logo
  • Thạc sĩ Bác sĩ
  • Vũ Công Thắng
  • Chăm con đơn giản cùng BS Thắng

Tắc ống dẫn sữa – Nỗi ám ảnh của mẹ bỉm và cách xử lý tại nhà

Tắc ống dẫn sữa là một trong những vấn đề phổ biến mà nhiều mẹ bỉm sữa gặp phải trong hành trình nuôi con bằng sữa mẹ. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn khiến các mẹ lo lắng về việc ảnh hưởng đến nguồn sữa cho bé. Tuy nhiên, với sự kiên nhẫn và những phương pháp xử lý đúng cách, mẹ hoàn toàn có thể khắc phục tình trạng này tại nhà. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý tắc ống dẫn sữa hiệu quả.

1. Tắc ống dẫn sữa là gì?

Tắc ống dẫn sữa xảy ra khi dòng chảy của sữa trong các ống dẫn (ống vận chuyển sữa từ tuyến sữa đến núm vú) bị cản trở. Điều này dẫn đến việc sữa bị ứ đọng, gây sưng, đau và đôi khi hình thành các cục cứng trong bầu ngực. Nếu không được xử lý kịp thời, tắc ống dẫn sữa có thể tiến triển thành viêm tuyến vú hoặc áp xe vú, gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ.

Tắc ống dẫn sữa có thể gây sưng, đau và đôi khi hình thành các cục cứng trong bầu ngực

Tắc ống dẫn sữa thường gặp ở các mẹ mới sinh, đặc biệt trong 6 tuần đầu sau sinh, khi cơ thể đang điều chỉnh lượng sữa theo nhu cầu của bé. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình cho con bú.

2. Nguyên nhân gây tắc ống dẫn sữa

Hiểu rõ nguyên nhân gây tắc ống dẫn sữa là bước đầu tiên để phòng ngừa và xử lý hiệu quả. Một trong những nguyên nhân phổ biến là việc cho con bú không đúng cách. Nếu bé ngậm vú không đúng khớp hoặc mẹ chỉ cho bú ở một tư thế cố định, một số ống dẫn sữa có thể không được làm rỗng hoàn toàn. Điều này khiến sữa tích tụ, gây tắc nghẽn. Mẹ cần chú ý thay đổi tư thế bú và đảm bảo bé ngậm vú đúng để sữa được phân phối đều.

Một nguyên nhân khác là bé bú không đủ hoặc không đều. Khi bé bỏ cữ, bú ít hoặc mẹ không hút sữa đúng giờ, lượng sữa dư thừa sẽ đọng lại trong ống dẫn, làm tăng nguy cơ tắc. Đặc biệt, trong giai đoạn đầu sau sinh, khi lượng sữa mẹ thường dồi dào, việc không làm rỗng ngực thường xuyên là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

Áp lực cơ học lên bầu ngực cũng có thể gây tắc ống dẫn sữa. Việc mặc áo ngực quá chật, nằm sấp khi ngủ hoặc mang túi xách nặng đè lên ngực có thể chèn ép các ống dẫn, cản trở dòng chảy của sữa. Mẹ nên chọn áo ngực thoải mái và tránh các tác động mạnh lên vùng ngực để hạn chế nguy cơ này.

Cuối cùng, căng thẳng và mệt mỏi cũng góp phần làm tăng nguy cơ tắc sữa. Stress, thiếu ngủ hoặc chế độ ăn uống thiếu chất có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và lưu thông sữa. Ngoài ra, ở một số mẹ, sữa có hàm lượng chất béo cao, dễ trở nên đặc và gây tắc nếu không được làm rỗng thường xuyên.

3. Dấu hiệu nhận biết tắc ống dẫn sữa

Tắc ống dẫn sữa thường có những triệu chứng dễ nhận biết, bao gồm:

  • Cục cứng trong ngực: Mẹ sờ thấy một hoặc nhiều cục cứng, đau khi chạm vào, thường ở một khu vực cụ thể của bầu ngực.

  • Đau nhức: Cảm giác đau tăng lên khi bé bú hoặc khi mẹ ấn vào vùng bị tắc.

  • Sưng đỏ: Vùng ngực bị tắc có thể sưng, nóng hoặc đỏ nhẹ.

