Trẻ mấy tháng biết nói? Dấu mốc phát triển ngôn ngữ

1. Trẻ mấy tháng biết nói?

Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, bé đã bắt đầu “giao tiếp” với thế giới bên ngoài. Các nghiên cứu cho thấy thai nhi có thể nghe và phản ứng với âm thanh — chẳng hạn như đạp, xoay người khi nghe tiếng nói hoặc tiếng nhạc. Sau khi chào đời, tiếng khóc đầu tiên chính là cách bé “nói” với bố mẹ rằng con đang hiện diện và có nhu cầu được đáp ứng.

Vì vậy, thật khó để xác định chính xác trẻ mấy tháng biết nói, bởi khả năng ngôn ngữ phát triển dần qua từng giai đoạn. Mỗi em bé sẽ có tốc độ tiếp thu và phản hồi khác nhau, tùy theo cơ địa, môi trường và sự tương tác từ người lớn.

Thông thường, từ khoảng 6–9 tháng tuổi, bé bắt đầu bập bẹ những âm thanh quen thuộc như “ba”, “ma”, “bà” — đó là nền tảng đầu tiên của ngôn ngữ. Đến trên 18 tháng tuổi, vốn từ của bé phong phú hơn, phát âm rõ ràng hơn, và con có thể nói những câu ngắn mang ý nghĩa.

Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, bé đã bắt đầu “giao tiếp” với thế giới bên ngoài

2. Hành trình phát triển ngôn ngữ của trẻ

Ngôn ngữ là một trong những cột mốc phát triển quan trọng nhất trong những năm đầu đời của trẻ. Trên thực tế, quá trình “học nói” bắt đầu sớm hơn nhiều so với những gì cha mẹ vẫn nghĩ — ngay từ khi con cất tiếng khóc đầu tiên.

Từ khi chào đời: Tiếng khóc chính là ngôn ngữ đầu tiên của bé. Mỗi kiểu khóc thể hiện một nhu cầu khác nhau — đói, buồn ngủ, khó chịu hay cần được vỗ về. Bé đang học cách giao tiếp và khiến người lớn hiểu mình.
Khoảng 2–3 tháng tuổi: Bé bắt đầu phát ra những âm thanh đầu đời như “ê a”, “ư ạ”. Đây là giai đoạn bé khám phá giọng nói của chính mình, đồng thời phản ứng lại khi nghe tiếng mẹ hay giọng nói quen thuộc.
Từ 6–9 tháng tuổi: Bé bập bẹ những âm đơn như “ba”, “ma”, “da”,... và bắt đầu hiểu được âm thanh quen thuộc dù chưa thể nói rõ ràng. Một số bé còn có thể bật ra từ “ba ba” hay “ma ma” – món quà ngọt ngào đầu tiên cho bố mẹ.
Khoảng 12 tháng tuổi: Bé có thể nói được vài từ có nghĩa như “mẹ”, “bà”, “bye bye”, đồng thời hiểu được những mệnh lệnh đơn giản như “không”, “lại đây”. Đây là lúc ngôn ngữ và cảm xúc bắt đầu liên kết chặt chẽ.
Từ 18–24 tháng tuổi: Vốn từ của bé tăng lên nhanh chóng. Bé có thể ghép 2–3 từ thành câu ngắn như “mẹ bế con”, “con ăn cơm”, thể hiện rõ mong muốn hoặc cảm xúc của mình.
Sau 2 tuổi: Bé bắt đầu giao tiếp tự nhiên hơn, biết diễn đạt suy nghĩ bằng câu hoàn chỉnh, và đặc biệt là đặt rất nhiều câu hỏi để khám phá thế giới xung quanh.

3. Nguyên tắc vàng giúp tập nói cho trẻ hiệu quả, hỗ trợ phát triển ngôn ngữ và vận động toàn diện

Tập nói cho trẻ là một hành trình dài đòi hỏi sự kiên nhẫn, yêu thương và tương tác mỗi ngày. Việc giúp con học nói không chỉ đơn thuần là dạy phát âm, mà còn là cách nuôi dưỡng khả năng lắng nghe, quan sát, biểu đạt cảm xúc và thậm chí hỗ trợ phát triển vận động tinh thông qua cử chỉ, ánh mắt, nụ cười.

Nói chuyện với trẻ càng nhiều càng tốt: Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, con đã có thể nghe thấy giọng nói của bố mẹ. Vì vậy, hãy thường xuyên trò chuyện, hát, kể chuyện cho bé nghe, dù bé còn rất nhỏ. Việc này giúp con sớm nhận diện ngữ điệu, ghi nhớ âm thanh và hình thành phản xạ giao tiếp tự nhiên.
Kết hợp âm nhạc trong quá trình tập nói: Âm nhạc là “ngôn ngữ kỳ diệu” giúp trẻ học nói nhanh hơn. Những bài hát vui tươi, tiết tấu rõ ràng và hình ảnh sinh động giúp bé hứng thú, ghi nhớ từ vựng và rèn phản xạ nghe – nói. Đồng thời, khi bé nhún nhảy theo nhạc, kỹ năng vận động phối hợp cũng được phát triển.
Sử dụng giọng nói linh hoạt, thu hút: Khi giao tiếp, bố mẹ nên thay đổi âm lượng, tốc độ và biểu cảm — lúc cao, lúc thấp, khi chậm, khi nhanh — để tạo sự chú ý cho con. Cách này giúp bé vừa tập trung lắng nghe, vừa học cách biểu đạt cảm xúc qua giọng nói
Tận dụng sở thích của trẻ: Khi dạy con tập nói, hãy chọn đồ vật, con vật hoặc hoạt động mà bé yêu thích. Khi bé quan tâm, bé sẽ dễ chú ý, ghi nhớ và lặp lại từ ngữ một cách tự nhiên hơn.
Khuyến khích trẻ đáp lại: Mỗi khi bé bập bẹ, hãy nhìn vào mắt con, mỉm cười, phản hồi tích cực hoặc đặt câu hỏi để bé có cơ hội đáp lời. Việc này không chỉ thúc đẩy khả năng ngôn ngữ mà còn giúp bé phát triển tư duy và kỹ năng xã hội ngay từ sớm.

Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, con đã có thể nghe thấy giọng nói của bố mẹ

Thông thường, trẻ bắt đầu bập bẹ từ 4–6 tháng và có thể nói những từ đầu tiên khi tròn 1 tuổi. Cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện, hát, đọc sách để kích thích khả năng ngôn ngữ cho bé. Việc đồng hành và khuyến khích đúng cách sẽ giúp trẻ phát triển khả năng nói tự nhiên và rõ ràng hơn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699