Bổ sung chất xơ cho bé bị táo bón – hướng dẫn dinh dưỡng

1. Táo bón ở trẻ: Nguyên nhân và ảnh hưởng

Táo bón ở trẻ là tình trạng khá phổ biến, thể hiện qua việc trẻ đi ngoài ít hơn bình thường, phân cứng, khô, đôi khi kèm theo đau rát hoặc khó chịu khi đại tiện. Trẻ bị táo bón thường quấy khóc, mệt mỏi, chán ăn và có thể sợ đi vệ sinh, ảnh hưởng đến thói quen sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến táo bón bao gồm chế độ ăn thiếu chất xơ, chẳng hạn ít rau xanh, trái cây hoặc ngũ cốc nguyên hạt; thiếu nước khiến phân khô cứng và khó thải ra ngoài; cùng với thiếu vận động, làm giảm nhu động ruột. Ngoài ra, giai đoạn chuyển sang ăn dặm hoặc thay đổi loại sữa công thức không phù hợp cũng có thể làm trẻ bị táo bón. Táo bón kéo dài không chỉ khiến trẻ khó chịu mà còn ảnh hưởng đến tăng trưởng, hấp thu dinh dưỡng và cân bằng hệ tiêu hóa, vì vậy cần được phát hiện và xử lý kịp thời.

Táo bón ở trẻ là tình trạng khá phổ biến, thể hiện qua việc trẻ đi ngoài ít hơn bình thường

2. Vai trò của chất xơ trong dinh dưỡng cho trẻ

Chất xơ là thành phần quan trọng trong chế độ ăn của trẻ, đóng vai trò hỗ trợ tiêu hóa, phòng ngừa táo bón và duy trì sức khỏe đường ruột. Việc bổ sung đủ chất xơ giúp làm mềm phân, tăng khối lượng phân và thúc đẩy nhu động ruột, từ đó trẻ đi ngoài dễ dàng hơn, giảm nguy cơ đau bụng và khó chịu.

Chất xơ hòa tan: Có trong yến mạch, táo, lê, chuối chín. Loại chất xơ này hấp thụ nước, làm mềm phân và hỗ trợ quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi. Ngoài ra, chất xơ hòa tan còn giúp cân bằng lượng đường huyết và duy trì năng lượng ổn định cho trẻ.
Chất xơ không hòa tan: Tìm thấy nhiều trong rau xanh, ngô, lúa mì nguyên hạt. Chất xơ không hòa tan tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột và giảm nguy cơ táo bón lâu dài.
Hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột: Chất xơ là thức ăn cho các vi khuẩn có lợi, giúp cân bằng hệ vi sinh, cải thiện tiêu hóa và tăng cường miễn dịch cho trẻ.

Bổ sung đa dạng cả hai loại chất xơ trong tháp dinh dưỡng hằng ngày sẽ giúp trẻ duy trì đường ruột khỏe mạnh và hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.

3. Nguồn thực phẩm giàu chất xơ cho trẻ

Chất xơ là thành phần thiết yếu giúp trẻ tiêu hóa tốt, phòng táo bón và duy trì sức khỏe đường ruột. Để đảm bảo trẻ nhận đủ chất xơ, cha mẹ nên bổ sung từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau trong tháp dinh dưỡng hàng ngày:

Trái cây: Bao gồm chuối, lê, táo, cam, bơ, kiwi. Trái cây vừa giàu chất xơ hòa tan giúp làm mềm phân, vừa cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Rau củ: Bí đỏ, cà rốt, khoai lang, rau mồng tơi, rau ngót là những lựa chọn giàu chất xơ không hòa tan, giúp tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột, hỗ trợ quá trình đi ngoài của trẻ diễn ra thuận lợi.
Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, lúa mì nguyên cám, gạo lứt cung cấp chất xơ cùng năng lượng bền vững, giúp trẻ cảm thấy no lâu và ổn định lượng đường huyết.
Đậu và các loại hạt: Đậu lăng, đậu đỏ, đậu Hà Lan và hạnh nhân nghiền (cho trẻ trên 1 tuổi) là nguồn chất xơ dồi dào, đồng thời bổ sung protein, vitamin và khoáng chất, hỗ trợ tăng trưởng và phát triển trí não.

4. Cách bổ sung chất xơ đúng cách trong dinh dưỡng cho trẻ

Để chất xơ phát huy tối đa lợi ích, cha mẹ cần lưu ý cách bổ sung khoa học và phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ:

Tăng dần lượng chất xơ: Khi mới bắt đầu, chỉ nên thêm một lượng nhỏ chất xơ vào bữa ăn để trẻ làm quen, tránh tình trạng đầy hơi, khó tiêu. Sau đó có thể tăng dần theo độ tuổi và khả năng hấp thu.
Kết hợp uống đủ nước: Chất xơ cần nước để làm mềm phân và thúc đẩy nhu động ruột. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ uống đủ nước, từ 120–150ml cho mỗi bữa ăn phụ hoặc theo nhu cầu từng độ tuổi.
Chia nhỏ bữa ăn và đa dạng thực phẩm: Bổ sung chất xơ từ nhiều nguồn như rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, đậu. Chia nhỏ các bữa ăn giúp trẻ dễ tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn.
Chọn thời điểm hợp lý: Cho trẻ ăn thực phẩm giàu chất xơ vào sau bữa chính hoặc bữa phụ, tránh ăn quá gần giờ đi ngủ để không gây khó chịu hoặc đầy bụng vào ban đêm.

Khi mới bắt đầu, chỉ nên thêm một lượng nhỏ chất xơ vào bữa ăn để trẻ làm quen, tránh tình trạng đầy hơi, khó tiêu

Chất xơ từ rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp trẻ đi tiêu đều, giảm táo bón và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Mẹ nên cho bé ăn từ từ, kết hợp uống đủ nước và duy trì thói quen vận động nhẹ nhàng. Khi bổ sung chất xơ đúng cách, bé sẽ phát triển khỏe mạnh, vui vẻ và năng động hơn mỗi ngày.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699