1. Nhận biết trẻ chậm phát triển ở kỹ năng vận động

Kỹ năng vận động là nền tảng quan trọng giúp trẻ khám phá thế giới và phát triển thể chất. Khi một số cột mốc bị chậm hơn so với độ tuổi, cha mẹ cần quan sát kỹ để có hướng hỗ trợ kịp thời. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp:

• Không biết lẫy hoặc lẫy rất khó sau 6 tháng: Ở giai đoạn này, hầu hết trẻ đã có thể xoay người qua lại. Nếu bé vẫn nằm yên, ít cử động hoặc tỏ ra nặng nề khi được hỗ trợ lẫy, đó có thể là dấu hiệu chậm vận động.

• Chưa ngồi vững sau 9 tháng, chưa bò khi 12 tháng: Trẻ bình thường có thể ngồi không cần hỗ trợ trước 9 tháng. Nếu bé vẫn ngã sang hai bên, không có lực nâng người hoặc không có ý định bò, cha mẹ nên lưu ý.

• Chậm biết đứng hoặc đi so với bạn bè cùng tuổi: Nếu qua 15–18 tháng bé vẫn chưa đứng vững hay chưa có dấu hiệu tập đi, điều này cho thấy khả năng vận động thô đang bị chậm lại.

• Khó giữ thăng bằng hoặc phối hợp tay–chân: Bé dễ ngã, đi loạng choạng, cử động tay chân vụng về hoặc khó cầm nắm đồ vật, đây có thể là biểu hiện bất thường trong phát triển vận động.

Kỹ năng vận động là nền tảng quan trọng giúp trẻ khám phá thế giới và phát triển thể chất

2. Dấu hiệu chậm phát triển ngôn ngữ ở trẻ

Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ giao tiếp, bộc lộ cảm xúc và học hỏi. Nếu trẻ chậm nói hoặc phản ứng kém với âm thanh, đây có thể là dấu hiệu cho thấy sự phát triển ngôn ngữ chưa bắt kịp độ tuổi. Cha mẹ nên quan sát kỹ những biểu hiện dưới đây:

• Chưa bập bẹ hoặc không nói được từ đơn sau 12 tháng: Ở tuổi này, trẻ thường đã phát ra âm tiết như “ba”, “mama”, “bà”… Nếu bé rất ít phát âm, không tạo tiếng bập bẹ hoặc chỉ giao tiếp bằng khóc, đây có thể là dấu hiệu chậm nói.

• Không thể ghép câu đơn giản khi trên 2 tuổi: Trẻ bình thường thường có thể nói câu 2 từ như “mẹ bế”, “ăn cơm”. Nếu bé chỉ nói những từ rời rạc, vốn từ rất ít hoặc nói không rõ ý khi đã hơn 2 tuổi, cần được theo dõi thêm.

• Không phản ứng với âm thanh hoặc không hiểu lời gọi tên: Bé không quay đầu khi có tiếng động lớn, không nhìn khi được gọi tên, hoặc không hiểu chỉ dẫn đơn giản như “lại đây”, “đưa mẹ”… Đây có thể là dấu hiệu liên quan đến ngôn ngữ hoặc thính giác.

3. Dấu hiệu chậm phát triển nhận thức và xã hội

Nhận thức và khả năng tương tác xã hội là nền tảng giúp trẻ học hỏi và hòa nhập với môi trường. Khi trẻ gặp khó khăn ở các kỹ năng này, cha mẹ có thể nhận thấy những biểu hiện khá rõ ràng trong sinh hoạt hằng ngày.

• Khó tập trung và tiếp thu chậm: Trẻ dễ xao nhãng, không duy trì được sự chú ý, mất nhiều thời gian để hiểu các chỉ dẫn đơn giản như “lấy đồ chơi”, “ngồi xuống”. Điều này cho thấy khả năng xử lý thông tin còn hạn chế.

• Ít giao tiếp với người lớn hoặc bạn bè: Bé có xu hướng chơi một mình, ít nhìn, ít cười đáp lại, không chủ động tương tác hay thể hiện sự quan tâm đến người xung quanh, môi trường hoặc đồ vật.

• Khó thích nghi với môi trường mới: Trẻ phản ứng ít hoặc không thể hiện cảm xúc phù hợp, dễ căng thẳng, lúng túng khi thay đổi hoạt động, không linh hoạt trong giao tiếp xã hội.

4. Dấu hiệu phát triển chậm ở kỹ năng giao tiếp xã hội

Kỹ năng giao tiếp xã hội giúp trẻ kết nối, tương tác và hiểu thế giới xung quanh. Khi trẻ chậm phát triển ở lĩnh vực này, cha mẹ có thể sớm nhận ra qua những biểu hiện rất đặc trưng.

• Không giao tiếp bằng mắt hoặc phản ứng kém khi được gọi: Trẻ ít nhìn vào mắt người đối diện, không quay lại khi được gọi tên, hoặc phản ứng rất chậm. Đây là dấu hiệu trẻ khó tiếp nhận và phản hồi thông tin xã hội.

• Khó bắt chuyện và duy trì tương tác: Trẻ không biết mở lời, không hiểu cách tiếp nối cuộc trò chuyện, ít hiểu cảm xúc trên khuôn mặt người khác. Trẻ cũng khó diễn đạt nhu cầu, khiến việc giao tiếp trở nên hạn chế.

• Khó hòa nhập với bạn cùng tuổi: Trẻ thường chơi một mình, không biết cách tham gia nhóm, không theo kịp nhịp chơi chung hoặc tỏ ra lúng túng khi hoạt động với người khác. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thích nghi và phát triển kỹ năng xã hội lâu dài.

Kỹ năng giao tiếp xã hội giúp trẻ kết nối, tương tác và hiểu thế giới xung quanh

Việc theo dõi các mốc phát triển giúp cha mẹ sớm phát hiện bất thường và hỗ trợ con đúng lúc. Nếu trẻ có dấu hiệu chậm phát triển, cha mẹ nên kết hợp điều chỉnh dinh dưỡng, tương tác nhiều hơn và tham khảo chuyên gia khi cần. 

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699