1.Tại sao cần chú ý đến canxi ở tuổi dậy thì?
Tuổi dậy thì là giai đoạn “vàng” để phát triển hệ xương và chiều cao. Đây là thời điểm xương dài ra nhanh chóng, khối lượng xương tích lũy nhiều nhất, quyết định đến chiều cao và sức khỏe xương suốt đời. Trên thực tế, khoảng 90% khối lượng xương người trưởng thành được hình thành trước năm 18 tuổi, nên việc cung cấp đầy đủ canxi trong giai đoạn này là rất quan trọng.
Nếu thiếu canxi, trẻ dễ chậm phát triển chiều cao, cong vẹo cột sống, loãng xương sớm hoặc gặp các triệu chứng như đau mỏi cơ, chuột rút, đau xương thường xuyên. Việc bổ sung canxi hợp lý, kết hợp với vitamin D và vận động thể chất sẽ giúp trẻ tối ưu tiềm năng tăng trưởng và xây dựng hệ xương chắc khỏe lâu dài.
Tuổi dậy thì là giai đoạn “vàng” để phát triển hệ xương và chiều cao
2. Cách bổ sung canxi hiệu quả cho trẻ tuổi dậy thì
2.1. Từ thực phẩm tự nhiên
Canxi có thể được bổ sung an toàn và hiệu quả thông qua chế độ ăn hàng ngày. Dưới đây là những nguồn thực phẩm giàu canxi ba mẹ nên ưu tiên cho trẻ ở tuổi dậy thì:
-
Sữa và chế phẩm từ sữa: Sữa tươi, sữa chua, phô mai là nguồn canxi dồi dào, dễ hấp thu. Ngoài ra, chúng còn cung cấp protein và vitamin D hỗ trợ hấp thu canxi tốt hơn.
-
Rau xanh đậm: Các loại rau như cải bó xôi, cải rổ, bông cải xanh không chỉ giàu chất xơ mà còn chứa lượng canxi đáng kể, rất phù hợp để bổ sung hàng ngày.
-
Cá nhỏ ăn cả xương: Cá mòi, cá hồi đóng hộp là nguồn canxi tự nhiên tuyệt vời, đặc biệt khi ăn cả xương.
-
Thực phẩm từ đậu và hạt: Trứng, đậu phụ, đậu nành và mè (vừng) cũng là lựa chọn tốt, vừa giàu canxi vừa bổ sung thêm dưỡng chất cần thiết khác.
-
Ngũ cốc tăng cường canxi: Một số loại ngũ cốc ăn sáng được bổ sung canxi là lựa chọn tiện lợi cho bữa sáng dinh dưỡng.
2.2. Từ thực phẩm chức năng (khi cần)
Trong một số trường hợp trẻ không thể hấp thu đủ canxi từ chế độ ăn uống, thực phẩm chức năng là lựa chọn hỗ trợ cần thiết. Tuy nhiên, việc bổ sung cần đúng cách để đảm bảo an toàn và hiệu quả:
-
Ưu tiên canxi hữu cơ: Nên chọn các dạng canxi hữu cơ như canxi citrate, canxi lactate vì dễ hấp thu hơn và ít gây táo bón so với canxi vô cơ (như canxi carbonate).
-
Kết hợp vitamin D3 và MK7: Hai vi chất này giúp canxi hấp thu tốt vào máu và vận chuyển đến đúng vị trí – là xương – thay vì lắng đọng tại mô mềm hoặc mạch máu.
-
Tuân thủ liều lượng theo hướng dẫn: Việc bổ sung cần có sự tư vấn của bác sĩ, tránh tự ý dùng liều cao kéo dài vì có thể gây tác dụng phụ như sỏi thận, vôi hóa mô mềm, táo bón kéo dài.
2.3. Đảm bảo điều kiện hấp thu canxi
Bổ sung đủ canxi thôi chưa đủ, trẻ cần có điều kiện phù hợp để cơ thể hấp thu và sử dụng hiệu quả lượng canxi được nạp vào:
-
Tắm nắng buổi sáng: Tắm nắng trước 9h sáng khoảng 15–30 phút mỗi ngày giúp cơ thể tổng hợp vitamin D tự nhiên – yếu tố then chốt để hấp thu canxi vào máu.
-
Vận động thường xuyên: Các hoạt động như chạy bộ, bơi lội, đạp xe, nhảy dây giúp xương chắc khỏe, thúc đẩy quá trình khoáng hóa và tăng mật độ xương.
-
Hạn chế yếu tố cản trở hấp thu: Nên tránh cho trẻ dùng quá nhiều nước ngọt có gas, thực phẩm nhiều muối hoặc đạm động vật vì chúng có thể làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu hoặc ức chế hấp thu tại ruột.
3. Những sai lầm phổ biến khi bổ sung canxi
Việc bổ sung canxi nếu không đúng cách có thể gây phản tác dụng hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của trẻ:
-
Chỉ bổ sung canxi mà thiếu vitamin D3: Đây là sai lầm rất phổ biến. Vitamin D3 là “chìa khóa” giúp cơ thể hấp thu canxi từ ruột vào máu. Thiếu D3 thì dù uống nhiều canxi, cơ thể cũng không sử dụng được.
-
Dùng canxi carbonate – dạng khó hấp thu: Canxi carbonate tuy rẻ nhưng cần môi trường acid để hấp thu, dễ gây đầy bụng và táo bón. Trẻ em nên dùng dạng canxi hữu cơ như citrate hoặc lactate sẽ hiệu quả và an toàn hơn.
-
Bổ sung quá liều trong thời gian dài: Uống canxi liều cao kéo dài mà không theo dõi có thể dẫn đến dư thừa, gây sỏi thận, vôi hóa mô mềm và ảnh hưởng đến tim mạch.
-
Uống canxi cùng lúc với sắt hoặc kẽm: Các khoáng chất này cạnh tranh hấp thu với nhau. Uống chung làm giảm hiệu quả hấp thu của cả hai loại. Cần tách thời gian uống ít nhất 2–3 giờ.
Việc bổ sung canxi nếu không đúng cách có thể gây phản tác dụng hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của trẻ
Bổ sung canxi trong tuổi dậy thì cần sự cân đối giữa chế độ ăn uống, vận động và tiếp xúc ánh nắng. Cha mẹ nên ưu tiên nguồn canxi từ thực phẩm tự nhiên và chỉ dùng viên bổ sung khi thật sự cần thiết. Đừng để con bỏ lỡ “giai đoạn vàng” phát triển chiều cao vì thiếu hiểu biết.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
-
Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
-
Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
-
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
-
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699