Trẻ thở bụng phập phồng khi ngủ có đáng lo không

1. Hiện tượng bụng thở phập phồng ở trẻ khi ngủ là gì?

Khi trẻ ngủ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, cha mẹ có thể nhận thấy bụng của trẻ di chuyển lên xuống rõ rệt theo nhịp thở. Đây được gọi là "thở bụng" hay "thở cơ hoành". Ở trẻ nhỏ, cơ hoành – cơ chính chịu trách nhiệm cho việc thở – hoạt động mạnh mẽ hơn so với người lớn. Điều này khiến bụng trẻ phập phồng rõ ràng hơn khi hít vào và thở ra.

Thở bụng là cách thở tự nhiên của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Không giống như người lớn, những người thường thở bằng ngực (thở ngực), trẻ sơ sinh chủ yếu sử dụng cơ hoành để thở. Điều này làm cho lồng ngực ít di động hơn, trong khi bụng lại chuyển động rõ rệt theo từng nhịp thở.

2. Tại sao trẻ thở bụng khi ngủ?

Hiện tượng trẻ bụng thở phập phồng khi ngủ thường xuất phát từ các yếu tố sinh lý bình thường. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:

Hệ hô hấp của trẻ sơ sinh chưa phát triển hoàn thiện. Lồng ngực của trẻ còn nhỏ, các cơ liên sườn (cơ giữa các xương sườn) chưa đủ mạnh để hỗ trợ thở ngực như ở người lớn. Do đó, cơ hoành đóng vai trò chính trong việc điều hòa nhịp thở, dẫn đến hiện tượng bụng phập phồng.

Khi trẻ nằm ngửa, lực hấp dẫn khiến cơ hoành di chuyển dễ dàng hơn, làm cho bụng phồng lên và xẹp xuống rõ rệt khi trẻ hít thở. Đây là tư thế ngủ phổ biến và an toàn nhất cho trẻ sơ sinh, giúp giảm nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).

Trẻ sơ sinh thường có nhịp thở không đều, được gọi là "thở chu kỳ" (periodic breathing). Đây là hiện tượng trẻ thở nhanh, sau đó chậm lại hoặc thậm chí ngừng thở trong vài giây trước khi trở lại bình thường. Trong những giai đoạn này, bụng trẻ có thể phập phồng rõ hơn, khiến cha mẹ lo lắng. Tuy nhiên, đây thường là hiện tượng bình thường ở trẻ dưới 6 tháng tuổi.

3. Khi nào thở bụng ở trẻ là bình thường?

Trong phần lớn các trường hợp, hiện tượng bụng thở phập phồng khi trẻ ngủ là hoàn toàn bình thường, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn không cần quá lo lắng:

Nhịp thở đều đặn: Trẻ thở đều, không có dấu hiệu khó thở hoặc thở khò khè.

Nếu bé vẫn thở đều đặn, không có dấu hiệu khò khè thì cha mẹ không cần quá lo lắng

Không có triệu chứng bất thường: Trẻ không bị sốt, ho, chảy nước mũi, hay các dấu hiệu bệnh lý khác.
Tăng trưởng và phát triển bình thường: Trẻ bú tốt, tăng cân đều, hoạt bát và khỏe mạnh.
Tạm thời ngừng thở ngắn: Nếu trẻ ngừng thở trong vài giây (dưới 10 giây) và sau đó trở lại bình thường, đây có thể là thở chu kỳ, thường gặp ở trẻ sơ sinh.

4. Khi nào cần lo lắng?

Mặc dù thở bụng thường là hiện tượng sinh lý bình thường, trong một số trường hợp, nó có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe. Cha mẹ cần chú ý nếu trẻ có các triệu chứng sau:

Thở nhanh bất thường: Trẻ thở quá nhanh (hơn 60 lần mỗi phút khi nghỉ ngơi) hoặc có vẻ khó khăn khi thở.
Thở khò khè hoặc có tiếng rít: Âm thanh bất thường khi trẻ thở có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường hô hấp hoặc hen suyễn.
Co kéo cơ ngực hoặc cổ: Nếu bạn thấy trẻ co kéo da ở vùng xương sườn, cổ, hoặc ngực khi thở, điều này có thể cho thấy trẻ đang cố gắng thở do khó khăn.
Màu da bất thường: Môi, lưỡi hoặc da của trẻ chuyển màu xanh hoặc tím tái, đây là dấu hiệu nguy hiểm cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức.
Ngừng thở kéo dài: Nếu trẻ ngừng thở hơn 20 giây hoặc có nhiều lần ngừng thở ngắn kèm theo các triệu chứng khác, bạn cần đưa trẻ đi khám ngay.
Trẻ mệt mỏi hoặc bỏ bú: Nếu trẻ tỏ ra uể oải, không bú tốt, hoặc có dấu hiệu mất nước, đây có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn.

5. Cha mẹ nên làm gì khi trẻ thở bụng phập phồng?

Đầu tiên, hãy đảm bảo trẻ được đặt ngủ đúng tư thế. Tư thế nằm ngửa là lựa chọn an toàn nhất cho trẻ sơ sinh, đặc biệt trong những tháng đầu đời. Tư thế này không chỉ giúp giảm nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) mà còn tạo điều kiện cho cơ hoành hoạt động hiệu quả, giúp nhịp thở của trẻ ổn định hơn. Tránh đặt trẻ nằm sấp hoặc nằm nghiêng với các vật dụng như chăn, gối lỏng lẻo xung quanh, vì chúng có thể gây nguy cơ ngạt thở.

Cha mẹ cần đảm bảo trẻ được nằm đúng tư thế giúp nhịp thở của trẻ ổn định hơn

Thứ hai, cha mẹ nên thường xuyên theo dõi nhịp thở của trẻ khi ngủ. Bạn có thể ghi chú lại tần suất thở, thời gian của các đợt thở chu kỳ, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như thở khò khè hoặc ngừng thở ngắn. Những thông tin này rất hữu ích khi trao đổi với bác sĩ nếu bạn cần đưa trẻ đi khám. Việc quan sát kỹ lưỡng giúp bạn nhận biết sớm các thay đổi trong nhịp thở của trẻ, từ đó có thể hành động kịp thời.

Cuối cùng, hãy tạo một môi trường ngủ an toàn và thoải mái cho trẻ. Phòng ngủ cần được thông thoáng, duy trì nhiệt độ phù hợp (khoảng 26°C) và không có khói thuốc lá hoặc các chất gây kích ứng đường hô hấp. Sử dụng nệm cứng, phẳng và không để quá nhiều đồ chơi hoặc chăn gối trong cũi của trẻ. Ngoài ra, việc đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để đảm bảo trẻ phát triển bình thường và phát hiện sớm bất kỳ vấn đề tiềm ẩn nào.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699