Trẻ bú mẹ có cần bổ sung sắt không? Sự thật

1. Sữa mẹ có sắt không? Giải thích đúng – tránh hiểu lầm

Rất nhiều cha mẹ nghe nói rằng “sữa mẹ không có sắt” nên lo lắng con sẽ thiếu máu. Thực tế, đây là hiểu lầm phổ biến. Sữa mẹ có sắt, nhưng đặc điểm của lượng sắt trong sữa mẹ khiến nhiều người dễ hiểu sai nếu không nắm rõ cơ chế hấp thu của trẻ.

Khẳng định: Sữa mẹ có sắt, không phải “không có sắt”
Sắt trong sữa mẹ tồn tại tự nhiên và đủ đáp ứng nhu cầu của trẻ trong những tháng đầu đời, kết hợp cùng lượng sắt dự trữ từ thai kỳ. Vì vậy, cha mẹ không nên lo lắng rằng sữa mẹ hoàn toàn thiếu sắt.
Hàm lượng sắt trong sữa mẹ thấp nhưng phù hợp: Trung bình, 1 lít sữa mẹ chỉ chứa khoảng 0,3 mg sắt. Con số này không cao, nhưng lại là nguồn sắt tinh khiết, dễ tiêu hóa và phù hợp với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ sơ sinh.
Khả năng hấp thu sắt Sữa mẹ vượt trội so với sữa bò: Sắt trong sữa mẹ được hấp thu với tỷ lệ 50–70%, nhờ cấu trúc đặc biệt và thành phần lactoferrin giúp vận chuyển sắt vào cơ thể. Trong khi đó, sắt từ sữa bò chỉ hấp thu được 10–20%, làm tăng nguy cơ thiếu máu hơn nếu dùng quá sớm.

Rất nhiều cha mẹ nghe nói rằng “sữa mẹ không có sắt” nên lo lắng con sẽ thiếu máu

2. Vì sao trẻ bú mẹ hoàn toàn vẫn có nguy cơ thiếu sắt?

Nhiều cha mẹ nghĩ rằng trẻ bú mẹ hoàn toàn sẽ không bao giờ thiếu sắt. Thực tế, nguồn sắt từ sữa mẹ rất quý nhưng lượng không cao, đặc biệt khi trẻ bước vào giai đoạn tăng trưởng nhanh từ 4–6 tháng tuổi. Hiểu đúng cơ chế này giúp bố mẹ chủ động bổ sung sắt kịp thời, phòng ngừa thiếu máu và đảm bảo phát triển toàn diện cho trẻ.

Nhu cầu sắt của trẻ tăng mạnh từ 4–6 tháng tuổi: Khi trẻ bước sang 4–6 tháng, tốc độ tăng trưởng nhanh khiến nhu cầu sắt tăng đáng kể. Ví dụ, trẻ 5 kg, 5 tháng tuổi cần khoảng 9–11 mg sắt/ngày để đáp ứng quá trình tạo máu, phát triển não bộ và tăng cường miễn dịch.
Lượng sắt từ sữa mẹ không đủ đáp ứng nhu cầu: Trung bình, 1 lít sữa mẹ chỉ chứa khoảng 0,3 mg sắt. Để đáp ứng đủ 9–11 mg/ngày, trẻ phải uống đến 30 lít sữa mẹ/ngày, điều này là hoàn toàn không thực tế.
Dự trữ sắt từ mẹ chỉ đủ đến khoảng 4 tháng tuổi: Trẻ sinh đủ tháng tích lũy sắt từ thai kỳ nhưng dự trữ này cạn dần sau 4 tháng. Nếu không bổ sung sắt kịp thời, trẻ dễ rơi vào tình trạng thiếu sắt, dù bú mẹ hoàn toàn.
Hậu quả thiếu sắt kéo dài: Thiếu sắt có thể khiến trẻ chậm tăng cân, mệt mỏi, xanh xao, giảm sức đề kháng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trí não. Vì vậy, bổ sung sắt đúng thời điểm là rất cần thiết.

3. Những sai lầm phổ biến khi cha mẹ bổ sung sắt cho trẻ

Bổ sung sắt là rất quan trọng để phòng thiếu máu và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ vẫn mắc phải các sai lầm khiến việc bổ sung sắt không hiệu quả hoặc gây tác dụng phụ. Nhận biết những lỗi này sẽ giúp trẻ hấp thu sắt tốt hơn và tránh những vấn đề không mong muốn.

Nghĩ rằng bú mẹ hoàn toàn là đủ sắt: Một số phụ huynh cho rằng trẻ bú mẹ hoàn toàn sẽ không cần bổ sung sắt. Thực tế, lượng sắt trong sữa mẹ rất ít, chỉ đủ đáp ứng nhu cầu 4–6 tháng đầu. Nếu không bổ sung sắt khi trẻ bước vào giai đoạn tăng trưởng nhanh, trẻ có thể thiếu máu, xanh xao, chậm tăng cân.
Cho trẻ uống sắt khi no hoặc ngay sau ăn: Sắt hấp thu tốt nhất khi bụng hơi đói hoặc trước bữa ăn khoảng 30 phút. Uống sắt khi no hoặc sau ăn có thể làm giảm khả năng hấp thu, dẫn đến bổ sung kém hiệu quả.
Uống sắt cùng sữa hoặc thực phẩm giàu canxi: Canxi và một số thành phần trong sữa có thể ức chế hấp thu sắt. Vì vậy, nên cho trẻ uống sắt tách thời gian với sữa hoặc thực phẩm giàu canxi ít nhất 1–2 giờ.
Tự ý tăng liều hoặc ngừng sắt quá sớm: Tăng liều sắt mà không theo hướng dẫn bác sĩ có thể gây buồn nôn, táo bón, đau bụng. Ngược lại, ngừng sắt quá sớm trước khi kết thúc liệu trình khuyến cáo sẽ không đủ thời gian bổ sung, làm trẻ vẫn thiếu sắt. Việc theo dõi liều lượng và thời gian bổ sung là rất quan trọng để đạt hiệu quả tối ưu.

Một số phụ huynh cho rằng trẻ bú mẹ hoàn toàn sẽ không cần bổ sung sắt

Trẻ bú mẹ hoàn toàn vẫn có nguy cơ thiếu sắt nếu bố mẹ không theo dõi và bổ sung đúng thời điểm. Hiểu rõ nhu cầu sắt của trẻ sẽ giúp phòng thiếu máu và hỗ trợ trẻ phát triển khỏe mạnh. Bố mẹ nên tham khảo hướng dẫn chuyên gia để đảm bảo bé được bổ sung an toàn và khoa học.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.

Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699