1. Chất đạm là gì?

Chất đạm, hay còn gọi là protein, là thành phần cơ bản cấu tạo nên mọi tế bào và mô trong cơ thể. Đây là một dưỡng chất thiết yếu tham gia vào hầu hết các quá trình sống, từ cấu trúc tế bào, duy trì hoạt động của hệ miễn dịch đến xây dựng cơ bắp và hỗ trợ phát triển não bộ.

Protein được tạo thành từ nhiều acid amin, trong đó có những loại cơ thể không tự tổng hợp được và buộc phải lấy từ thực phẩm – gọi là acid amin thiết yếu. Mỗi acid amin đóng một vai trò riêng biệt và không thể thay thế cho nhau. Vì vậy, chế độ ăn cần đa dạng nguồn đạm để cơ thể có đủ các acid amin cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển toàn diện, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.

Chất đạm, hay còn gọi là protein, là thành phần cơ bản cấu tạo nên mọi tế bào và mô trong cơ thể

2. Vai trò của chất đạm với trẻ nhỏ

Chất đạm đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ, từ thể chất đến trí tuệ. Trong những năm đầu đời – giai đoạn vàng của sự phát triển – việc bổ sung đủ đạm giúp trẻ tăng trưởng tốt, tăng sức đề kháng và phát triển trí não tối ưu. Cụ thể:

• Giúp hình thành và tái tạo mô tế bào: Đạm là nguyên liệu chính cấu tạo nên cơ, da, xương và các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt cần thiết trong giai đoạn trẻ đang lớn nhanh.

• Tham gia cấu tạo enzym, hormone, huyết cầu tố: Protein góp phần tạo ra các enzym tiêu hóa, nội tiết tố và hemoglobin – giúp vận chuyển oxy nuôi dưỡng tế bào.

• Cung cấp năng lượng và điều hòa chuyển hóa: 1g protein cung cấp 4 kcal năng lượng, đồng thời giúp điều hòa quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng khác.

• Tăng cường hệ miễn dịch, phát triển trí não: Đạm hỗ trợ sản xuất kháng thể, bảo vệ cơ thể trước tác nhân gây bệnh, đồng thời nuôi dưỡng hệ thần kinh và hỗ trợ phát triển não bộ.

• Duy trì cân nặng hợp lý, phát triển thể chất: Đảm bảo đủ đạm giúp trẻ tăng cân đều, phát triển chiều cao và hạn chế nguy cơ suy dinh dưỡng hay thừa cân.

3. Nhu cầu chất đạm ở trẻ em theo từng độ tuổi

Nhu cầu chất đạm của trẻ em thay đổi theo từng giai đoạn phát triển và tình trạng sức khỏe tổng thể. Trong độ tuổi từ 1–3, đây là thời điểm não bộ và thể chất của trẻ phát triển mạnh mẽ nên nhu cầu protein càng trở nên quan trọng. Theo khuyến nghị, trẻ trong độ tuổi này cần khoảng 28g đạm mỗi ngày để đảm bảo tăng trưởng và duy trì sức khỏe.

Phụ huynh nên ưu tiên nguồn đạm động vật như thịt, cá, trứng, sữa, phô mai… vì chúng cung cấp đầy đủ các axit amin thiết yếu cho sự phát triển toàn diện. Tuy nhiên, để cân đối dinh dưỡng, nên kết hợp thêm đạm thực vật từ đậu nành, đậu đỏ, hạt vừng, lạc… Tỷ lệ hợp lý là 50–60% đạm động vật, phần còn lại là đạm thực vật.

Thiếu đạm khiến trẻ chậm lớn, kém phát triển trí tuệ; nhưng nếu dư đạm sẽ gây quá tải cho gan, thận và ảnh hưởng tiêu hóa. Ngoài ra, bữa ăn giàu đạm cũng cần đủ năng lượng đi kèm để đạm phát huy hiệu quả. Đặc biệt, khi chế biến, nên nấu thịt vừa chín tới, tránh nấu quá kỹ gây mất dinh dưỡng và khó tiêu.

4. Những hệ lụy khi thiếu hoặc thừa chất đạm

Chất đạm đóng vai trò thiết yếu trong sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nếu bổ sung không đúng mức – quá ít hoặc quá nhiều – đều có thể gây ra những hậu quả đáng lo ngại cho sức khỏe của trẻ. Dưới đây là những hệ lụy phổ biến khi trẻ thiếu hoặc thừa chất đạm:

• Thiếu chất đạm: Trẻ dễ bị chậm lớn, kém tăng cân, da xanh xao, cơ bắp yếu, tóc khô dễ gãy. Ngoài ra, hệ miễn dịch cũng suy yếu, khiến trẻ dễ mắc bệnh vặt, lâu khỏi khi ốm. Thiếu đạm còn ảnh hưởng đến não bộ, làm giảm khả năng tập trung, tiếp thu chậm và ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ lâu dài.

• Thừa chất đạm: Khi nạp quá nhiều protein, cơ thể trẻ – đặc biệt là gan và thận – phải làm việc quá tải để chuyển hóa và đào thải các sản phẩm dư thừa. Nếu khẩu phần đạm không đi kèm đủ năng lượng (từ chất béo và tinh bột), quá trình phân giải đạm sẽ sinh ra độc tố, gây rối loạn chuyển hóa. Trẻ có thể bị táo bón, đầy bụng, thậm chí tăng nguy cơ béo phì hoặc rối loạn tiêu hóa về lâu dài.

Chất đạm đóng vai trò thiết yếu trong sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ

Chất đạm là nền tảng cho sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ, vì vậy không thể thiếu trong khẩu phần ăn hàng ngày. Tuy nhiên, mẹ nên kết hợp đa dạng nguồn đạm động vật và thực vật để tránh mất cân đối dinh dưỡng. Bổ sung đúng – đủ – phù hợp sẽ giúp trẻ khỏe mạnh và phát triển tối ưu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699