Trẻ sụt cân không rõ nguyên nhân

1. Khi nào gọi là trẻ sụt cân?

Trẻ được coi là sụt cân khi bị mất trên 5% cân nặng cơ thể chỉ trong vòng 1-3 tháng. Ngoài ra, nếu bé đứng cân, không tăng hoặc thậm chí giảm cân so với tháng trước cũng là dấu hiệu cảnh báo.

Để xác định chính xác, bố mẹ nên theo dõi cân nặng của bé qua biểu đồ tăng trưởng của WHO. Nếu đường tăng trưởng đi ngang hoặc đi xuống so với chuẩn, bé có thể đang gặp vấn đề về dinh dưỡng hoặc sức khỏe. Việc phát hiện sớm giúp can thiệp kịp thời, tránh ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

Trẻ được coi là sụt cân khi bị mất trên 5% cân nặng cơ thể chỉ trong vòng 1-3 tháng

2. Nguyên nhân khiến trẻ sụt cân không rõ nguyên nhân

2.1. Nguyên nhân dinh dưỡng

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ sụt cân là do vấn đề về dinh dưỡng. Trẻ có thể ăn uống kém, biếng ăn lâu ngày hoặc chán ăn do thay đổi khẩu vị, môi trường ăn uống không thoải mái hay áp lực từ người lớn ép ăn. Việc ăn không đủ năng lượng khiến cơ thể không có đủ “nguyên liệu” để duy trì và phát triển cân nặng.

Bên cạnh đó, thiếu hụt các vi chất dinh dưỡng quan trọng như kẽm, sắt, vitamin nhóm B cũng làm giảm cảm giác thèm ăn ở trẻ. Trẻ thiếu vi chất thường kém ăn, dễ mệt mỏi, từ đó càng ít hấp thu dưỡng chất cần thiết. Đây là vòng luẩn quẩn khiến cân nặng của trẻ giảm sút mà bố mẹ nhiều khi không nhận ra ngay.

2.2. Rối loạn tiêu hoá, hấp thu

Các vấn đề ở đường tiêu hoá cũng là nguyên nhân quan trọng. Trẻ bị tiêu chảy kéo dài hoặc táo bón thường xuyên có thể bị giảm hấp thu dưỡng chất, dẫn đến sụt cân. Ngoài ra, những trẻ dị ứng đạm sữa bò thường gặp triệu chứng như nôn trớ, đau bụng, phân lỏng hoặc có máu, khiến trẻ ăn kém và không tăng cân được.

Bệnh Celiac – tình trạng không dung nạp gluten có trong lúa mì và một số loại ngũ cốc – cũng là nguyên nhân ít gặp nhưng nghiêm trọng. Trẻ mắc bệnh này thường có biểu hiện chậm lớn, bụng chướng, tiêu chảy hoặc phân mỡ, kéo theo sụt cân mà không rõ lý do.

2.3. Bệnh lý tiềm ẩn

Một số bệnh lý mạn tính tiềm ẩn có thể âm thầm khiến trẻ sụt cân. Ví dụ, nhiễm trùng mạn tính như lao, nhiễm giun sán khiến trẻ mất năng lượng liên tục để chống lại bệnh tật. Rối loạn nội tiết như tiểu đường hoặc cường giáp cũng làm chuyển hoá năng lượng tăng cao, khiến trẻ sút cân dù vẫn ăn uống bình thường.

Ngoài ra, các bệnh tim bẩm sinh, bệnh thận mạn tính hay thậm chí một số loại ung thư (dù hiếm gặp ở trẻ em) đều có thể dẫn tới sụt cân không rõ nguyên nhân. Việc nhận biết các dấu hiệu đi kèm như mệt mỏi, da xanh, dễ bị nhiễm trùng rất quan trọng để chẩn đoán sớm.

