến niêm mạc mũi của trẻ bị kích ứng. Kích ứng này làm mũi trẻ sưng nhẹ hoặc co bóp, tạo ra âm thanh khụt khịt mà không nhất thiết có nước mũi. Ở trẻ sơ sinh, dị ứng đôi khi liên quan đến thực phẩm mẹ ăn (nếu trẻ bú mẹ) hoặc sữa công thức.

2.4. Nhiễm virus nhẹ

Một số loại virus, như virus hợp bào hô hấp (RSV) hoặc cảm lạnh thông thường, có thể gây viêm nhẹ ở niêm mạc mũi mà không tạo ra nhiều nước mũi. Trẻ có thể khụt khịt do niêm mạc sưng hoặc chất nhầy ít nhưng đặc, bám chặt trong mũi. Tình trạng này thường tự hết sau vài ngày, nhưng nếu kèm theo sốt, quấy khóc, hoặc khó thở, cần đưa trẻ đi khám.

3. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Mặc dù khụt khịt mũi không có nước mũi thường là hiện tượng lành tính, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ nếu nhận thấy các dấu hiệu sau:

• Khụt khịt kéo dài hơn 5-7 ngày mà không cải thiện.

• Trẻ có dấu hiệu khó thở, thở khò khè, hoặc thở bằng miệng.

• Trẻ sốt, quấy khóc, bỏ bú, hoặc mệt mỏi bất thường.

• Xuất hiện các triệu chứng khác như ho kéo dài, mắt đỏ, hoặc phát ban.

• Trẻ có tiền sử dị ứng hoặc bệnh hô hấp mãn tính.

4. Cách xử lý khi trẻ khụt khịt mũi nhưng không có nước

4.1. Giữ độ ẩm cho không khí

Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ của trẻ giúp làm ẩm niêm mạc mũi, giảm khô mũi và khụt khịt. Đặt máy ở khoảng cách an toàn, vệ sinh máy thường xuyên để tránh nấm mốc. Nếu không có máy tạo độ ẩm, cha mẹ có thể đặt một chậu nước sạch trong phòng hoặc phơi khăn ẩm để tăng độ ẩm không khí.

4.2. Vệ sinh mũi đúng cách

Sử dụng nước muối sinh lý 0,9% để làm sạch mũi trẻ, giúp loại bỏ gỉ mũi hoặc chất nhầy khô. Nhỏ 1-2 giọt vào mỗi bên mũi, để trẻ nằm nghiêng, sau đó dùng bông gạc mềm lau sạch dịch chảy ra. Tránh nhỏ quá nhiều hoặc quá thường xuyên để không làm khô niêm mạc. Chỉ nên vệ sinh mũi khi cần thiết, chẳng hạn như khi trẻ có dấu hiệu nghẹt mũi rõ ràng.

Cha mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch mũi cho trẻ

4.3. Điều chỉnh tư thế ngủ

Đặt trẻ nằm ở tư thế hơi nghiêng hoặc nâng nhẹ đầu khi ngủ (bằng cách đặt khăn mỏng dưới nệm) để giảm áp lực lên đường thở. Tránh để trẻ nằm ngửa hoàn toàn trong thời gian dài, vì điều này có thể làm chất nhầy tích tụ ở phía sau mũi.

4.4. Giữ môi trường sạch sẽ

Đảm bảo phòng của trẻ thoáng khí, sạch sẽ, và không có khói bụi, lông thú, hoặc mùi hóa chất mạnh. Hạn chế sử dụng nước hoa, chất tẩy rửa mạnh gần trẻ. Thường xuyên lau dọn nhà cửa và giặt chăn ga để giảm các tác nhân gây dị ứng.

4.5. Cho trẻ uống đủ nước

Nếu trẻ đã bắt đầu ăn dặm, hãy đảm bảo trẻ uống đủ nước để giữ độ ẩm cho cơ thể và niêm mạc mũi. Với trẻ sơ sinh bú mẹ, mẹ nên tiếp tục cho bú thường xuyên để cung cấp đủ chất lỏng và dinh dưỡng.

Trẻ khụt khịt mũi nhưng không có nước mũi thường là hiện tượng lành tính, xuất phát từ các nguyên nhân như khô niêm mạc, gỉ mũi tích tụ, hoặc dị ứng nhẹ. Bằng cách giữ độ ẩm không khí, vệ sinh mũi đúng cách, và duy trì môi trường sống sạch sẽ, cha mẹ có thể giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường, việc tham khảo ý kiến bác sĩ là cần thiết để đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Với sự chăm sóc chu đáo, trẻ sẽ nhanh chóng vượt qua tình trạng khụt khịt mũi và phát triển khỏe mạnh.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699