Trẻ bị viêm thanh thiệt: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

1. Viêm Thanh Thiệt Là Gì?

Thanh thiệt là một phần của thanh quản, có nhiệm vụ đóng mở đường thở khi chúng ta nuốt hoặc thở. Khi thanh thiệt bị viêm, nó có thể sưng to, gây tắc nghẽn đường thở và dẫn đến khó thở nghiêm trọng. Viêm thanh thiệt thường gặp ở trẻ em từ 2 đến 6 tuổi, mặc dù bệnh cũng có thể xảy ra ở người lớn. Trước đây, viêm thanh thiệt thường do vi khuẩn Haemophilus influenzae loại B (Hib) gây ra, nhưng nhờ chương trình tiêm chủng Hib rộng rãi, tỷ lệ mắc bệnh đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, các nguyên nhân khác vẫn có thể gây ra bệnh, khiến phụ huynh cần cảnh giác.

2. Nguyên Nhân Gây Viêm Thanh Thiệt Ở Trẻ Em

Vi khuẩn là nguyên nhân chính gây viêm thanh thiệt ở trẻ em. Trong đó, Haemophilus influenzae loại B (Hib) từng là tác nhân phổ biến nhất. Tuy nhiên, nhờ vắc-xin Hib, tỷ lệ nhiễm bệnh do vi khuẩn này đã giảm đáng kể. Ngoài Hib, các vi khuẩn khác như Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, hoặc Streptococcus pyogenes cũng có thể gây viêm thanh thiệt. Trong một số trường hợp hiếm, vi khuẩn kỵ khí hoặc các vi khuẩn khác cũng có thể là tác nhân gây bệnh, đặc biệt ở trẻ có hệ miễn dịch yếu.

Vi khuẩn là một trong những nguyên nhân chính gây viêm thanh liệt ở trẻ

Mặc dù ít phổ biến hơn vi khuẩn, một số virus cũng có thể gây viêm thanh thiệt. Các virus như virus hợp bào hô hấp (RSV), virus cúm hoặc adenovirus có thể dẫn đến tình trạng viêm ở thanh thiệt. Viêm thanh thiệt do virus thường nhẹ hơn so với do vi khuẩn, nhưng vẫn cần được theo dõi sát sao để tránh biến chứng. Phụ huynh cần lưu ý rằng các triệu chứng do virus gây ra có thể tương tự như nhiễm khuẩn, đòi hỏi sự chẩn đoán chính xác từ bác sĩ.

Chấn thương ở vùng họng là một nguyên nhân khác có thể gây viêm thanh thiệt. Ví dụ, trẻ nuốt phải vật sắc nhọn hoặc uống phải chất lỏng quá nóng có thể làm tổn thương thanh thiệt, dẫn đến viêm và sưng. Ngoài ra, việc hít phải hóa chất độc hại, khói bụi hoặc các chất kích ứng khác cũng có thể gây ra tình trạng này. Những trường hợp này thường hiếm gặp nhưng cần được lưu ý, đặc biệt ở trẻ nhỏ hiếu động hoặc chưa ý thức được nguy hiểm.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ trẻ bị viêm thanh thiệt. Trẻ chưa được tiêm phòng vắc-xin Hib có nguy cơ cao hơn, đặc biệt ở những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Trẻ em có hệ miễn dịch yếu do bệnh lý bẩm sinh, suy dinh dưỡng hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch cũng dễ mắc bệnh hơn. Ngoài ra, việc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá hoặc người bệnh cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, bao gồm viêm thanh thiệt.

3. Triệu Chứng Của Viêm Thanh Thiệt

Viêm thanh thiệt thường khởi phát đột ngột và tiến triển nhanh, khiến việc nhận biết triệu chứng sớm trở nên rất quan trọng. Các triệu chứng phổ biến ở trẻ bao gồm:

Khó thở: Trẻ có thể thở khò khè, thở nhanh hoặc có âm thanh rít khi hít vào (stridor).
Sốt cao: Thường kèm theo ớn lạnh hoặc đổ mồ hôi.
Đau họng nghiêm trọng: Trẻ có thể từ chối ăn uống hoặc nuốt do đau.
Khàn giọng hoặc mất giọng: Giọng trẻ có thể thay đổi hoặc khó nói.
Chảy nước dãi: Do khó nuốt, trẻ có thể chảy nước dãi nhiều hơn bình thường.
Tư thế đặc trưng: Trẻ thường ngồi thẳng, ngả người về phía trước với cằm nhô ra và miệng há để dễ thở hơn (tư thế "tripod").
Mệt mỏi và kích thích: Trẻ có thể trở nên bứt rứt, lo lắng hoặc mệt lả do thiếu oxy.

4. Phương Pháp Điều Trị

Việc đảm bảo đường thở là ưu tiên hàng đầu trong điều trị viêm thanh thiệt, vì tình trạng sưng thanh thiệt có thể gây tắc nghẽn nghiêm trọng. Trong trường hợp trẻ khó thở nặng, bác sĩ có thể cần đặt ống nội khí quản để hỗ trợ hô hấp. Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, mở khí quản có thể được thực hiện để đảm bảo trẻ nhận đủ oxy. Đối với các trường hợp nhẹ, cung cấp oxy qua mặt nạ hoặc ống thông mũi có thể đủ để giúp trẻ thở dễ dàng hơn.

Trẻ có thể được cung cấp oxy qua mặt nạ hoặc ống thông mũi có thể đủ để giúp trẻ thở dễ dàng hơn

Nếu viêm thanh thiệt do vi khuẩn, trẻ sẽ được điều trị bằng kháng sinh đường tĩnh mạch, chẳng hạn như ceftriaxone hoặc cefotaxime. Những loại thuốc này giúp tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Thời gian sử dụng kháng sinh thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và phản ứng của trẻ với điều trị. Việc tuân thủ đúng phác đồ kháng sinh là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả.

Corticosteroid, chẳng hạn như dexamethasone, thường được sử dụng để giảm sưng và viêm ở thanh thiệt. Thuốc này giúp cải thiện tình trạng tắc nghẽn đường thở, giúp trẻ thở dễ dàng hơn. Ngoài ra, thuốc giảm đau hoặc hạ sốt như paracetamol hoặc ibuprofen có thể được kê đơn để giảm đau họng và hạ sốt, giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình hồi phục.

Trong thời gian điều trị, trẻ có thể cần được hỗ trợ thêm để đảm bảo cung cấp đủ oxy và dinh dưỡng. Truyền dịch qua tĩnh mạch được sử dụng để duy trì cân bằng nước và điện giải, đặc biệt nếu trẻ không thể ăn uống do đau họng hoặc khó nuốt. Các dấu hiệu sinh tồn như nhịp tim, huyết áp và nồng độ oxy trong máu sẽ được theo dõi sát sao để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu xấu đi nào.

Viêm thanh thiệt là một bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc tiêm phòng đầy đủ, đặc biệt là vắc-xin Hib, đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tỷ lệ mắc bệnh. Phụ huynh cần nhận biết các triệu chứng nguy hiểm và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi cần thiết. Với sự chăm sóc y tế kịp thời và đúng cách, trẻ bị viêm thanh thiệt hoàn toàn có thể hồi phục hoàn toàn mà không để lại di chứng.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699