1. Tăng thô – bài toán “khó nhằn” của nhiều cha mẹ

Tăng thô là bước chuyển quan trọng trong quá trình ăn dặm, nhưng cũng là nỗi trăn trở của nhiều bậc cha mẹ. Nếu cho bé ăn thô quá sớm, khi con chưa đủ khả năng nhai và điều phối nuốt, nguy cơ hóc sặc rất cao. Ngoài ra, việc không tiêu hóa tốt các loại thức ăn thô còn khiến bé hấp thu kém, dẫn đến thiếu chất.

Ngược lại, nếu trì hoãn tăng thô quá lâu, bé dễ rơi vào tình trạng biếng ăn, kén ăn, và chậm phát triển kỹ năng nhai – nuốt. Thói quen ăn cháo xay nhuyễn kéo dài khiến trẻ không hứng thú với bữa ăn và khó chuyển sang ăn cơm sau này.

Vì vậy, điều quan trọng là cha mẹ cần có cách tiếp cận linh hoạt và khoa học, kết hợp giữa dinh dưỡng hợp lý và luyện tập kỹ năng nhai – nuốt đúng giai đoạn để giúp bé tăng thô dễ dàng và hiệu quả.

Tăng thô là bước chuyển quan trọng trong quá trình ăn dặm, nhưng cũng là nỗi trăn trở của nhiều bậc cha mẹ

2. Vì sao không nên áp dụng đơn lẻ một phương pháp ăn dặm?

Mỗi phương pháp ăn dặm đều có ưu – nhược điểm riêng, nếu chỉ áp dụng đơn lẻ sẽ khó đáp ứng toàn diện nhu cầu dinh dưỡng và phát triển kỹ năng ăn thô của trẻ. Vì vậy, cha mẹ nên hiểu rõ từng phương pháp để có lựa chọn linh hoạt và phù hợp với con.

• Ăn cháo truyền thống: Đây là phương pháp phổ biến vì giúp bé ăn đủ dinh dưỡng qua mỗi bữa. Cha mẹ dễ kiểm soát lượng đạm, rau, tinh bột… Tuy nhiên, nhược điểm là bé được “mớm sẵn”, không được rèn kỹ năng nhai, dẫn đến chậm tăng thô.

• Ăn dặm tự chỉ huy (BLW): Trẻ được tự cầm, tự ăn, giúp phát triển khả năng nhai – nuốt và phản xạ cắn. Tuy nhiên, bé dễ ăn không đủ lượng cần thiết, nhất là giai đoạn đầu, gây thiếu năng lượng và chậm tăng cân.

• Ăn kiểu Nhật: Phát triển vị giác tốt, ăn đa dạng thực phẩm. Tuy nhiên, việc cắt nhỏ thức ăn tỉ mỉ, chia nhiều món nhỏ có thể khiến một số bé rối loạn, khó theo kịp, đặc biệt với bé biếng ăn.

Mẹ kết hợp có chọn lọc giữa các phương pháp, tận dụng ưu điểm, giảm thiểu nhược điểm, giúp bé vừa ăn đủ chất, vừa tăng thô tự nhiên, nhẹ nhàng.

3. Cách kết hợp giúp bé tăng thô hiệu quả

Để giúp bé tăng thô thuận lợi, cha mẹ không nên áp dụng máy móc một phương pháp mà cần kết hợp linh hoạt. Dưới đây là 4 bước quan trọng giúp con vừa đảm bảo dinh dưỡng, vừa phát triển kỹ năng nhai – nuốt tự nhiên.

3.1. Duy trì cháo để đảm bảo đủ dinh dưỡng

Cháo là nền tảng năng lượng cho bé, đặc biệt ở giai đoạn đầu khi trẻ chưa ăn được nhiều loại thức ăn thô. Việc nấu cháo với tỷ lệ hợp lý giữa đạm, rau, chất béo (dầu ăn) và tinh bột giúp cung cấp đầy đủ các vi chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện.

Ngoài ra, cháo mềm, dễ ăn, không gây áp lực nhai nuốt cho bé. Đây là giải pháp an toàn để duy trì cân nặng và thể trạng tốt trong quá trình tập ăn thô.

