Trẻ bị viêm phổi có thể tự khỏi không? Cảnh báo sai lầm khiến bệnh nặng hơn

1. Viêm phổi ở trẻ em là gì?

Viêm phổi là tình trạng phổi bị viêm do vi khuẩn, virus hoặc nấm xâm nhập. Khi đó, các phế nang – nơi trao đổi khí trong phổi – bị tổn thương và chứa đầy dịch viêm, khiến trẻ khó thở và thiếu oxy.

Ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi, hệ miễn dịch còn yếu, đường hô hấp ngắn và hẹp, nên viêm phổi có thể tiến triển nhanh chỉ trong vài giờ. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng, trẻ có thể bị suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, thậm chí tử vong.

2. Trẻ bị viêm phổi có thể tự khỏi không?

Trên thực tế, hầu hết các trường hợp viêm phổi ở trẻ không thể tự khỏi. Một số dạng viêm phổi nhẹ do virus có thể cải thiện sau vài ngày nếu trẻ có sức đề kháng tốt và được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, phần lớn trường hợp viêm phổi ở trẻ em là do vi khuẩn – đặc biệt là phế cầu khuẩn, tụ cầu vàng hoặc Haemophilus influenzae – thì cần được điều trị bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.

Hầu hết các trường hợp viêm phổi ở trẻ không thể tự khỏi

Việc để trẻ “tự khỏi” mà không thăm khám có thể khiến bệnh tiến triển nặng, dẫn đến áp xe phổi, tràn dịch màng phổi, suy hô hấp cấp, hoặc nhiễm khuẩn huyết. Những biến chứng này không chỉ gây tổn hại đến phổi mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim, não và các cơ quan khác.

Vì vậy, khi trẻ có dấu hiệu nghi ngờ viêm phổi, cha mẹ tuyệt đối không nên chờ đợi hoặc tự điều trị tại nhà, mà cần đưa trẻ đi khám sớm để được chẩn đoán và dùng thuốc phù hợp.

3. Dấu hiệu nhận biết viêm phổi ở trẻ

Cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các biểu hiện sau – đây là dấu hiệu sớm của viêm phổi:

Trẻ ho nhiều, ho khan hoặc ho có đờm vàng, xanh.
Sốt cao trên 38,5°C, đôi khi kèm rét run.
Thở nhanh, thở rít, cánh mũi phập phồng, có thể thấy lõm ngực khi hít vào.
Trẻ mệt mỏi, bỏ bú hoặc ăn kém, ngủ li bì.
Một số trường hợp có thể nôn sau khi ho, đau ngực, tím môi hoặc đầu ngón tay.

Nếu trẻ có những dấu hiệu này, cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế ngay, không tự mua thuốc kháng sinh hoặc thuốc ho vì có thể che lấp triệu chứng và làm chậm chẩn đoán.

4. Cảnh báo 5 sai lầm khiến bệnh nặng hơn

4.1. Tự ý dùng thuốc kháng sinh

Đây là sai lầm phổ biến nhất. Nhiều cha mẹ tự mua kháng sinh cho trẻ uống mà không qua thăm khám, dẫn đến dùng sai loại, sai liều hoặc không đủ thời gian, khiến vi khuẩn kháng thuốc và bệnh nặng hơn.

4.2. Xông, cạo gió hoặc dùng mẹo dân gian

Một số phụ huynh tin rằng xông hơi, cạo gió, hoặc dùng lá thuốc dân gian có thể “giải cảm” cho trẻ. Tuy nhiên, những cách này không giúp điều trị viêm phổi mà còn có thể khiến trẻ mất nước, sốt cao hơn hoặc bỏng đường hô hấp.

4.3. Cho trẻ nằm phòng kín, ủ ấm quá mức

Việc ủ ấm quá mức khiến trẻ khó thở hơn, mồ hôi không thoát ra được, dẫn đến tăng thân nhiệt. Khi bị viêm phổi, trẻ cần môi trường thông thoáng, ấm vừa đủ, độ ẩm hợp lý để dễ thở hơn.

4.4. Không cho trẻ uống đủ nước

Trẻ bị viêm phổi dễ mất nước do sốt và thở nhanh. Thiếu nước làm đờm đặc lại, khó tống ra ngoài, khiến tình trạng viêm kéo dài. Cha mẹ cần cho trẻ uống nước, bú mẹ hoặc uống dung dịch điện giải thường xuyên.

4.5. Ngừng thuốc khi thấy đỡ

Nhiều cha mẹ thấy trẻ bớt ho, hạ sốt thì tự ý ngừng thuốc. Tuy nhiên, điều này cực kỳ nguy hiểm vì vi khuẩn chưa bị tiêu diệt hoàn toàn, dễ tái phát nặng hơn hoặc gây kháng thuốc.

Nhiều cha mẹ thấy trẻ bớt ho, hạ sốt thì tự ý ngừng thuốc điều này có thể khiến bệnh của trẻ tái phát nặng hơn

5. Cách chăm sóc và phòng ngừa viêm phổi cho trẻ

Cha mẹ nên tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ, cho trẻ uống thuốc đúng liều, đúng thời gian, và tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh. Ngoài ra, hãy:

Cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường rau xanh, trái cây, và các thực phẩm giàu vitamin C, D, kẽm.
Giữ ấm vùng ngực và cổ khi thời tiết lạnh.
Vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
Tránh cho trẻ tiếp xúc với người đang bị cảm, cúm, hoặc khói thuốc lá.
Tiêm phòng vắc-xin đầy đủ, đặc biệt là vắc-xin phế cầu và cúm mùa để bảo vệ hệ hô hấp của trẻ.

Viêm phổi ở trẻ hiếm khi tự khỏi hoàn toàn mà không cần can thiệp y tế. Bệnh có thể diễn biến nhanh và nguy hiểm nếu cha mẹ chủ quan hoặc điều trị sai cách. Ngay khi trẻ có dấu hiệu ho, sốt, thở nhanh hoặc mệt mỏi, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng và chăm sóc hợp lý sẽ giúp trẻ nhanh phục hồi, ngăn ngừa biến chứng, và bảo vệ hệ hô hấp khỏe mạnh lâu dài.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699