  • Sữa chảy chậm hoặc không đều: Mẹ có thể nhận thấy sữa chảy yếu hơn từ một bên ngực hoặc tia sữa phun không mạnh.

  • Mệt mỏi, sốt nhẹ: Một số mẹ cảm thấy uể oải, sốt nhẹ do cơ thể phản ứng với tình trạng ứ đọng sữa.

Nếu mẹ có các triệu chứng như sốt cao, ngực sưng đỏ nghiêm trọng hoặc mệt mỏi kéo dài, cần đi khám bác sĩ ngay vì có thể đã tiến triển thành viêm tuyến vú.

4. Cách xử lý tắc ống dẫn sữa tại nhà

Khi phát hiện tắc ống dẫn sữa, mẹ không nên quá lo lắng. Dưới đây là các phương pháp xử lý tại nhà hiệu quả, được nhiều mẹ áp dụng thành công:

Cho bé bú thường xuyên và đúng cách là cách tự nhiên nhất để thông tắc sữa. Mẹ nên ưu tiên cho bé bú bên ngực bị tắc trước, vì lúc này lực bú của bé mạnh nhất khi bé đói. Thay đổi các tư thế bú như tư thế nằm, ngồi hoặc tư thế bóng bầu dục giúp làm rỗng toàn bộ các ống dẫn sữa. Quan trọng là đảm bảo bé ngậm vú đúng khớp, với miệng ôm trọn quầng vú, môi dưới cong ra ngoài và cằm chạm vào ngực mẹ. Nếu bé không bú hết sữa, mẹ có thể dùng máy hút sữa hoặc hút tay để làm rỗng ngực hoàn toàn sau mỗi cữ bú, giúp giảm áp lực lên các ống dẫn.

Cho con bú thường xuyên là một trong những cách hiệu quả nhất để thông tắc sữa

Massage và chườm ấm là phương pháp hiệu quả để kích thích dòng chảy của sữa và giảm đau. Trước khi cho bé bú hoặc hút sữa, mẹ có thể chườm ấm bằng khăn ấm hoặc túi chườm lên vùng ngực bị tắc trong 10-15 phút. Nhiệt độ ấm giúp làm loãng sữa và mở rộng ống dẫn, tạo điều kiện cho sữa chảy dễ dàng hơn. Khi massage, mẹ dùng các đầu ngón tay xoa nhẹ theo chuyển động tròn từ vùng cục cứng về phía núm vú, kết hợp massage trong lúc cho bé bú hoặc hút sữa để tăng hiệu quả. Lưu ý không massage quá mạnh để tránh làm tổn thương mô ngực.

Nghỉ ngơi và uống đủ nước cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý tắc sữa. Căng thẳng và mất nước có thể làm tình trạng nặng hơn, vì vậy mẹ cần uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày, kết hợp với các loại nước trái cây, sữa hoặc súp để bổ sung dinh dưỡng. Nghỉ ngơi đầy đủ, bao gồm những giấc ngủ ngắn ban ngày, giúp mẹ thư giãn và cải thiện lưu thông sữa. Tránh làm việc quá sức để cơ thể có thời gian phục hồi.

Chế độ ăn uống hợp lý cũng góp phần cải thiện tình trạng tắc sữa. Mẹ nên tăng cường các thực phẩm lợi sữa như yến mạch, rau xanh, hạt óc chó và các loại đậu. Đồng thời, hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng vì chúng có thể làm sữa đặc hơn, dễ gây tắc. Tránh tiêu thụ caffeine và rượu bia, vì chúng có thể làm giảm sản xuất sữa và ảnh hưởng đến chất lượng sữa.

Tắc ống dẫn sữa là vấn đề phổ biến nhưng không phải là trở ngại lớn nếu mẹ xử lý kịp thời và đúng cách. Bằng cách cho bé bú thường xuyên, massage, chườm ấm và duy trì lối sống lành mạnh, mẹ có thể nhanh chóng khắc phục tình trạng này tại nhà. Tuy nhiên, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ nếu có dấu hiệu nghiêm trọng. Hành trình nuôi con bằng sữa mẹ tuy có những thử thách, nhưng với tình yêu và sự kiên nhẫn, mẹ sẽ vượt qua tất cả để mang lại điều tốt đẹp nhất cho bé yêu.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

  • Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng: 

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng: 

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

  • Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
  • Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội. 
  • Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
  • Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699