3.2. Tập gặm từ sớm – không phải để ăn mà để làm quen

Việc cho bé tiếp xúc sớm với đồ ăn dạng thô không đồng nghĩa là ép con ăn. Ngay từ khi bé được khoảng 4–5 tháng, cha mẹ có thể cho con làm quen với việc mút những món an toàn như cà rốt luộc, thịt mềm, hoặc miếng táo hấp.

Giai đoạn này chủ yếu là để bé cảm nhận kết cấu thức ăn, hình thành phản xạ ngậm – nhai – nuốt, đồng thời rèn kỹ năng cầm nắm và sự hứng thú khi tiếp xúc với thức ăn mới.

3.3. Gộp cả hai trong một bữa ăn

Một mẹo hiệu quả là “kết hợp kép” trong mỗi bữa: cho bé ăn cháo trước để đảm bảo no bụng, sau đó cho con gặm đồ ăn như miếng thịt nhỏ, rau củ hấp. Cách này giúp bé không bị đói, vẫn nhận đủ năng lượng, lại được rèn kỹ năng nhai – cắn một cách tự nhiên, nhẹ nhàng. 

Bé được ăn theo nhịp của mình mà không bị ép, từ đó tạo tâm lý thoải mái và yêu thích việc ăn uống hơn.

3.4. Tăng độ thô dần dần

Đây là bước chuyển đổi quan trọng giúp bé sẵn sàng ăn cơm như người lớn. Cha mẹ nên tăng độ thô của cháo từ từ: từ cháo rây → cháo xay nhuyễn → cháo hạt → cơm nát → cơm mềm. Song song đó, các loại thịt cũng nên chuyển từ dạng xay → băm → miếng nhỏ → dạng cầm tay.

Việc tăng độ thô theo khả năng của con giúp hạn chế tình trạng sợ ăn, buồn nôn hoặc từ chối đồ ăn lợn cợn. Quan trọng là quan sát phản ứng của bé để điều chỉnh phù hợp.

4. Lưu ý quan trọng khi tăng thô

Tăng thô là quá trình cần sự quan sát và linh hoạt, không thể vội vàng. Dưới đây là những lưu ý cha mẹ cần ghi nhớ để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bé:

• Không ép con ăn nếu chưa sẵn sàng: Việc ép con ăn thô khi bé chưa quen có thể khiến trẻ sợ hãi, nôn trớ hoặc từ chối thức ăn. Hãy để bé tự quyết định tốc độ tiếp cận thực phẩm, vì mỗi bé có thời điểm sẵn sàng khác nhau.

• Theo dõi kỹ phản xạ nhai – nuốt và dấu hiệu hóc nghẹn: Quan sát khi bé ăn để phát hiện sớm các dấu hiệu như ho sặc, đỏ mặt, ọc ra… Nếu thấy con chỉ ngậm mà không nhai, hoặc chưa có phản xạ đẩy lưỡi phù hợp, nên tạm hoãn tăng thô thêm.

• Luôn giám sát khi bé gặm nhai: Tuyệt đối không để trẻ tự ăn đồ thô khi không có người lớn bên cạnh. Dù chỉ là miếng rau hấp hay thịt mềm, nguy cơ hóc vẫn có thể xảy ra bất ngờ.

• Linh hoạt điều chỉnh nếu bé chưa hợp tác: Nếu bé biếng ăn, phản ứng mạnh với đồ thô, cha mẹ nên quay về giai đoạn cháo mềm, sau đó thử lại vào thời điểm khác. Đừng biến mỗi bữa ăn thành “cuộc chiến”. Kiên nhẫn là chìa khóa thành công khi tăng thô cho trẻ.

Tăng thô là quá trình cần sự quan sát và linh hoạt, không thể vội vàng

Không có phương pháp ăn dặm nào là “chuẩn nhất” cho mọi bé. Bí quyết giúp con tăng thô hiệu quả nằm ở sự linh hoạt và kết hợp thông minh giữa dinh dưỡng truyền thống và thói quen nhai, gặm, nếm thức ăn mỗi ngày. Khi bé được hỗ trợ đúng cách, tăng thô không còn là áp lực mà sẽ trở thành hành trình vui vẻ của cả gia đình.

Mẹ xem video chi tiết Làm sao để bé tăng thô dễ dàng cho bé? tại đây:

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699