logo
  • Thạc sĩ Bác sĩ
  • Vũ Công Thắng
  • Chăm con đơn giản cùng BS Thắng

Những bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ cha mẹ cần biết

Bệnh đường hô hấp là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong những năm đầu đời. Hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, cùng với cấu trúc đường hô hấp chưa phát triển hoàn thiện, khiến trẻ dễ mắc các bệnh như cảm lạnh, viêm phổi, viêm tiểu phế quản hay viêm amidan. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các bệnh đường hô hấp thường gặp ở trẻ, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa, giúp cha mẹ chăm sóc con tốt hơn.

1. Các Bệnh Đường Hô Hấp Thường Gặp Ở Trẻ Nhỏ

Cảm lạnh thông thường là bệnh đường hô hấp trên phổ biến nhất ở trẻ em, do các loại virus như rhinovirus gây ra. Trẻ có thể bị cảm lạnh nhiều lần trong năm, đặc biệt vào mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi. Triệu chứng bao gồm chảy nước mũi, nghẹt mũi, hắt hơi, ho khan, sốt nhẹ, đau họng và mệt mỏi, thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày. Bệnh lây qua không khí hoặc tiếp xúc với người bệnh, đồ vật nhiễm virus. Cảm lạnh thường tự khỏi với chăm sóc đúng cách như nghỉ ngơi, bổ sung nước và rửa mũi bằng nước muối sinh lý, nhưng cha mẹ cần theo dõi để tránh biến chứng.

Cảm lạnh là bệnh đường hô hấp trên phổ biến nhất ở trẻ em

Viêm tiểu phế quản là một bệnh hô hấp dưới thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi, chủ yếu do virus hợp bào hô hấp (RSV) gây ra. Bệnh thường xuất hiện vào mùa thu hoặc đông, với các triệu chứng như ho, thở khò khè, khó thở, sốt nhẹ và chảy nước mũi. Trong trường hợp nặng, trẻ có thể thở nhanh, co rút lồng ngực hoặc tím tái. Virus RSV lây qua giọt bắn hoặc tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt nguy hiểm với trẻ sinh non hoặc có bệnh lý nền. Việc giữ trẻ nghỉ ngơi, rửa mũi và bổ sung nước là cần thiết, nhưng nếu có dấu hiệu khó thở, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay.

Viêm phổi là một bệnh nghiêm trọng ảnh hưởng đến phổi, có thể do virus, vi khuẩn như phế cầu khuẩn, hoặc nấm gây ra, thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Triệu chứng bao gồm sốt cao, ho có đờm, khó thở, đau ngực, mệt mỏi và bỏ ăn. Trẻ nhỏ có thể thở nhanh hoặc co rút lồng ngực, đặc biệt sau khi bị cảm lạnh hoặc cúm không được điều trị kịp thời. Viêm phổi cần được bác sĩ chẩn đoán và điều trị, có thể bằng kháng sinh nếu do vi khuẩn. Tiêm phòng vắc-xin phế cầu khuẩn và cúm là cách hiệu quả để phòng ngừa bệnh.

Viêm amidan là tình trạng viêm nhiễm ở amidan, thường do vi khuẩn như liên cầu khuẩn hoặc virus gây ra, phổ biến ở trẻ từ 3 đến 7 tuổi. Trẻ bị viêm amidan thường đau họng, khó nuốt, sốt cao, sưng amidan, ho và hôi miệng, đôi khi bỏ ăn do đau. Bệnh lây qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua không khí. Cha mẹ có thể giúp trẻ súc miệng bằng nước muối sinh lý và bổ sung nước, nhưng nếu nghi ngờ viêm amidan do vi khuẩn, cần đưa trẻ đi khám để được kê kháng sinh.

Cúm là bệnh do virus cúm gây ra, nghiêm trọng hơn cảm lạnh và có thể dẫn đến biến chứng như viêm phổi. Triệu chứng bao gồm sốt cao đột ngột, đau cơ, mệt mỏi, ho khan, đau họng và chảy nước mũi. Trẻ có thể kiệt sức hoặc bỏ bú. Virus cúm lây qua giọt bắn hoặc bề mặt nhiễm bệnh. Nghỉ ngơi, bổ sung nước và thuốc hạ sốt là cần thiết, nhưng nếu trẻ sốt kéo dài hoặc khó thở, cần đi khám ngay. Tiêm vắc-xin cúm hàng năm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả

2. Khi Nào Cần Đưa Trẻ Đi Khám

Cha mẹ cần nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm để đưa trẻ đi khám kịp thời, tránh biến chứng:

  • Sốt cao kéo dài: Sốt trên 39 độ C hoặc sốt liên tục hơn 3 ngày, đặc biệt ở trẻ dưới 2 tuổi.

