Rối loạn phổ tự kỷ: Dấu hiệu nhận biết và cách can thiệp sớm

1. Rối loạn phổ tự kỷ là gì?

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một nhóm rối loạn phát triển thần kinh ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi của trẻ. Trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ thường gặp khó khăn trong việc hiểu và đáp ứng các tín hiệu xã hội, như duy trì giao tiếp mắt, sử dụng ngôn ngữ cơ thể hay biểu cảm khuôn mặt.

Ngoài ra, các hành vi lặp lại, chẳng hạn như lặp lại một hành động hay một từ ngữ, là một đặc điểm nổi bật của ASD. Trẻ cũng có thể có sự khác biệt trong cảm giác, ví dụ như phản ứng quá mức hoặc không phản ứng đối với âm thanh, ánh sáng, hoặc chạm. Những yếu tố này ảnh hưởng đến khả năng hòa nhập và phát triển xã hội của trẻ.

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một nhóm rối loạn phát triển thần kinh

2. Nguyên nhân gây ra rối loạn phổ tự kỷ

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một tình trạng phức tạp với nhiều nguyên nhân tiềm ẩn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, có một sự kết hợp của yếu tố di truyền và môi trường, cũng như sự phát triển bất thường của não bộ, có thể góp phần vào sự hình thành của rối loạn này. Cùng tìm hiểu những nguyên nhân chính dưới đây:

Yếu tố di truyền: Các nghiên cứu cho thấy có sự liên quan giữa rối loạn tự kỷ và yếu tố di truyền, với một số gen nhất định có thể làm tăng nguy cơ mắc ASD trong gia đình.
Các yếu tố môi trường: Các tác nhân môi trường như ô nhiễm không khí, nhiễm trùng trong thai kỳ, hoặc việc tiếp xúc với một số chất độc hại có thể làm tăng nguy cơ phát triển ASD ở trẻ.
Rối loạn thần kinh và sự phát triển của não bộ: Bất thường trong cấu trúc và hoạt động của não bộ, đặc biệt là trong các khu vực liên quan đến giao tiếp và hành vi, có thể là yếu tố quan trọng gây ra ASD.

3. Dấu hiệu nhận biết rối loạn phổ tự kỷ

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) có thể được nhận diện qua các dấu hiệu và hành vi bất thường ở từng độ tuổi phát triển của trẻ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu này sẽ giúp cha mẹ và các chuyên gia can thiệp kịp thời, tạo cơ hội hỗ trợ tốt nhất cho sự phát triển của trẻ. Dưới đây là những dấu hiệu cần lưu ý:

Dưới 12 tháng: Trẻ không nhìn theo đối tượng, không phản ứng với tên gọi, không phát ra âm thanh hoặc biểu lộ cảm xúc.
12-24 tháng: Chậm nói, không tạo ra những âm thanh giao tiếp, ít hoặc không có giao tiếp mắt với người khác.
2-3 tuổi: Trẻ thể hiện hành vi lặp lại như xếp đồ vật, chơi theo vòng tròn, không tham gia vào trò chơi tương tác với bạn bè.
Hành vi cần lưu ý: Không giao tiếp mắt, chậm nói, chơi lặp đi lặp lại, phản ứng bất thường với âm thanh hoặc khi bị chạm vào. Trẻ có thể thể hiện sự phản kháng mạnh mẽ hoặc có những biểu hiện quá mức với các kích thích cảm giác.

4. Các hướng can thiệp và hỗ trợ trẻ tự kỷ

Can thiệp sớm là yếu tố quan trọng giúp trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ (ASD) phát triển kỹ năng xã hội, ngôn ngữ, và hành vi. Việc áp dụng các phương pháp can thiệp phù hợp giúp cải thiện sự tương tác của trẻ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các phương pháp can thiệp phổ biến và vai trò của gia đình trong quá trình này:

Can thiệp sớm: Phát hiện và can thiệp sớm khi trẻ còn nhỏ giúp tăng khả năng cải thiện kỹ năng giao tiếp và giảm thiểu hành vi bất thường. Trẻ sẽ dễ dàng thích nghi và phát triển tốt hơn trong môi trường học tập và xã hội.
Trị liệu hành vi (ABA): Phương pháp này giúp trẻ học cách thay đổi hành vi không phù hợp và phát triển kỹ năng xã hội thông qua việc khen thưởng hành vi tích cực.
Trị liệu ngôn ngữ: Hỗ trợ trẻ cải thiện kỹ năng giao tiếp, giúp trẻ nói và hiểu ngôn ngữ, từ đó giảm thiểu các khó khăn trong việc biểu đạt và tương tác.
Trị liệu vận động và giác quan: Giúp trẻ cải thiện sự phối hợp cơ thể, phát triển kỹ năng vận động và điều chỉnh phản ứng với các kích thích giác quan, đặc biệt là với những trẻ "chậm biết đi" hoặc có khó khăn về vận động.
Vai trò của gia đình: Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và thực hành các kỹ thuật can thiệp tại nhà, tạo môi trường yêu thương và hỗ trợ liên tục cho sự phát triển của trẻ.

Can thiệp sớm là yếu tố quan trọng giúp trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ (ASD) phát triển kỹ năng xã hội, ngôn ngữ, và hành vi

Rối loạn phổ tự kỷ không phải là “án tử” nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời. Mỗi trẻ đều có cơ hội phát triển và hòa nhập tốt hơn với sự đồng hành đúng cách từ gia đình và chuyên gia. Hãy lắng nghe, quan sát và hành động sớm để mở ra cánh cửa tương lai cho con.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699