Khi nào nên ngừng bổ sung vitamin D cho trẻ?

1. Tầm quan trọng của vitamin D với trẻ nhỏ

Vitamin D đóng vai trò thiết yếu đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Chức năng chính của vitamin D là hỗ trợ hấp thu canxi và phốt pho – hai khoáng chất quan trọng để xây dựng hệ xương vững chắc, phòng ngừa nguy cơ còi xương, chậm lớn hay biến dạng xương ở trẻ trong những năm đầu đời.

Không chỉ ảnh hưởng đến xương, vitamin D còn đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố hệ miễn dịch, giúp cơ thể trẻ chống lại các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là nhiễm trùng đường hô hấp – tình trạng rất phổ biến ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng cho thấy vitamin D giúp giảm nguy cơ mắc dị ứng, đồng thời hỗ trợ phát triển thần kinh và cải thiện sức khỏe tinh thần cho trẻ.

Vitamin D đóng vai trò thiết yếu đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ

2. Nhu cầu vitamin D theo từng giai đoạn phát triển

Nhu cầu vitamin D ở trẻ em thay đổi theo từng giai đoạn phát triển, phản ánh sự khác biệt về tốc độ tăng trưởng, hoạt động thể chất và môi trường sống. Việc hiểu rõ nhu cầu này giúp cha mẹ bổ sung vitamin D phù hợp cho con:

Trẻ sơ sinh (0–12 tháng): Giai đoạn tăng trưởng nhanh, xương và răng bắt đầu hình thành nên cần vitamin D để hỗ trợ hấp thu canxi hiệu quả, ngăn ngừa nguy cơ còi xương và biến dạng xương.
Trẻ mới biết đi (1–3 tuổi): Giai đoạn này trẻ vận động nhiều hơn, biết đi, chạy, nhảy. Cơ thể tiếp tục phát triển về chiều cao và khối lượng cơ – xương, vì vậy vẫn cần lượng vitamin D ổn định để hỗ trợ.
Trẻ mẫu giáo và tiểu học (4–10 tuổi): Tốc độ phát triển xương bắt đầu chậm lại, nếu có chế độ dinh dưỡng và tiếp xúc ánh nắng hợp lý, trẻ có thể đã tích lũy đủ lượng vitamin D dự trữ.
Lứa tuổi vị thành niên: Nhu cầu vitamin D thay đổi tùy theo chế độ ăn uống, mức độ hoạt động thể chất và thời gian tiếp xúc ánh nắng mỗi ngày.

3. Dấu hiệu cho thấy trẻ đã đủ hoặc vượt mức vitamin D

Việc theo dõi dấu hiệu đủ hoặc thiếu – thừa vitamin D giúp cha mẹ kịp thời điều chỉnh chế độ bổ sung cho trẻ:

Dấu hiệu đủ: Cách chính xác nhất là xét nghiệm máu, nếu nồng độ vitamin D đạt ngưỡng an toàn thì có thể yên tâm rằng trẻ đang được cung cấp đủ. Ngoài ra, trẻ phát triển xương tốt, ít ốm vặt, hoạt bát cũng là dấu hiệu gián tiếp cho thấy mức vitamin D ổn định.
Dấu hiệu thiếu: Trẻ có thể bị còi xương, xương mềm, chân vòng kiềng hoặc chữ X, đau xương khớp, đổ mồ hôi trộm và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là đường hô hấp.
Dấu hiệu thừa: Bổ sung quá liều vitamin D có thể gây buồn nôn, chán ăn, táo bón hoặc tiêu chảy, khát nhiều, đờ đẫn, thậm chí suy thận nếu kéo dài. Việc dùng vitamin D cần có hướng dẫn của bác sĩ.

4. Khi nào nên ngừng bổ sung?

Việc ngừng bổ sung vitamin D cần được cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên tình trạng sức khỏe, môi trường sống và chế độ dinh dưỡng của trẻ. Dưới đây là những thời điểm phù hợp để xem xét dừng bổ sung:

Khi xét nghiệm máu cho thấy nồng độ vitamin D đã đạt ngưỡng đầy đủ và ổn định, không còn nguy cơ thiếu hụt.
Khi trẻ ăn uống đa dạng, bao gồm nhiều thực phẩm giàu vitamin D như cá béo, trứng, gan, sữa tăng cường vi chất… và có khả năng hấp thu tốt.
Khi trẻ được phơi nắng thường xuyên, đúng cách, đặc biệt trong mùa hè hoặc ở khu vực có ánh nắng quanh năm – giúp cơ thể tự tổng hợp đủ vitamin D.
Khi các yếu tố nguy cơ không còn, như béo phì, sống trong môi trường thiếu ánh nắng, mắc bệnh mạn tính đường tiêu hóa làm giảm hấp thu vitamin D.

5. Lưu ý và khuyến nghị quan trọng

Khi bổ sung hay ngừng vitamin D cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

Luôn tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi dừng hoặc điều chỉnh liều vitamin D, ngay cả khi trẻ có vẻ phát triển bình thường.
Tuyệt đối không tự ý tăng liều bổ sung vitamin D mà không có chỉ định, vì nguy cơ quá liều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.
Với trẻ có nguy cơ cao như sinh non, mắc bệnh đường tiêu hóa, rối loạn chuyển hóa canxi, suy thận…, việc bổ sung cần kéo dài và được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa để phòng ngừa biến chứng.

Cha mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả

Việc ngừng bổ sung vitamin D cần dựa trên độ tuổi, chế độ ăn, mức độ tiếp xúc nắng và đánh giá y khoa. Không nên tự ý ngưng hoặc kéo dài quá mức nếu không có chỉ định. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo bé được phát triển tối ưu, an toàn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699