1. Vì sao trẻ sơ sinh hay bị ọc sữa?
1.1. Hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non nớt, đặc biệt là cơ vòng thực quản dưới (LES), bộ phận đóng vai trò như một "van" ngăn sữa chảy ngược từ dạ dày lên thực quản. Ở trẻ sơ sinh, cơ vòng này thường yếu, dẫn đến hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản (GER). Khi sữa hoặc không khí trong dạ dày di chuyển ngược lên, trẻ có thể bị ọc sữa.
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non nớt nên dễ xảy ra tình trạng ọc sữa
1.2. Bú quá nhiều hoặc quá nhanh
Trẻ sơ sinh có dạ dày nhỏ, chỉ bằng kích thước một quả óc chó trong vài tuần đầu đời. Nếu trẻ bú quá nhiều sữa trong một lần hoặc bú quá nhanh, dạ dày không kịp xử lý, dẫn đến việc sữa bị trào ra ngoài. Ngoài ra, việc nuốt phải nhiều không khí trong khi bú cũng làm tăng nguy cơ ọc sữa.
1.3. Tư thế bú không đúng
Tư thế bú không phù hợp có thể khiến trẻ nuốt nhiều không khí hơn, gây áp lực lên dạ dày và dẫn đến ọc sữa. Ví dụ, nếu trẻ bú bình trong tư thế nằm ngang hoặc đầu thấp, sữa có thể dễ dàng trào ngược hơn.
1.4. Dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm
Một số trẻ có thể nhạy cảm với protein trong sữa mẹ hoặc sữa công thức, chẳng hạn như lactose hoặc protein sữa bò. Điều này gây kích ứng dạ dày, làm tăng khả năng trào ngược và ọc sữa. Nếu mẹ ăn các thực phẩm như sữa bò, caffeine, hoặc đồ ăn cay, trẻ bú mẹ cũng có thể bị ảnh hưởng.
2. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị ọc sữa?
-
Điều chỉnh tư thế bú
Việc cho trẻ bú ở tư thế đúng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm ọc sữa. Cha mẹ nên giữ trẻ ở tư thế thẳng đứng, với đầu cao hơn thân trong khi bú, bất kể là bú mẹ hay bú bình. Tư thế này giúp sữa dễ dàng đi xuống dạ dày và giảm áp lực lên cơ vòng thực quản. Sau khi bú xong, hãy bế trẻ ở tư thế thẳng đứng trong khoảng 20-30 phút để sữa ổn định trong dạ dày. Tránh đặt trẻ nằm ngay sau khi bú, vì điều này có thể làm sữa trào ngược lên thực quản, dẫn đến ọc sữa.
-
Giúp trẻ ợ hơi đúng cách
Ợ hơi là một bước quan trọng để loại bỏ không khí tích tụ trong dạ dày, từ đó giảm nguy cơ ọc sữa. Cha mẹ nên vỗ ợ hơi cho trẻ trong và sau mỗi cữ bú. Cách thực hiện là đặt trẻ lên vai, nhẹ nhàng vỗ hoặc xoa lưng theo hình tròn. Một số trẻ cần thời gian để ợ hơi, vì vậy cha mẹ cần kiên nhẫn. Thực hiện ợ hơi đều đặn sẽ giúp giảm áp lực trong dạ dày, hạn chế tình trạng sữa trào ra ngoài.
Cha mẹ nên vỗ ợ hơi cho trẻ sau mỗi cữ bú để giảm thiểu tình trạng ọc sữa
-
Điều chỉnh lượng sữa và tần suất bú
Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ, do đó việc bú quá nhiều trong một lần có thể khiến trẻ bị ọc sữa. Cha mẹ nên chia nhỏ cữ bú, cho trẻ bú với lượng ít hơn nhưng thường xuyên hơn để dạ dày không bị quá tải. Nếu trẻ bú bình, hãy chọn núm vú có lỗ nhỏ để kiểm soát dòng chảy của sữa, giúp trẻ bú chậm rãi và tránh nuốt nhiều không khí. Điều này đặc biệt quan trọng vì không khí trong dạ dày là một trong những nguyên nhân chính gây ọc sữa.
-
Theo dõi chế độ ăn của mẹ
Đối với trẻ bú mẹ, chế độ ăn của mẹ có thể ảnh hưởng đến tình trạng ọc sữa của trẻ. Một số thực phẩm như caffeine, đồ ăn cay, hoặc các sản phẩm từ sữa bò có thể gây kích ứng dạ dày của trẻ, dẫn đến trào ngược. Cha mẹ nên theo dõi phản ứng của trẻ sau khi mẹ ăn các loại thực phẩm này. Nếu nghi ngờ trẻ bị nhạy cảm hoặc dị ứng với một loại thực phẩm nào đó, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh chế độ ăn phù hợp hoặc xem xét việc thay đổi sữa công thức nếu cần.
-
Tạo môi trường thoải mái khi bú
Môi trường xung quanh cũng ảnh hưởng đến cách trẻ bú. Cha mẹ nên chọn một không gian yên tĩnh, tránh những nơi ồn ào hoặc có nhiều yếu tố gây phân tâm, vì trẻ có thể nuốt không khí khi bị mất tập trung trong lúc bú. Ngoài ra, không nên ép trẻ bú khi trẻ đã có dấu hiệu no, như quay đầu hoặc ngừng bú. Việc ép bú có thể làm tăng áp lực lên dạ dày, dẫn đến ọc sữa nhiều hơn
Ọc sữa ở trẻ sơ sinh là hiện tượng tự nhiên, phần lớn không gây nguy hiểm. Hiểu rõ nguyên nhân, như hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, bú quá nhiều, hoặc tư thế bú không đúng, sẽ giúp cha mẹ xử lý tình trạng này hiệu quả. Bằng cách điều chỉnh cách cho bú, giúp trẻ ợ hơi, và theo dõi sức khỏe tổng thể, cha mẹ có thể giảm thiểu ọc sữa và mang lại sự thoải mái cho cả trẻ lẫn gia đình. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, đừng ngần ngại đưa trẻ đi khám để đảm bảo an toàn. Với sự chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ sớm vượt qua giai đoạn này và phát triển khỏe mạnh.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
- Fanpage của Dr Thắng
1. Ths. BS Vũ Công Thắng :
https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN
2. Bác sĩ Thắng:
https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN
3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:
https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN
- Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
- Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
- Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
- Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699