  • Khó thở, thở nhanh: Trẻ thở khò khè, co rút lồng ngực, hoặc tím tái là dấu hiệu nghiêm trọng.

  • Mệt mỏi, bỏ ăn: Trẻ lờ đờ, không bú, không ăn hoặc nôn trớ nhiều cần được bác sĩ đánh giá.

  • Các triệu chứng bất thường: Phát ban kèm sốt, quấy khóc không dỗ được, hoặc tiểu ít do mất nước.

3. Cách Phòng Ngừa Bệnh Đường Hô Hấp Ở Trẻ

Tiêm phòng đầy đủ là một trong những cách hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh đường hô hấp. Các loại vắc-xin như vắc-xin phế cầu khuẩn, cúm và Hib nằm trong chương trình tiêm chủng quốc gia giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng như viêm phổi hay viêm tiểu phế quản. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ được tiêm đúng lịch và đủ liều để đạt hiệu quả bảo vệ cao nhất, đặc biệt là trước mùa dịch.

Cha mẹ cần đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ để hạn chế mắc phải các bệnh hô hấp

Giữ vệ sinh cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh. Dạy trẻ rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi ăn và sau khi chơi, giúp loại bỏ virus và vi khuẩn. Cha mẹ cũng cần rửa tay trước khi chăm sóc trẻ, đặc biệt khi trẻ còn nhỏ và dễ bị lây nhiễm. Ngoài ra, tránh dùng chung đồ cá nhân như khăn mặt, cốc uống nước với người khác để giảm nguy cơ lây bệnh.

Dinh dưỡng và vận động hợp lý giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Một chế độ ăn giàu vitamin C (từ cam, chanh, kiwi), kẽm (từ hải sản, hạt) và các dưỡng chất khác hỗ trợ cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh. Khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng, như đi bộ hoặc chơi ngoài trời trong điều kiện thời tiết phù hợp, để nâng cao sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, cần tránh để trẻ tiếp xúc với không khí lạnh hoặc ô nhiễm.

Giữ môi trường sống sạch sẽ và thông thoáng cũng là yếu tố quan trọng. Nhà cửa cần được vệ sinh thường xuyên, tránh khói bụi, thuốc lá hoặc các tác nhân gây dị ứng như lông động vật. Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng nếu không khí quá khô, đặc biệt vào mùa đông, giúp làm dịu đường hô hấp của trẻ. Đảm bảo phòng ngủ của trẻ được thông gió tốt để giảm nguy cơ tích tụ vi khuẩn và virus.

Hạn chế tiếp xúc với người bệnh là biện pháp cần thiết, đặc biệt trong mùa dịch cúm hoặc viêm tiểu phế quản. Cha mẹ nên tránh đưa trẻ dưới 2 tuổi đến nơi đông người, như trung tâm thương mại hoặc khu vui chơi, khi dịch bệnh đang bùng phát. Nếu trong gia đình có người bị bệnh đường hô hấp, cần cách ly và sử dụng khẩu trang khi tiếp xúc với trẻ.

Giữ ấm cho trẻ trong mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột giúp ngăn ngừa nhiễm lạnh, một yếu tố kích thích các bệnh đường hô hấp. Cha mẹ nên cho trẻ mặc quần áo phù hợp, đặc biệt là giữ ấm vùng ngực và cổ. Tuy nhiên, tránh ủ trẻ quá kín vì có thể gây khó chịu hoặc tăng nhiệt độ cơ thể.

Bệnh đường hô hấp ở trẻ nhỏ là vấn đề mà hầu hết cha mẹ đều gặp phải. Việc hiểu rõ các bệnh như cảm lạnh, viêm tiểu phế quản, viêm phổi, viêm amidan và cúm giúp cha mẹ nhận biết triệu chứng và xử lý kịp thời. Quan trọng hơn, áp dụng các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc-xin, giữ vệ sinh và tăng cường dinh dưỡng sẽ giúp trẻ giảm nguy cơ mắc bệnh. Nếu trẻ có dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao, khó thở hoặc mệt mỏi bất thường, hãy đưa trẻ đến bác sĩ ngay. Với sự chăm sóc chu đáo, trẻ sẽ khỏe mạnh và phát triển tốt hơn.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

  • Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

  • Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
  • Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
  • Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
  • Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699