Viêm cơ tim ở trẻ em

1. Viêm cơ tim ở trẻ em là gì?

Viêm cơ tim (myocarditis) là tình trạng viêm của cơ tim, lớp cơ nằm giữa nội tâm mạc và ngoại tâm mạc, chịu trách nhiệm co bóp để bơm máu đi khắp cơ thể. Ở trẻ em, viêm cơ tim có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, từ trẻ sơ sinh đến thanh thiếu niên, nhưng thường gặp hơn ở trẻ dưới 2 tuổi hoặc trong độ tuổi dậy thì. Bệnh có thể ảnh hưởng đến chức năng tim, gây suy tim hoặc rối loạn nhịp tim nếu không được xử lý kịp thời. Viêm cơ tim ở trẻ thường khó chẩn đoán do triệu chứng không rõ ràng hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh khác.

Viêm cơ tim ở trẻ thường khó chẩn đoán do triệu chứng không rõ ràng hoặc dễ nhầm với bệnh khác

2. Dấu hiệu nhận biết viêm cơ tim ở trẻ em

Triệu chứng của viêm cơ tim ở trẻ em rất đa dạng, phụ thuộc vào độ tuổi và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số trẻ có thể không có triệu chứng rõ ràng, trong khi những trẻ khác có thể gặp các dấu hiệu nghiêm trọng. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

Mệt mỏi và yếu ớt: Trẻ có thể trở nên lờ đờ, thiếu năng lượng hoặc dễ mệt khi chơi đùa.
Khó thở: Trẻ thở nhanh, thở nông hoặc cảm thấy khó thở, đặc biệt khi nằm.
Đau ngực: Trẻ lớn hơn có thể phàn nàn về cảm giác tức ngực hoặc đau ở vùng tim.
Nhịp tim bất thường: Trẻ có thể bị rối loạn nhịp tim, cảm giác tim đập nhanh hoặc không đều.
Sưng phù: Phù ở chân, tay hoặc mặt do tim bơm máu kém hiệu quả.
Sốt nhẹ hoặc không rõ nguyên nhân: Một số trẻ có sốt nhẹ, thường kèm theo cảm giác ốm yếu.
Bỏ bú hoặc ăn kém: Ở trẻ sơ sinh, dấu hiệu này thường rõ ràng hơn, kèm theo quấy khóc hoặc khó chịu.

3. Nguyên nhân gây viêm cơ tim ở trẻ em

Virus là nguyên nhân hàng đầu gây viêm cơ tim ở trẻ em. Các loại virus phổ biến bao gồm enterovirus (như Coxsackie), adenovirus, parvovirus B19 và gần đây là SARS-CoV-2 (gây COVID-19). Những virus này có thể trực tiếp tấn công cơ tim, gây tổn thương tế bào hoặc kích hoạt phản ứng miễn dịch quá mức, dẫn đến viêm. Triệu chứng viêm cơ tim do virus thường xuất hiện sau khi trẻ trải qua một đợt nhiễm trùng đường hô hấp hoặc tiêu hóa.

Virus là nguyên nhân hàng đầu gây viêm cơ tim ở trẻ em

Một số loại vi khuẩn, chẳng hạn như liên cầu khuẩn (gây sốt thấp khớp) hoặc vi khuẩn gây bệnh Lyme, có thể dẫn đến viêm cơ tim. Mặc dù ít phổ biến hơn so với nguyên nhân virus, nhiễm khuẩn vẫn là một yếu tố quan trọng, đặc biệt ở những trẻ có hệ miễn dịch yếu hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm. Vi khuẩn có thể gây viêm trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các độc tố tiết ra.

Ở trẻ em có hệ miễn dịch suy giảm, chẳng hạn như trẻ mắc bệnh mãn tính hoặc suy dinh dưỡng, các loại nấm hoặc ký sinh trùng như Toxoplasma có thể gây viêm cơ tim. Những trường hợp này thường hiếm gặp và chủ yếu xảy ra ở các khu vực có điều kiện vệ sinh kém hoặc trẻ không được chăm sóc y tế đầy đủ.

Viêm cơ tim có thể xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ tấn công nhầm cơ tim sau một đợt nhiễm trùng hoặc tiêm phòng. Các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống hoặc viêm khớp dạng thấp cũng có thể liên quan, gây viêm cơ tim do cơ thể tự sản sinh kháng thể chống lại mô tim. Tình trạng này thường phức tạp và cần được theo dõi chặt chẽ.

4. Phòng ngừa viêm cơ tim ở trẻ em

Tiêm vắc-xin là cách hiệu quả để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng có thể dẫn đến viêm cơ tim, chẳng hạn như cúm, sởi hoặc COVID-19. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ được tiêm phòng đúng lịch và đầy đủ, đặc biệt là trong các mùa dịch bệnh.

Vệ sinh cá nhân tốt giúp giảm nguy cơ nhiễm virus và vi khuẩn gây viêm cơ tim. Hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Cha mẹ cũng nên vệ sinh nhà cửa, đồ chơi và các bề mặt tiếp xúc thường xuyên để giảm thiểu vi khuẩn và virus.

Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin C, D, kẽm và các chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ. Bổ sung trái cây, rau xanh, các loại hạt và thực phẩm giàu protein để hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Ngoài ra, đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc và vận động nhẹ nhàng để duy trì sức đề kháng.

Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về tim hoặc các bệnh lý tiềm ẩn. Các xét nghiệm như siêu âm tim hoặc điện tâm đồ có thể được thực hiện nếu trẻ có tiền sử bệnh lý hoặc triệu chứng bất thường.

Viêm cơ tim ở trẻ em là một tình trạng nghiêm trọng nhưng có thể kiểm soát được nếu được phát hiện và điều trị sớm. Hiểu rõ các nguyên nhân, nhận biết triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là điều quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Cha mẹ cần theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường, đặc biệt là khó thở, đau ngực hoặc mệt mỏi, và đưa trẻ đến bác sĩ ngay khi cần thiết. Với chăm sóc đúng cách và ý thức phòng ngừa, nguy cơ viêm cơ tim và các biến chứng có thể được giảm thiểu đáng kể. Nếu bạn nghi ngờ trẻ có dấu hiệu viêm cơ tim, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699