2.4. Yếu tố tâm lý, môi trường

Cuối cùng, yếu tố tâm lý cũng đóng vai trò không nhỏ. Trẻ gặp stress, sợ hãi hoặc lo lắng có thể mất hứng thú ăn uống. Những thay đổi trong môi trường sống như chuyển nhà, đi nhà trẻ, xa cha mẹ hoặc bị bắt nạt ở trường đều khiến trẻ ăn kém, dễ sụt cân.

Đặc biệt, trầm cảm ở trẻ – dù ít được chú ý – có thể âm thầm phát triển. Trẻ trầm cảm thường buồn bã, rút lui, không muốn ăn, không hứng thú với các hoạt động từng yêu thích. Nếu không được phát hiện và hỗ trợ kịp thời, tình trạng này có thể ảnh hưởng nặng nề tới cân nặng và sự phát triển toàn diện của trẻ.

3. Trẻ sụt cân không rõ nguyên nhân có nguy hiểm không?

Trẻ sụt cân không rõ nguyên nhân đôi khi chỉ là hiện tượng sinh lý tạm thời, nhất là sau khi trẻ mới ốm dậy, mọc răng, hoặc thay đổi môi trường sống, khẩu phần ăn. Nếu mức độ sụt cân nhẹ và không kéo dài, trẻ vẫn vui chơi, ăn uống bình thường thì thường không quá lo ngại, chỉ cần theo dõi sát sao.

Tuy nhiên, sụt cân kéo dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, làm trẻ chậm phát triển thể chất, trí tuệ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ miễn dịch, khiến trẻ dễ mắc bệnh. Tình trạng này cũng có thể gây thiếu máu, thiếu vi chất dinh dưỡng quan trọng như kẽm, sắt, vitamin D.

Đặc biệt, sụt cân không rõ nguyên nhân đôi khi là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tiềm ẩn như rối loạn tiêu hóa, cường giáp, tiểu đường, bệnh lý chuyển hóa hay các bệnh mạn tính. Vì vậy, nếu trẻ sụt cân nhanh, mệt mỏi, biếng ăn, cần đưa trẻ đi khám sớm để tìm nguyên nhân và điều trị kịp thời.

4. Cha mẹ nên làm gì khi trẻ sụt cân?

Khi trẻ sụt cân, cha mẹ không nên quá lo lắng nhưng cần chủ động theo dõi và có biện pháp phù hợp. Dưới đây là những việc cha mẹ nên làm:

Theo dõi sát cân nặng và khẩu phần ăn của bé: Cha mẹ nên cân trẻ định kỳ, ghi nhật ký chi tiết về lượng thức ăn, loại thực phẩm, giờ ăn để kịp thời nhận ra bất thường.
Đưa bé đi khám sớm nếu có dấu hiệu bất thường: Nếu bé sụt trên 5% cân nặng, hoặc kèm theo sốt, mệt mỏi, nôn ói, tiêu chảy kéo dài, cần đưa bé đến bác sĩ để tìm nguyên nhân.
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng: Tăng năng lượng khẩu phần bằng cách thêm dầu, phô mai, sữa; chia nhỏ bữa ăn, cho bé ăn nhiều lần trong ngày; đổi món và cách chế biến để kích thích bé ăn ngon miệng hơn.
Giải quyết nguyên nhân tâm lý: Tạo không khí vui vẻ trong bữa ăn, tránh la mắng; đồng thời quan tâm tới cảm xúc của bé, nhất là khi bé trải qua thay đổi môi trường sống hay có stress.

Khi trẻ sụt cân, cha mẹ không nên quá lo lắng nhưng cần chủ động theo dõi và có biện pháp phù hợp

Sụt cân không rõ nguyên nhân ở trẻ tuyệt đối không nên chủ quan. Cha mẹ cần đưa bé đi khám sớm để tìm nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp. Chăm sóc đúng cách sẽ giúp bé phục hồi cân nặng và phát triển khỏe mạnh trở lại.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699