Mẹ cho con bú không nên ăn gì? Danh sách thực phẩm cần tránh để sữa tốt cho bé

1. Tại sao mẹ cho con bú cần chú ý đến chế độ ăn?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, các chất trong thực phẩm mẹ ăn có thể truyền qua sữa với tỷ lệ khoảng 1-2%. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Pediatrics cho thấy, khoảng 10-15% trẻ bú mẹ gặp vấn đề tiêu hóa do thực phẩm mẹ tiêu thụ. Các triệu chứng phổ biến bao gồm quấy khóc, nôn trớ, tiêu chảy hoặc nổi mẩn đỏ. Do đó, mẹ cần theo dõi phản ứng của bé sau khi ăn một món mới và loại bỏ nếu cần. Hãy nhớ, mỗi bé khác nhau, không phải thực phẩm nào cũng gây hại cho tất cả trẻ.

2. Danh sách thực phẩm mẹ nên hạn chế hoặc tránh khi cho con bú

Dưới đây là các nhóm thực phẩm hoặc đồ uống mà mẹ đang cho con bú nên lưu ý:

2.1. Rượu bia, đồ uống có cồn

Mẹ nên tránh hoặc rất hạn chế dùng rượu bia khi đang cho con bú. Theo hướng dẫn của NHS, tốt nhất là không uống rượu, nhưng nếu có uống thì nên đợi ít nhất 2-3 giờ trước khi cho bé bú để chất cồn được thải bớt

Mẹ nên tránh hoặc rất hạn chế dùng rượu bia khi đang cho con bú

Cồn có thể truyền vào sữa mẹ, ảnh hưởng tới bé như: làm bé ngủ không sâu, bú không đúng cách, tăng nguy cơ vấn đề về phát triển hoặc lượng sữa mẹ có thể bị ảnh hưởng
Lưu ý: Nếu mẹ uống rượu, có thể vắt sữa và cho bé bú sữa dự trữ hoặc đợi đủ thời gian rồi mới bú; tránh bú ngay sau khi uống.

2.2. Caffeine (cà phê, trà đậm, nước tăng lực, sô-đa)

Caffeine qua sữa mẹ có thể ảnh hưởng tới bé: làm bé hay quấy khóc, ngủ ít hoặc không sâu
Hạn chế uống cà phê mạnh, uống chiết xuất trà đậm; thay bằng trà loãng, nước lọc, nước trái cây không thêm đường. Điều quan trọng: quan sát bé nếu bú xong hay ngủ kém, quấy khóc — có thể cần kiểm tra lượng caffeine mẹ dùng.

Mẹ cũng nên tránh các thực phẩm chứa caffeine để có nguồn sữa tốt cho bé

2.3. Cá và hải sản chứa thủy ngân cao

Cá và hải sản là nguồn dinh dưỡng tốt (omega-3, protein…) nhưng có một số loại cá nên tránh hoặc rất hạn chế do hàm lượng thủy ngân cao.
Mẹ nên chọn cá nhỏ, ít thủy ngân như cá hồi, cá trích, cá hồi đóng hộp… và hạn chế các loại cá lớn, lâu sống. Và tránh ăn cá sống/ăn sushi nếu nguồn không đảm bảo.

2.4. Thực phẩm dễ gây dị ứng cho bé hoặc mẹ

Mặc dù đa số bé bú sữa mẹ không bị dị ứng vì mẹ ăn, nhưng nếu bé có dấu hiệu như: tiêu chảy, phát ban, nổi mẩn, quấy khóc không rõ nguyên nhân mẹ nên xem lại nhóm thực phẩm như sữa bò & sản phẩm từ sữa, đậu nành, trứng, lúa mì, cá & hải sản, các loại hạt
Khi nghi ngờ bé bị phản ứng, mẹ nên thử loại trừ thực phẩm nghi ngờ khoảng 2-4 tuần rồi quan sát xem bé cải thiện không, tốt nhất nên tham khảo bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

2.5. Thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo xấu, thực phẩm chế biến sẵn

Thực phẩm như snack nhiều đường, nước ngọt có ga, đồ chiên rán, đồ ăn chế biến sẵn (fast-food) mẹ nên hạn chế. Vì:

Dinh dưỡng kém, ít vi chất cần thiết cho mẹ và sữa mẹ.
Có thể làm mẹ tăng cân nhanh, ảnh hưởng tới sức khỏe sau sinh.

> Mẹ nên ưu tiên thực phẩm tươi, ít chế biến, nhiều rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, thịt/cá sạch.

3. Lưu ý quan trọng khi áp dụng

Không cần loại trừ toàn bộ danh sách: Theo La Leche League International, trừ khi bé có phản ứng rõ rệt hoặc mẹ có vấn đề riêng, mẹ cho con bú không cần phải tránh tất cả các thực phẩm
Theo dõi phản ứng của bé: Nếu bé bú xong hay quấy khóc, ngủ không sâu, tiêu chảy, nổi mẩn… mẹ nên kiểm tra xem mình có ăn thứ gì mới lạ hoặc thực phẩm nghi ngờ hay không, rồi thử loại trừ tạm thời và quan sát.
Chế độ ăn đa dạng, cân bằng quan trọng hơn việc loại trừ nhiều thứ: mẹ cần đủ đạm, đủ vitamin-khoáng, đủ nước để sản xuất sữa tốt
Uống đủ nước: Khi đang cho con bú, mẹ cần uống khi khát, theo khuyến nghị uống nước lọc hoặc nước không đường nhiều hơn.

Hành trình nuôi con bằng sữa mẹ là một trải nghiệm tuyệt vời, và việc kiêng khem một số loại thực phẩm chỉ là tạm thời để đổi lấy sức khỏe tốt nhất cho con. Thay vì tập trung quá nhiều vào việc "không nên ăn gì", mẹ hãy xây dựng một chế độ ăn cân bằng, giàu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Sự chú ý quan sát con sau mỗi bữa ăn chính là chìa khóa vàng giúp mẹ tìm ra chế độ dinh dưỡng tối ưu nhất cho cả mẹ và bé. Hãy luôn nhớ, một người mẹ khỏe mạnh, vui vẻ sẽ có nguồn sữa dồi dào và chất lượng cho con yêu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699