Mốc phát triển vận động thô

1. Vận động thô và vận động tinh là gì?

1.1. Vận động thô

Vận động thô là những kỹ năng liên quan đến các nhóm cơ lớn trong cơ thể, như cơ chân, cơ tay, cơ lưng và cơ bụng. Đây là nền tảng giúp trẻ thực hiện các hoạt động di chuyển, duy trì tư thế và kiểm soát cơ thể trong không gian.

Các kỹ năng vận động thô bao gồm những hoạt động quen thuộc như lật người, bò, ngồi, đứng, đi, chạy, nhảy hay leo trèo. Khi trẻ phát triển tốt vận động thô, bé sẽ có khả năng kiểm soát cơ thể tốt hơn, ít té ngã và tự tin hơn trong các hoạt động vui chơi hằng ngày.

1.2. Vận động tinh

Vận động tinh là những kỹ năng đòi hỏi sự phối hợp khéo léo của các nhóm cơ nhỏ, đặc biệt là ở bàn tay, ngón tay, cổ tay, cùng với sự phối hợp của đôi mắt để kiểm soát các động tác chính xác.

Những hoạt động thuộc vận động tinh bao gồm cầm nắm đồ vật, xé giấy, vẽ tranh, xếp hình, sử dụng thìa hoặc đũa, tự cài nút áo hay kéo khóa. Những kỹ năng này rất quan trọng để trẻ tự lập trong sinh hoạt hằng ngày cũng như tham gia các hoạt động học tập sau này.

Vận động thô là những kỹ năng liên quan đến các nhóm cơ lớn trong cơ thể, như cơ chân, cơ tay, cơ lưng và cơ bụng

2. Nhận biết kỹ năng vận động thô và tinh theo từng giai đoạn

2.1. Giai đoạn sơ sinh – 3 tháng

Ở những tháng đầu đời, trẻ bắt đầu làm quen với cơ thể mình thông qua những vận động rất cơ bản. Vận động thô lúc này bao gồm việc nâng nhẹ đầu khi nằm sấp, hoặc đạp chân, vung tay khi nằm ngửa, thể hiện sức mạnh cơ bắp dần hình thành.

Vận động tinh còn rất sơ khai, chủ yếu là phản xạ nắm chặt ngón tay người lớn khi được chạm vào lòng bàn tay, hay việc trẻ hay đưa tay lên miệng, bắt đầu khám phá cơ thể mình.

2.2. Giai đoạn 4 – 6 tháng

Trong giai đoạn này, trẻ phát triển vận động thô mạnh mẽ hơn với khả năng lật người từ sấp sang ngửa và ngược lại, hoặc chống tay nâng phần ngực khi nằm sấp, giúp quan sát thế giới xung quanh tốt hơn.

Vận động tinh tiến bộ khi trẻ bắt đầu với tay chạm vào đồ vật gần mình. Trẻ thích thú nhìn ngắm bàn tay, chơi với ngón tay, báo hiệu sự phối hợp tay – mắt đang phát triển.

2.3. Giai đoạn 7 – 9 tháng

Vận động thô ở trẻ 7-9 tháng trở nên vững vàng khi trẻ có thể ngồi chắc chắn mà không cần người đỡ, đồng thời trẻ bắt đầu bò hoặc trườn để tiếp cận những đồ vật mình yêu thích.

Ở mặt vận động tinh, trẻ đã biết chuyển đồ vật từ tay này sang tay kia, hoặc vỗ tay, gõ hai món đồ vào nhau, thể hiện khả năng điều khiển tay ngày càng tinh vi.

2.4. Giai đoạn 10 – 12 tháng

Vận động thô lúc này có bước nhảy vọt. Trẻ có thể đứng bám vào đồ vật, bước men theo bàn, ghế, thậm chí nhiều bé có thể đi vài bước ngắn mà không cần bám víu.

Vận động tinh phát triển đáng kể khi trẻ biết bốc nhón những vật nhỏ bằng ngón trỏ và ngón cái, hoặc chỉ tay, vẫy tay để giao tiếp. Trẻ cũng bắt đầu biết bỏ đồ vào hộp, lấy ra, thể hiện trí tò mò và khả năng kiểm soát động tác chính xác hơn.

2.5. Giai đoạn 1 – 2 tuổi

Trong giai đoạn này, vận động thô của trẻ trở nên linh hoạt khi trẻ có thể đi vững vàng, ít té ngã. Bé bắt đầu bò lên xuống những ghế thấp và leo cầu thang, dù vẫn thường phải vịn tay để giữ thăng bằng.

Vận động tinh cũng tiến bộ rõ rệt khi trẻ có thể cầm bút nguệch ngoạc lên giấy, tự lấy hoặc bỏ đồ vật khỏi hộp, và bắt đầu tự xúc ăn bằng thìa, dù vẫn còn vụng về, hay làm rơi vãi thức ăn.

2.6. Giai đoạn 2 – 3 tuổi

Ở vận động thô, trẻ chạy nhanh hơn và ít bị ngã. Trẻ có thể nhảy tại chỗ hoặc bật cả hai chân lên cùng lúc, cho thấy sức mạnh cơ chân được cải thiện đáng kể.

Về vận động tinh, trẻ bắt đầu xếp chồng được từ 4 đến 6 khối gỗ, biết cầm bút để vẽ những nét tròn, và thử tự mặc những bộ quần áo đơn giản như áo thun hay quần thun.

2.7. Giai đoạn 3 – 4 tuổi

Vận động thô của trẻ 3-4 tuổi phát triển đa dạng hơn, bé có thể nhảy xa, nhảy lò cò, hoặc tự đạp xe ba bánh khá vững vàng. Trẻ cũng đã biết ném và bắt những quả bóng lớn nhờ khả năng phối hợp tay – mắt ngày càng tốt.

Ở vận động tinh, trẻ biết cắt giấy theo đường thẳng đơn giản, xếp những hình ghép lớn, và có thể vẽ được những hình đơn giản như mặt cười hay bông hoa, thể hiện khả năng tư duy hình ảnh và điều khiển cơ tay ngày càng tinh vi.

2.8. Giai đoạn 4 – 5 tuổi

Ở tuổi này, trẻ vận động thô rất linh hoạt, có thể chạy đổi hướng nhanh, leo lên bậc cao mà ít lo sợ, và giữ thăng bằng tốt trên vạch kẻ. Vận động tinh cũng phát triển mạnh mẽ: trẻ vẽ hình người với chi tiết như mắt, mũi, tóc; tự cài khuy áo, kéo khóa lớn, dùng kéo cắt đường cong đơn giản.

Tuy nhiên, nếu trẻ bị suy dinh dưỡng, các kỹ năng này có thể chậm hơn vì cơ bắp, xương khớp và trí tuệ không được nuôi dưỡng đầy đủ, ảnh hưởng đến cả sự khéo léo lẫn tự tin của trẻ.

Vận động thô ở giai đoạn này trở nên điêu luyện hơn

Nắm rõ các mốc phát triển vận động thô và tinh là chìa khóa để nuôi dưỡng trẻ khỏe mạnh, tự tin. Ba mẹ nên kiên nhẫn đồng hành, tạo điều kiện để bé luyện tập và khám phá. Sự quan tâm đúng lúc sẽ giúp con đạt được những bước tiến vững chắc trên hành trình lớn khôn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699