Vì sao con chưa lật, chậm bò dù đã đủ tuổi?

1. Thế nào mới gọi là chậm vận động?

Không phải cứ con “làm chậm hơn bạn khác” là bất thường. Mỗi trẻ có tốc độ phát triển riêng, nhưng vẫn có những mốc vận động quan trọng để cha mẹ dựa vào và nhận biết khi nào cần theo dõi. Dưới đây là những dấu hiệu thật sự được xem là chậm vận động, kèm theo giải thích chi tiết để cha mẹ yên tâm hơn.

6 tháng - Chưa giữ cổ cứng, nằm sấp không chống tay nâng thân trên: Ở giai đoạn này, hầu hết trẻ đã kiểm soát tốt cơ cổ và có thể chống hai tay để nhấc ngực lên khi nằm sấp. Nếu bé vẫn “gục đầu” hoặc không chống tay, đây có thể là dấu hiệu chậm phát triển trương lực cơ.
9 tháng - Không ngồi vững khi được đặt ngồi: Trẻ 9 tháng thường có thể ngồi độc lập, giữ lưng thẳng và không cần chạm tay xuống sàn để đỡ. Nếu bé đặt ngồi mà vẫn đổ ngã liên tục, cha mẹ nên theo dõi thêm khả năng kiểm soát cơ thân mình.
12 tháng - Chưa đứng vịn: Bé một tuổi thường biết bám vào thành giường hoặc ghế để đứng lên. Nếu bé không thể đứng khi có vật để vịn, có thể khả năng chịu lực của chân còn yếu.
18 tháng - Chưa biết đi: Đây là mốc được xem là dấu hiệu chậm vận động rõ ràng nhất. Hầu hết trẻ đi vào khoảng 12–15 tháng, nhưng đến 18 tháng mà chưa đi thì cần cho bé được đánh giá thêm.

Không phải cứ con “làm chậm hơn bạn khác” là bất thường

2. Nguyên nhân khiến trẻ chậm lật – chậm bò

Chậm lật – chậm bò là nỗi lo phổ biến của nhiều cha mẹ, nhưng không phải lúc nào cũng do bệnh lý. Tuy nhiên, để giúp con phát triển tối ưu, cha mẹ nên hiểu rõ những nguyên nhân có thể ảnh hưởng đến vận động của trẻ. Dưới đây là các nhóm nguyên nhân quan trọng cần lưu ý.

Nguyên nhân bệnh lý cần loại trừ: Một số tình trạng như rối loạn thần kinh hoặc bệnh lý về cơ có thể khiến trẻ yếu trương lực cơ, khó thực hiện các mốc vận động. Trẻ bị suy giáp bẩm sinh hoặc giảm hormone tăng trưởng cũng có biểu hiện chậm lật, chậm ngồi, chậm bò. Nếu bé 7 tháng vẫn chỉ nằm ngửa, 1 tuổi chưa ngồi hay 18 tháng chưa đứng, cha mẹ nên cho bé đi khám sớm.
Sinh non – sinh nhẹ cân: Trẻ sinh non cần được hiệu chỉnh tuổi khi đánh giá vận động. Do thiếu dưỡng chất ở cuối thai kỳ, trẻ sau sinh thường cần bổ sung sắt, canxi, kẽm, vitamin D… Nhiều trẻ sinh non không được bổ sung sắt đầy đủ dẫn đến chậm phát triển vận động.
Thiếu dinh dưỡng: Khi trẻ tăng cân kém, cơ và xương thường yếu hơn, khiến các mốc vận động bị chậm lại. Thiếu sắt, kẽm, vitamin D có thể làm giảm trương lực cơ, khiến trẻ lật, bò hoặc đứng khó khăn hơn.
Ít được vận động: Một số trẻ nằm yên quá nhiều hoặc ít được tập tummy time nên không có cơ hội rèn luyện cơ cổ, cơ lưng và cơ tay. Bố mẹ quá sợ con ngã nên giữ con quá chặt cũng khiến trẻ lười vận động. Việc hạn chế khám phá làm chậm sự phát triển cơ – xương – thần kinh của trẻ.

3. Làm gì khi con chậm lật – chậm bò?

Khi nhận thấy con chậm lật hoặc chậm bò, cha mẹ đừng vội lo lắng mà hãy chủ động hỗ trợ đúng cách. Đa phần trẻ sẽ bắt kịp khi được tạo điều kiện vận động phù hợp và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ

Tăng thời gian nằm sấp: Đây là bài tập quan trọng nhất giúp trẻ mạnh cơ cổ, cơ vai và cơ lưng – những nhóm cơ quyết định khả năng lật và bò. Hãy cho con nằm sấp nhiều lần trong ngày, bắt đầu từ vài phút rồi tăng dần theo khả năng của bé.
Cho trẻ chơi trên sàn nhiều hơn: Đặt con trên sàn với thảm mềm an toàn giúp bé có không gian rộng để tập chống tay, xoay người, vươn người và tự thử các vận động mới.
Bổ sung dinh dưỡng đúng và đủ: Các vi chất như sắt, vitamin D và kẽm rất quan trọng cho phát triển cơ – xương – thần kinh. Thiếu hụt có thể khiến trẻ yếu cơ và chậm vận động. Hãy đảm bảo trẻ được bổ sung hợp lý theo hướng dẫn của chuyên gia.
Tạo môi trường vận động phong phú: Đặt đồ chơi trước mặt, để xa một chút để kích thích trẻ với – lật – trườn – bò đến lấy. Sự hấp dẫn sẽ thúc đẩy bé tự chủ động vận động.
Khuyến khích con tự khám phá: Đừng giữ con quá kỹ. Trẻ cần có không gian và thời gian để thử nghiệm, thất bại và tự tập luyện. Việc này giúp phát triển vận động và tăng sự tự tin.

Khi nhận thấy con chậm lật hoặc chậm bò, cha mẹ đừng vội lo lắng mà hãy chủ động hỗ trợ đúng cách

Chậm lật hay chậm bò không phải lúc nào cũng là vấn đề nghiêm trọng, nhưng cha mẹ cần quan sát kỹ để phát hiện dấu hiệu bất thường sớm. Việc tạo môi trường vận động phù hợp, cho bé “tummy time” đúng cách và khuyến khích con tự khám phá sẽ giúp cải thiện rõ rệt. Khi có nghi ngờ, cha mẹ nên đưa trẻ thăm khám để được đánh giá chính xác và hỗ trợ kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699