1. Hệ tiêu hóa kém – Con ăn mà không hấp thu được

Khi hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động không hiệu quả, mặc dù bé ăn uống đầy đủ nhưng lại không hấp thu được chất dinh dưỡng, trẻ sẽ có các dấu hiệu như đi ngoài phân sống, đầy bụng, chướng bụng sau ăn. Điều này có thể là kết quả của các vấn đề như loạn khuẩn đường ruột, sử dụng kháng sinh sớm hoặc thiếu hụt men tiêu hóa cần thiết cho quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng.

Nguyên nhân chính của một hệ tiêu hoá kém ở trẻ:

• Loạn khuẩn đường ruột: Sự mất cân bằng trong hệ vi khuẩn có thể khiến trẻ gặp khó khăn trong việc tiêu hóa và hấp thu các dưỡng chất từ thức ăn.

• Dùng kháng sinh sớm: Việc sử dụng kháng sinh sớm hoặc không đúng cách có thể làm giảm sự phát triển của các vi khuẩn có lợi trong ruột, dẫn đến loạn khuẩn.

• Thiếu men tiêu hóa: Trẻ nhỏ có thể không đủ enzyme tiêu hóa, làm giảm khả năng phân giải và hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.

Bố mẹ có thể bổ sung men vi sinh, giúp cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh thực đơn cũng rất quan trọng, cần lựa chọn thực phẩm phù hợp với độ tuổi và khả năng tiêu hóa của bé. Đồng thời, chia nhỏ bữa ăn trong ngày để giảm tải cho hệ tiêu hóa, giúp bé hấp thu tốt hơn và hạn chế các vấn đề về đầy bụng, khó tiêu.

Con ăn hoài mà không tăng cân

2. Thiếu vi chất – Cản trở quá trình tổng hợp năng lượng và tăng trưởng

Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng như kẽm, sắt, vitamin D, canxi hay DHA là một trong những nguyên nhân quan trọng gây cản trở sự phát triển và tăng trưởng của trẻ. Các vi chất này đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp năng lượng và hỗ trợ các chức năng cơ thể như miễn dịch, xương khớp và phát triển trí não.

Dấu hiệu nhận biết:

• Biếng ăn nhẹ: Trẻ có thể trở nên lười ăn, chán ăn, làm giảm lượng dinh dưỡng được hấp thụ.

• Ngủ không sâu giấc: Thiếu vi chất có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thần kinh và giấc ngủ của trẻ.

• Hay đổ mồ hôi trộm, tóc rụng hình vành khăn: Đây là các triệu chứng thường gặp khi thiếu vitamin D, kẽm hoặc canxi.

Để đảm bảo trẻ nhận đủ vi chất, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng, giúp phát hiện thiếu vi chất nào cần bổ sung. Dựa trên kết quả kiểm tra, các vi chất như sắt, kẽm, vitamin D, canxi... cần được bổ sung đúng loại và đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Việc bổ sung vi chất đúng cách sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình tăng trưởng.

3. Ngủ không đủ, giấc ngủ kém chất lượng

Giấc ngủ có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trẻ, đặc biệt là hormone tăng trưởng (GH) có xu hướng được tiết ra nhiều nhất khi bé đang ngủ. Trẻ ngủ không đủ giấc hoặc có giấc ngủ không sâu sẽ gây ra các vấn đề về chuyển hóa, dẫn đến việc khó tăng cân.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng ngủ kém chất lượng ở trẻ là khi trẻ ngủ ít, hay giật mình hoặc thức giấc vào ban đêm. Điều này có thể ảnh hưởng đến hệ thống chuyển hóa, làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất và từ đó gây cản trở sự phát triển toàn diện của trẻ.

Để cải thiện chất lượng giấc ngủ của trẻ, các bậc phụ huynh có thể áp dụng một số giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả:

• Thiết lập nếp ngủ khoa học: Tạo thói quen cho bé ngủ vào một giờ cố định mỗi ngày, giúp bé hình thành đồng hồ sinh học ổn định và đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.

• Không gian ngủ phù hợp: Đảm bảo phòng ngủ của bé luôn yên tĩnh, đủ tối và ấm áp, giúp bé có một môi trường ngủ lý tưởng để ngủ ngon và sâu giấc.

4. Ăn sai cách, sai thời điểm – Ăn nhiều nhưng không hiệu quả

Trẻ ăn uống sai cách hoặc sai thời điểm có thể ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Ví dụ, nếu ăn quá no trước khi ngủ, bé sẽ khó tiêu hóa và không có giấc ngủ sâu. Hay như ăn quá loãng, quá đặc, hoặc ăn vặt nhiều sẽ khiến dạ dày hoạt động không đều, dẫn đến tình trạng hấp thu kém.

Để đảm bảo trẻ ăn uống hiệu quả, cha mẹ nên thiết kế lịch ăn khoa học dựa trên tín hiệu đói và no tự nhiên của bé. Bữa ăn cần được chia nhỏ và cách quãng hợp lý, giúp bé dễ dàng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Điều này không chỉ giúp bé ăn ngon miệng mà còn duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

5. Tăng trưởng chậm do yếu tố cơ địa hoặc bệnh lý tiềm ẩn

Tăng trưởng chậm không phải lúc nào cũng là do chế độ ăn uống mà có thể do yếu tố di truyền hoặc các bệnh lý tiềm ẩn. Trẻ có thể sinh ra nhỏ con do di truyền từ bố mẹ, hoặc có thể gặp phải các bệnh lý như suy dinh dưỡng bào thai, rối loạn chuyển hóa, tim bẩm sinh nhẹ, hoặc dị ứng đạm sữa.

Dấu hiệu nhận biết tăng trưởng chậm là khi trẻ không tăng cân đều đặn theo biểu đồ tăng trưởng chuẩn. Nếu sự tăng trưởng của bé có dấu hiệu bất thường hoặc chậm lại, cha mẹ cần theo dõi kỹ hơn và tìm hiểu nguyên nhân. Điều này có thể liên quan đến yếu tố di truyền hoặc các bệnh lý tiềm ẩn, và việc theo dõi kỹ lưỡng sẽ giúp phát hiện sớm vấn đề.

Dưới đây là những giải pháp giúp trẻ có thể cải thiện tình trạng tăng trưởng chậm do yếu tố cơ địa hoặc bệnh lý tiềm ẩn.

• Theo dõi biểu đồ tăng trưởng: Việc theo dõi định kỳ biểu đồ tăng trưởng của trẻ sẽ giúp phát hiện kịp thời những dấu hiệu bất thường.

• Khám chuyên khoa: Nếu nghi ngờ có bệnh lý tiềm ẩn, cần đưa trẻ đi khám chuyên khoa dinh dưỡng hoặc nhi khoa để có phương án điều trị thích hợp.

Tăng trưởng chậm không phải lúc nào cũng là do chế độ ăn uống mà có thể do yếu tố di truyền hoặc các bệnh lý tiềm ẩn

Tăng cân không chỉ phụ thuộc vào lượng ăn, mà còn là cả một quá trình liên quan đến hấp thu, giấc ngủ, vi chất và thậm chí là yếu tố cơ địa. Hiểu rõ nguyên nhân thật sự sẽ giúp mẹ tránh được những loay hoay không cần thiết và đồng hành cùng con đúng cách hơn. Nếu sau khi điều chỉnh mà bé vẫn không cải thiện, đừng ngại tìm đến bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn kịp thời.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

• Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

• Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)

• Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.

• Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699