1. Thắng Lưỡi Ngắn Là Gì?

Thắng lưỡi là một dải mô mỏng nối lưỡi với sàn miệng. Ở một số trẻ, dải mô này quá ngắn, dày, hoặc cứng, khiến lưỡi bị hạn chế cử động. Tình trạng này được gọi là thắng lưỡi ngắn hoặc dính thắng lưỡi (ankyloglossia). Mức độ nghiêm trọng của thắng lưỡi ngắn có thể khác nhau, từ nhẹ (chỉ gây hạn chế nhẹ) đến nặng (gây khó khăn trong việc bú hoặc phát âm).

Theo các nghiên cứu, khoảng 4-11% trẻ sơ sinh gặp tình trạng thắng lưỡi ngắn, và bé trai có nguy cơ cao hơn bé gái. Trong nhiều trường hợp, tình trạng này không gây ảnh hưởng đáng kể và có thể tự cải thiện. Tuy nhiên, với những trường hợp nặng, can thiệp y tế như cắt thắng lưỡi có thể là cần thiết.

2. Dấu Hiệu Nhận Biết Thắng Lưỡi Ngắn Ở Trẻ

Cha mẹ có thể nhận biết tình trạng thắng lưỡi ngắn ở trẻ qua một số dấu hiệu sau:

• Khó khăn khi bú: Trẻ gặp khó khăn trong việc ngậm núm vú mẹ hoặc bình sữa, thường xuyên ngừng bú, hoặc bú không hiệu quả (bú lâu nhưng không no).

• Hình dạng lưỡi bất thường: Khi trẻ thè lưỡi, lưỡi có hình chữ V hoặc hình trái tim do thắng lưỡi kéo giữa lưỡi xuống.

• Hạn chế cử động lưỡi: Trẻ không thể thè lưỡi ra ngoài môi, không thể nâng lưỡi chạm vòm miệng, hoặc di chuyển lưỡi sang hai bên.

• Khó phát âm: Ở trẻ lớn hơn, thắng lưỡi ngắn có thể gây khó khăn trong việc phát âm các âm như “l”, “n”, hoặc “t”.

• Vấn đề về sức khỏe mẹ: Mẹ có thể bị đau núm vú, nứt núm vú, hoặc giảm lượng sữa do trẻ bú không đúng cách.

3. Bé Mấy Tháng Thì Có Thể Cắt Thắng Lưỡi?

Thời điểm thực hiện thủ thuật cắt thắng lưỡi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và những ảnh hưởng cụ thể đến sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ. Dưới đây là các giai đoạn phổ biến được xem xét để thực hiện thủ thuật:

Việc cắt thắng lưỡi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng về tình trạng của bé

Trẻ sơ sinh từ 0 đến 3 tháng tuổi thường là thời điểm lý tưởng để cắt thắng lưỡi nếu tình trạng này gây khó khăn nghiêm trọng trong việc bú. Ví dụ, nếu trẻ không tăng cân đúng mức hoặc mẹ bị đau khi cho con bú, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện thủ thuật ngay trong vài tuần đầu sau sinh. Ở giai đoạn này, thủ thuật cắt thắng lưỡi thường rất đơn giản, không cần gây mê, và trẻ hồi phục nhanh chóng. Mô thắng lưỡi ở trẻ sơ sinh còn mỏng và ít mạch máu, giúp giảm thiểu đau đớn và chảy máu.

Với trẻ từ 3 đến 12 tháng tuổi, việc cắt thắng lưỡi vẫn có thể được thực hiện nếu tình trạng không được phát hiện sớm hoặc không gây ảnh hưởng nghiêm trọng ngay từ đầu. Ở giai đoạn này, bác sĩ thường theo dõi thêm để đánh giá mức độ cần thiết của thủ thuật, đặc biệt khi trẻ bắt đầu ăn dặm hoặc có dấu hiệu khó phát âm. Thủ thuật có thể yêu cầu gây tê cục bộ, và trẻ cần thời gian để làm quen với việc cử động lưỡi sau khi cắt.

Đối với trẻ trên 1 tuổi, thắng lưỡi ngắn thường được phát hiện khi trẻ gặp khó khăn trong việc phát âm hoặc vệ sinh răng miệng. Ở độ tuổi này, thủ thuật cắt thắng lưỡi có thể cần gây mê toàn thân, đặc biệt nếu trẻ không hợp tác trong quá trình thực hiện. Sau thủ thuật, trẻ có thể cần hỗ trợ từ chuyên gia trị liệu ngôn ngữ để cải thiện khả năng phát âm và khắc phục các thói quen phát âm sai trước đó.

Cần lưu ý rằng không có độ tuổi cố định nào là “tốt nhất” để cắt thắng lưỡi. Quyết định nên dựa trên đánh giá của bác sĩ chuyên khoa và nhu cầu cụ thể của trẻ. Trong một số trường hợp, thắng lưỡi ngắn ở mức độ nhẹ có thể không cần can thiệp nếu không gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe hoặc sự phát triển của trẻ.

4. Cha Mẹ Cần Lưu Ý Gì Sau Khi Cắt Thắng Lưỡi?

Vệ sinh miệng cho trẻ là bước quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng. Cha mẹ cần rửa tay sạch trước khi chạm vào miệng trẻ và sử dụng nước muối sinh lý hoặc dung dịch do bác sĩ chỉ định để làm sạch vùng miệng. Việc vệ sinh nên được thực hiện nhẹ nhàng để tránh gây đau hoặc kích ứng cho trẻ.

Vệ sinh miệng cho trẻ thường xuyên để ngăn ngừa nhiễm trùng

Theo dõi các dấu hiệu bất thường là việc không thể bỏ qua. Nếu trẻ bị sốt, chảy máu nhiều, hoặc không thể bú được sau 24 giờ, cha mẹ cần liên hệ ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời. Những dấu hiệu này có thể báo hiệu biến chứng hiếm gặp cần can thiệp y tế.

Tập luyện lưỡi theo hướng dẫn của bác sĩ giúp ngăn ngừa tình trạng tái dính thắng lưỡi và cải thiện khả năng cử động lưỡi. Cha mẹ có thể thực hiện các bài tập đơn giản như massage nhẹ vùng dưới lưỡi hoặc khuyến khích trẻ thè lưỡi, di chuyển lưỡi sang hai bên. Các bài tập này cần được thực hiện đều đặn và đúng cách để đạt hiệu quả.

Cuối cùng, cha mẹ cần đưa trẻ tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ. Việc tái khám giúp đảm bảo rằng vết cắt đã lành hoàn toàn và không có biến chứng nào xảy ra. Nếu trẻ lớn hơn, bác sĩ có thể đánh giá thêm về khả năng phát âm để đề xuất hỗ trợ nếu cần.

Câu hỏi “Bé mấy tháng thì có thể cắt thắng lưỡi?” không có đáp án chung cho mọi trường hợp. Thời điểm lý tưởng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và nhu cầu của trẻ. Với trẻ sơ sinh, thủ thuật thường được thực hiện sớm nếu ảnh hưởng đến việc bú. Với trẻ lớn hơn, can thiệp có thể cần thiết khi trẻ gặp khó khăn trong phát âm hoặc ăn uống. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có quyết định phù hợp.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
• Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699