Viêm tai ở trẻ em: Dấu hiệu cha mẹ không được bỏ qua

1. Viêm Tai Ở Trẻ Em Là Gì?

Viêm tai, hay còn gọi là viêm tai giữa, là tình trạng viêm nhiễm ở tai giữa – khu vực nằm phía sau màng nhĩ. Ở trẻ em, cấu trúc tai chưa phát triển hoàn thiện, đặc biệt là ống Eustachian (ống nối giữa tai giữa và họng) ngắn và nằm ngang hơn so với người lớn. Điều này khiến trẻ dễ bị vi khuẩn hoặc virus xâm nhập, gây viêm nhiễm.

Viêm tai là tình trạng viêm nhiễm ở khu vực nằm phía sau màng nhĩ

Viêm tai giữa thường được chia thành ba loại chính:

Viêm tai giữa cấp tính (AOM): Xảy ra đột ngột, thường kèm theo sốt và đau tai.
Viêm tai giữa có dịch tiết (OME): Dịch tích tụ trong tai giữa mà không có dấu hiệu nhiễm trùng rõ ràng.
Viêm tai giữa mạn tính có mủ: Tình trạng viêm kéo dài, có mủ chảy ra từ tai.

2. Nguyên Nhân Gây Viêm Tai Ở Trẻ Em

Một trong những nguyên nhân chính gây viêm tai ở trẻ em là nhiễm trùng đường hô hấp trên, như cảm lạnh, cúm hoặc viêm xoang. Khi trẻ bị nhiễm trùng, các vi khuẩn hoặc virus có thể làm sưng và tắc nghẽn ống Eustachian, ngăn cản quá trình dẫn lưu dịch từ tai giữa. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc virus phát triển, dẫn đến viêm tai.

Vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae hoặc virus cúm là những tác nhân chính gây viêm tai giữa. Những vi khuẩn này thường cư trú ở vùng mũi họng và có thể dễ dàng di chuyển vào tai giữa khi trẻ bị cảm lạnh hoặc các bệnh lý hô hấp khác, gây ra nhiễm trùng.

Dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như dị ứng phấn hoa, bụi hoặc lông động vật, có thể gây viêm và sưng ở vùng mũi họng. Tình trạng này làm tắc nghẽn ống Eustachian, khiến dịch tích tụ trong tai giữa và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến viêm tai.

Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi, có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện. Điều này khiến trẻ dễ bị tấn công bởi vi khuẩn và virus hơn người lớn. Hệ miễn dịch yếu cũng làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây viêm tai, khiến bệnh dễ tái phát.

Môi trường sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây viêm tai. Tiếp xúc với khói thuốc lá, không khí ô nhiễm hoặc thay đổi thời tiết đột ngột (như thời tiết lạnh) có thể kích thích niêm mạc mũi họng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tai ở trẻ.

3. Dấu Hiệu Viêm Tai Ở Trẻ Em Cha Mẹ Cần Lưu Ý

Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ, thường không thể diễn đạt rõ ràng cảm giác đau hoặc khó chịu. Vì vậy, cha mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu sau đây:

Đau Tai Hoặc Khó Chịu: Trẻ có thể kéo, dụi tai hoặc tỏ ra cáu kỉnh, khó chịu. Trẻ lớn hơn có thể nói trực tiếp rằng tai bị đau.
Sốt: Sốt là dấu hiệu phổ biến của viêm tai giữa cấp tính, thường dao động từ 38°C trở lên. Sốt cao kéo dài cần được đưa trẻ đến bác sĩ ngay.
Khó Ngủ: Đau tai thường nặng hơn vào ban đêm, khiến trẻ khó ngủ, quấy khóc hoặc thức giấc thường xuyên.
Giảm Thính Lực: Trẻ có thể không phản ứng với âm thanh hoặc nghe kém. Điều này đặc biệt rõ ràng ở trẻ bị viêm tai giữa có dịch tiết.
Chảy Dịch Từ Tai: Nếu màng nhĩ bị thủng, dịch hoặc mủ có thể chảy ra từ tai. Đây là dấu hiệu nghiêm trọng cần được xử lý ngay lập tức.
Các Triệu Chứng Khác: Trẻ biếng ăn, chán ăn do áp lực trong tai gây đau khi nhai hoặc nuốt, buồn nôn hoặc nôn mửa, đặc biệt ở trẻ nhỏ

4. Phòng Ngừa Viêm Tai Ở Trẻ Em

Việc tiêm phòng đầy đủ, bao gồm vaccine phòng cúm và vaccine phế cầu (PCV), giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, từ đó hạn chế khả năng viêm tai. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ được tiêm đúng lịch để tăng cường khả năng miễn dịch.

Cha mẹ nên tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch cho bé để tăng cường khả năng miễn dịch

Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ, giảm nguy cơ nhiễm trùng tai. Ngoài ra, khi cho trẻ bú, nên giữ trẻ ở tư thế ngồi hoặc hơi nghiêng để tránh sữa chảy vào ống Eustachian.

Vệ sinh sạch sẽ cho trẻ và môi trường sống là yếu tố quan trọng để phòng ngừa viêm tai. Rửa tay thường xuyên, lau sạch đồ chơi và các bề mặt tiếp xúc giúp giảm nguy cơ lây lan vi khuẩn hoặc virus. Khói thuốc lá có thể kích ứng niêm mạc mũi họng, làm tăng nguy cơ viêm tai. Cha mẹ cần đảm bảo trẻ không tiếp xúc với khói thuốc, kể cả khói thuốc thụ động, để bảo vệ đường hô hấp của trẻ.

Cảm lạnh, viêm xoang hoặc các bệnh hô hấp khác cần được điều trị kịp thời để tránh biến chứng lan sang tai. Nếu trẻ có dấu hiệu sổ mũi, ho hoặc sốt, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám sớm để được xử lý đúng cách.

Viêm tai ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Cha mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường như đau tai, sốt, quấy khóc hoặc chảy dịch từ tai để đưa trẻ đi khám kịp thời. Việc hiểu biết về nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ sức khỏe thính giác và sự phát triển toàn diện của trẻ. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về tình trạng sức khỏe của con, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị phù hợp.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Fanpage của Dr Thắng

1. Ths. BS Vũ Công Thắng :

https://www.facebook.com/dr.thang.vn?locale=vi_VN

2. Bác sĩ Thắng:

https://www.facebook.com/bsthang.vucong?locale=vi_VN

3. Bác sĩ Vũ Công Thắng:

https://www.facebook.com/profile.php?id=61555877620663&locale=vi_VN

Zalo: 033 809 8222 (không gọi điện vì bác sĩ bận khám sẽ không nghe được)
Địa chỉ phòng khám: phòng khám Đa khoa đại học Phenikaa, địa chỉ tại 167 Hoàng Ngân, Cầu Giấy, Hà Nội.
Thời gian làm việc: sáng 7h30-11h và chiều 14h-16h30 tất cả các ngày trong tuần. Do lịch làm việc của Bác sĩ Thắng không cố định nên nhà mình vui lòng liên hệ trước 1 ngày để có được lịch cụ thể.
Liên hệ đặt lịch khám: 024 2222 6699