Giải mã hiện tượng sốt chân tay lạnh, đầu nóng ở trẻ nhỏ

1. Tình trạng trẻ sốt chân tay lạnh, đầu nóng

Sốt ở trẻ nhỏ là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi hệ miễn dịch chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus hoặc các yếu tố khác. Thông thường, khi trẻ sốt, toàn thân sẽ nóng ran, bao gồm cả tay chân. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ lại xuất hiện tình trạng đầu nóng ran nhưng tay chân lạnh ngắt. Đây là hiện tượng khá phổ biến và thường khiến cha mẹ bối rối không hiểu nguyên nhân từ đâu.

Trẻ bị sốt chân tay lạnh, đầu nóng

Hiện tượng này xảy ra do sự thay đổi trong cơ chế điều hòa nhiệt độ của cơ thể trẻ. Khi trẻ bị sốt, cơ thể tập trung tăng nhiệt độ để tiêu diệt mầm bệnh. Trong giai đoạn đầu của cơn sốt, các mạch máu ở tay chân có thể co lại để giữ nhiệt cho các cơ quan quan trọng như não và tim, dẫn đến tình trạng tay chân lạnh. Trong khi đó, nhiệt độ ở đầu và thân tăng cao, khiến trán trẻ nóng ran. Đây là phản ứng sinh lý bình thường, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi, khi hệ thần kinh và tuần hoàn chưa phát triển hoàn thiện.

2. Trẻ sốt chân tay lạnh, đầu nóng có nguy hiểm không

Không phải mọi trường hợp trẻ sốt chân tay lạnh, đầu nóng đều nguy hiểm. Trong phần lớn các trường hợp, đây chỉ là phản ứng tạm thời của cơ thể và sẽ tự cải thiện khi cơn sốt giảm. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nguyên nhân gây sốt, độ tuổi của trẻ và các triệu chứng đi kèm.

Khi nào không đáng lo ngại?

Nếu trẻ sốt dưới 38,5°C, vẫn tỉnh táo, bú tốt và không có dấu hiệu bất thường khác, tình trạng này thường không quá nghiêm trọng. Sau khi hạ sốt, tay chân trẻ sẽ ấm dần lên.
Đây có thể chỉ là giai đoạn đầu của một cơn sốt thông thường do cảm lạnh hoặc virus nhẹ.

Khi nào cần cảnh giác?

Sốt cao kéo dài: Nếu trẻ sốt trên 39°C liên tục hơn 24 giờ mà không giảm dù đã dùng thuốc hạ sốt, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay.
Triệu chứng bất thường: Trẻ lờ đờ, li bì, co giật, khó thở, phát ban hoặc nôn mửa nhiều là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ nhiễm trùng nặng như viêm màng não, sốt xuất huyết hoặc viêm phổi.
Trẻ dưới 3 tháng tuổi: Ở độ tuổi này, hệ miễn dịch của trẻ rất yếu, bất kỳ cơn sốt nào cũng cần được thăm khám kịp thời để loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng.

3. Hướng dẫn cha mẹ chăm sóc con bị sốt chân tay lạnh, đầu nóng

Khi trẻ gặp phải tình trạng này, cách chăm sóc đúng cách sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và tránh biến chứng. Dưới đây là những bước cụ thể cha mẹ nên thực hiện:

Bước 1: Đo nhiệt độ và đánh giá tình trạng

Sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ ở nách, hậu môn hoặc tai để xác định chính xác mức độ sốt. Nhiệt độ trên 38°C được coi là sốt.
Quan sát xem trẻ có dấu hiệu bất thường như co giật, khó thở hay phát ban không.

Bước 2: Hạ sốt an toàn

Dùng thuốc hạ sốt: Nếu trẻ sốt trên 38,5°C, cha mẹ có thể cho trẻ uống paracetamol theo liều lượng khuyến cáo (10-15mg/kg cân nặng), cách nhau 4-6 tiếng. Tránh tự ý dùng ibuprofen hoặc aspirin mà không có chỉ định của bác sĩ.

Dùng thuốc hạ sốt nếu cần theo chỉ định của bác sĩ

Lau mát cơ thể: Dùng khăn ấm (nhiệt độ nước khoảng 35-37°C) lau vùng trán, nách, bẹn và toàn thân trẻ để giảm nhiệt. Không dùng nước lạnh hoặc cồn vì có thể gây co mạch, làm tình trạng tay chân lạnh trầm trọng hơn.

Bước 3: Làm ấm tay chân

Massage nhẹ nhàng tay chân trẻ để kích thích tuần hoàn máu. Có thể dùng dầu khuynh diệp hoặc dầu tràm thoa lên lòng bàn tay, bàn chân.
Đeo tất mỏng hoặc ủ ấm tay chân bằng chăn nhẹ, nhưng không quấn quá chặt để tránh làm tăng nhiệt độ cơ thể.

Bước 4: Bù nước và dinh dưỡng

Cho trẻ uống nhiều nước, sữa mẹ hoặc dung dịch oresol để bù nước và điện giải bị mất do sốt. Trẻ lớn hơn có thể uống nước trái cây, cháo loãng.
Không ép trẻ ăn quá nhiều, ưu tiên các món dễ tiêu hóa.

Bước 5: Theo dõi và đưa trẻ đến bác sĩ nếu cần

Ghi lại thời gian sốt, nhiệt độ và các triệu chứng để cung cấp thông tin cho bác sĩ nếu tình trạng không cải thiện.
Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu trẻ có dấu hiệu nguy hiểm như sốt cao không đáp ứng thuốc, co giật, hoặc thở gấp.

Hiện tượng trẻ sốt chân tay lạnh, đầu nóng là tình trạng phổ biến và không phải lúc nào cũng đáng lo ngại. Tuy nhiên, cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và cách xử lý để đảm bảo an toàn cho trẻ. Việc theo dõi sát sao, chăm sóc đúng cách và đưa trẻ đi khám kịp thời khi cần thiết sẽ giúp trẻ nhanh chóng vượt qua cơn sốt mà không để lại hậu quả. Hãy luôn bình tĩnh và trang bị kiến thức để trở thành người đồng hành đáng tin cậy cho sức khỏe của con yêu!

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699